بوی بد فاضلاب مدرسه از کجا میاد؟ و اصلاً هر چند وقت یکبار باید به فکر تخلیه چاه و لوله بازکنی باشیم؟

بوی نامطبوع… حتماً شما هم توالت های مدارس رو دیدین و بوی نه چندان خوشایندی که گاهی اوقات فضا رو پر می کنه رو حس کردین. راستش رو بخواین من خودم وقتی بچه مدرسه ای بودم همیشه از رفتن به دستشویی مدرسه فراری بودم. نه فقط به خاطر بوی بدش بلکه به خاطر اینکه همیشه یه جورایی حس می کردم یه مشکلی هست. یا سیفون درست کار نمی کنه یا آب جمع شده یا یه چیز دیگه ای. حالا که بزرگ تر شدم و بیشتر در مورد این مسائل فکر می کنم می بینم که داستان فاضلاب مدارس خیلی مهم تر از چیزیه که فکر می کردیم. فقط بحث بو نیست بحث سلامتی بچه هاست بحث بهداشت محیط مدرسه است و البته بحث هزینه هایی که اگه به موقع بهش رسیدگی نشه حسابی کمر شکن میشه.

جهت دریافت شماره تماس لوله بازکنی زعفرانیه و لوله بازکنی قیطریه کلیک کنید. 

چرا فاضلاب مدارس یه دردسر همیشگیه؟

مدارس مخصوصاً مدارس پرجمعیت یه جورایی مثل شهرهای کوچیک هستن. تعداد زیادی آدم تو یه فضای محدود دارن از سرویس های بهداشتی استفاده می کنن. بچه ها هم که خب ماشالا خیلی فعال و پرانرژی هستن و خب استفاده شون هم از دستشویی ها ممکنه بیشتر از بزرگترها باشه. از طرف دیگه خیلی از مدارس قدیمی هستن و سیستم لوله کشی شون هم ممکنه فرسوده شده باشه. این وسط اگه نگهداری و سرویس به موقع هم انجام نشه دیگه واویلا!

یکی از دوستای من که مدیر یه مدرسه ابتداییه همیشه از دست مشکلات فاضلاب مدرسه میناله. میگه هر سال باید کلی پول لوله بازکنی و تخلیه چاه بدن. می گفت یه بار تو اوج امتحانات نوبت اول یهو فاضلاب یکی از دستشویی های اصلی مدرسه زد بالا. تصور کنین چه وضعی پیش اومد! بوی بد کل مدرسه رو گرفته بود بچه ها نمی تونستن تمرکز کنن کادر مدرسه هم دستپاچه شده بودن. خلاصه که کلی دردسر کشیدن تا مشکل رو حل کردن و امتحان ها رو به روال عادی برگردوندن.

چاه فاضلاب مدرسه رو کی باید خالی کنیم؟

خب برسیم به سوال اصلی : هرچند وقت یکبار باید چاه فاضلاب مدرسه رو خالی کنیم؟ راستش رو بخواین یه جواب قطعی و دقیق براش وجود نداره. بستگی به عوامل مختلفی داره. مثلاً :

• اندازه چاه فاضلاب : هر چی چاه بزرگتر باشه دیرتر پر میشه و نیاز به تخلیه کمتری داره.
• تعداد دانش آموزان و پرسنل مدرسه : هر چی جمعیت مدرسه بیشتر باشه فاضلاب بیشتری تولید میشه و چاه زودتر پر میشه.
• نوع خاک منطقه : اگه خاک منطقه نفوذپذیر باشه آب فاضلاب به مرور جذب خاک میشه و چاه دیرتر پر میشه. ولی اگه خاک رسی و نفوذناپذیر باشه این اتفاق نمیفته و چاه زودتر پر میشه.
• میزان بارندگی : بارندگی زیاد میتونه باعث ورود آب باران به چاه فاضلاب بشه و سرعت پر شدن چاه رو افزایش بده.
• وضعیت سیستم لوله کشی : اگه لوله ها قدیمی و فرسوده باشن ممکنه نشتی داشته باشن و باعث ورود آب اضافی به چاه بشن.

با این حال به طور کلی توصیه میشه که چاه فاضلاب مدارس حداقل سالی یکبار به صورت دوره ای بررسی بشه. این بررسی باید توسط یه متخصص انجام بشه که بتونه حجم فاضلاب موجود در چاه رو تخمین بزنه و تشخیص بده که آیا نیاز به تخلیه هست یا نه.

نشانه های پر شدن چاه فاضلاب مدرسه چیه؟

خوشبختانه پر شدن چاه فاضلاب مدرسه معمولاً با یه سری نشانه های مشخص همراهه که اگه به موقع بهشون توجه کنیم میتونیم از دردسرهای بزرگتر جلوگیری کنیم. این نشانه ها عبارتند از :

• بوی بد فاضلاب : این اولین و واضح ترین نشانه است. وقتی چاه فاضلاب پر میشه بوی نامطبوع فاضلاب به بیرون نشت می کنه و تو فضای مدرسه پخش میشه. این بو معمولاً تو سرویس های بهداشتی و محوطه اطراف چاه بیشتر حس میشه.
• بالا زدن آب فاضلاب از کفشورها و توالت ها : وقتی چاه پر میشه دیگه ظرفیت پذیرش فاضلاب جدید رو نداره. در نتیجه فاضلاب به لوله ها فشار میاره و ممکنه از کفشورها توالت ها و سایر نقاط پایین تر از سطح چاه بزنه بیرون.
• کندی تخلیه آب توالت ها و روشویی ها : اگه دیدین آب توالت ها و روشویی ها به کندی تخلیه میشه یا اصلاً تخلیه نمیشه این میتونه نشونه ای از پر شدن چاه یا گرفتگی لوله ها باشه.
• رطوبت و نم در اطراف چاه فاضلاب : اگه اطراف چاه فاضلاب رو بررسی کردین و دیدین خاک مرطوب و نمناکه این میتونه نشونه نشت فاضلاب از چاه باشه که معمولاً به دلیل پر شدن بیش از حد چاه اتفاق میفته.
• وجود حشرات موذی مثل سوسک و مگس : چاه فاضلاب پر از مواد آلی و رطوبته که محیط مناسبی برای رشد و تکثیر حشرات موذی مثل سوسک و مگس فراهم میکنه. اگه دیدین تعداد این حشرات تو مدرسه به طور غیرعادی زیاد شده ممکنه به خاطر پر شدن چاه فاضلاب باشه.

گرفتگی لوله ها کابوس همیشگی مدارس

علاوه بر پر شدن چاه فاضلاب گرفتگی لوله های فاضلاب هم یکی دیگه از مشکلات رایج مدارس هست. بچه ها گاهی اوقات ممکنه اشیاء مختلفی مثل دستمال کاغذی اسباب بازی های کوچیک مداد و … رو تو توالت بندازن. این اشیاء میتونن تو لوله ها گیر کنن و باعث گرفتگی بشن. از طرف دیگه رسوب چربی و مواد زائد هم به مرور زمان میتونه باعث گرفتگی لوله ها بشه.

نشانه های گرفتگی لوله فاضلاب مدرسه چیه؟

نشانه های گرفتگی لوله فاضلاب معمولاً مشابه نشانه های پر شدن چاه فاضلاب هست با این تفاوت که گرفتگی لوله معمولاً موضعی تره و فقط تو یه قسمت خاص از مدرسه مشکل ایجاد میکنه. این نشانه ها عبارتند از :

• بالا زدن آب فاضلاب از یه کفشور یا توالت خاص : اگه فقط آب از یه کفشور یا توالت خاص بالا بزنه احتمالاً گرفتگی لوله تو همون قسمت وجود داره.
• کندی تخلیه آب فقط تو یه توالت یا روشویی خاص : اگه فقط تخلیه آب یه توالت یا روشویی خاص کند شده باشه احتمالاً لوله همون توالت یا روشویی دچار گرفتگی شده.
• صدای قل قل آب از لوله ها : وقتی لوله دچار گرفتگی جزئی میشه ممکنه صدای قل قل آب از لوله ها شنیده بشه.
• بوی بد فاضلاب فقط تو یه سرویس بهداشتی خاص : اگه بوی بد فاضلاب فقط تو یه سرویس بهداشتی خاص حس بشه احتمالاً مشکل گرفتگی لوله تو همون سرویس بهداشتی وجود داره.

تجربه های تلخ و شیرین لوله بازکنی (و گاهی اوقات ناموفق!)

من خودم شخصاً تجربه دست و پنجه نرم کردن با گرفتگی لوله فاضلاب مدرسه رو داشتم. یه بار تو مدرسه پسرم یکی از توالت های طبقه بالا به طور کامل گرفته بود. آب جمع شده بود و بوی بدی هم میومد. اول فکر کردیم شاید یه چیز کوچیک تو لوله گیر کرده باشه. یه فنر لوله بازکنی ساده گرفتیم و امتحان کردیم. ولی متاسفانه جواب نداد.

بعدش رفتیم سراغ محلول های لوله بازکنی شیمیایی. کلی پول دادیم و چند تا محلول مختلف خریدیم. ریختیم تو چاه توالت ولی باز هم فایده ای نداشت. حتی بوی بدتر هم شد! انگار محلول ها با مواد داخل لوله واکنش داده بودن و گازهای بدبو تولید کرده بودن. دیگه واقعاً کلافه شده بودیم.

آخر سر مجبور شدیم با یه شرکت لوله بازکنی تماس بگیریم. اومدن و با دستگاه های پیشرفته لوله بازکنی مشکل رو حل کردن. معلوم شد یه تیکه پارچه بزرگ تو لوله گیر کرده بوده که با فنرهای معمولی و محلول های شیمیایی نمیشد درش آورد. البته هزینه لوله بازکنی حرفه ای هم کم نبود ولی خب چاره ای نداشتیم.

از اون تجربه یاد گرفتم که بعضی وقتا لوله بازکنی کار ساده ای نیست و نیاز به تخصص و تجهیزات خاص داره. به خصوص تو مدارس که سیستم لوله کشی پیچیده ای دارن بهتره ریسک نکنیم و از همون اول با متخصص مشورت کنیم.

راهکارهای ساده برای پیشگیری از مشکلات فاضلاب (که واقعاً جواب میده!)

بهترین راه برای مقابله با مشکلات فاضلاب مدارس پیشگیری هست. اگه بتونیم یه سری اقدامات ساده و کم هزینه رو به طور منظم انجام بدیم میتونیم از خیلی از دردسرها و هزینه های اضافی جلوگیری کنیم. این اقدامات عبارتند از :

• آموزش به دانش آموزان : به بچه ها یاد بدیم که از توالت ها درست استفاده کنن و از انداختن اشیاء غیرمجاز مثل دستمال کاغذی اسباب بازی و … تو توالت خودداری کنن. میتونیم پوسترها و بروشورهای آموزشی تو سرویس های بهداشتی نصب کنیم.
• نصب سطل زباله مناسب تو سرویس های بهداشتی : تو هر سرویس بهداشتی یه سطل زباله بزرگ و دردار بذاریم تا بچه ها دستمال کاغذی و سایر زباله ها رو تو اون بندازن.
• بررسی دوره ای سیفون توالت ها و شیرآلات : به طور منظم سیفون توالت ها و شیرآلات رو بررسی کنیم و اگه نشتی یا خرابی دیدیم سریع تعمیرشون کنیم. نشتی آب باعث افزایش حجم فاضلاب و پر شدن زودتر چاه میشه.
• جلوگیری از ورود آشغال و برگ درختان به کفشورها : کفشورهای حیاط مدرسه و محوطه اطراف چاه فاضلاب رو به طور مرتب تمیز کنیم و از ورود آشغال برگ درختان و سایر مواد زائد به داخلشون جلوگیری کنیم.
• چربی گیری دوره ای لوله های آشپزخانه و آبدارخانه : اگه مدرسه آشپزخانه یا آبدارخانه داره لوله های فاضلاب این قسمت ها رو به طور دوره ای چربی گیری کنیم. چربی ها به مرور زمان تو لوله ها رسوب میکنن و باعث گرفتگی میشن. میتونیم از محلول های چربی گیر مخصوص استفاده کنیم یا از یه متخصص کمک بگیریم.
• استفاده از آنزیم های تجزیه کننده چربی و مواد زائد : میتونیم به طور دوره ای از آنزیم های تجزیه کننده چربی و مواد زائد تو چاه فاضلاب استفاده کنیم. این آنزیم ها به تجزیه مواد آلی داخل چاه کمک میکنن و از تجمع رسوبات و گرفتگی لوله ها جلوگیری میکنن. (البته در استفاده از این مواد باید احتیاط کرد و دستورالعمل ها رو به دقت رعایت کرد.)
• بررسی و سرویس دوره ای چاه فاضلاب توسط متخصص : همونطور که قبلاً گفتم حداقل سالی یکبار چاه فاضلاب مدرسه رو به یه متخصص نشون بدیم تا وضعیتش رو بررسی کنه و در صورت نیاز تخلیه یا سرویس های دیگه رو انجام بده.

وقتی کار از کار میگذره به کی زنگ بزنیم؟ (لیست شماره تلفن های ضروری!)

اگه با وجود همه اقدامات پیشگیرانه باز هم مشکل فاضلاب مدرسه جدی شد و نتونستیم خودمون حلش کنیم باید به فکر کمک گرفتن از متخصص باشیم. خوشبختانه شرکت های زیادی تو زمینه تخلیه چاه و لوله بازکنی فعالیت دارن که میتونن به مدارس کمک کنن. وقتی با این شرکت ها تماس میگیریم باید اطلاعات زیر رو بهشون بدیم :

• نوع مشکل : تخلیه چاه لوله بازکنی رفع بوی بد و …
• محل دقیق مشکل : کدوم سرویس بهداشتی کدوم قسمت از مدرسه و …
• علائم و نشانه های مشکل : بوی بد بالا زدن آب کندی تخلیه و …
• آدرس دقیق مدرسه و شماره تماس : برای هماهنگی و اعزام نیرو

شماره تلفن های ضروری :

• شرکت های تخلیه چاه و لوله بازکنی : میتونین با یه جستجوی ساده تو اینترنت شماره تلفن شرکت های معتبر لوله بازکنی و تخلیه چاه تو شهرتون رو پیدا کنین. (حتماً قبل از تماس نظرات و امتیازات مشتریان قبلی رو هم چک کنین.)
• خدمات شهرداری : در بعضی شهرها شهرداری ها هم خدمات لوله بازکنی و تخلیه چاه ارائه میدن. میتونین با سامانه ۱۳۷ شهرداری شهرتون تماس بگیرین و ازشون کمک بخواین.
• تاسیسات مدرسه (در صورت وجود) : اگه مدرسه تاسیساتچی داره حتماً اول بهش اطلاع بدین تا مشکل رو بررسی کنه و در صورت نیاز با شرکت های متخصص تماس بگیره.

هزینه های سرسام آور تخلیه چاه و لوله بازکنی (و راه های کم کردنش!)

هزینه های تخلیه چاه و لوله بازکنی میتونه واقعاً زیاد باشه مخصوصاً برای مدارس که معمولاً بودجه محدودی دارن. این هزینه ها بستگی به عوامل مختلفی داره مثل :

• نوع مشکل : تخلیه چاه گرون تر از لوله بازکنیه. لوله بازکنی هم بسته به نوع گرفتگی و روش لوله بازکنی هزینه های متفاوتی داره.
• عمق چاه فاضلاب : هر چی چاه عمیق تر باشه تخلیه اش سخت تر و گرون تره.
• دسترسی به چاه فاضلاب : اگه دسترسی به چاه فاضلاب سخت باشه (مثلاً تو حیاط پشتی مدرسه باشه و ماشین تخلیه نتونه بهش نزدیک بشه) هزینه تخلیه بیشتر میشه.
• زمان انجام کار : انجام کار تو روزهای تعطیل یا شب ها معمولاً هزینه بیشتری داره.
• شرکت ارائه دهنده خدمات : قیمت ها بین شرکت های مختلف ممکنه متفاوت باشه.

راه های کم کردن هزینه ها :

• پیشگیری : همونطور که گفتم پیشگیری بهترین راه برای کم کردن هزینه هاست. با انجام اقدامات پیشگیرانه میتونیم نیاز به تخلیه چاه و لوله بازکنی رو به حداقل برسونیم.
• بررسی دوره ای و اقدام به موقع : با بررسی دوره ای چاه فاضلاب و لوله ها میتونیم مشکلات رو تو مراحل اولیه شناسایی کنیم و قبل از اینکه جدی بشن و هزینه ها زیاد بشه رفعشون کنیم.
• مقایسه قیمت ها : قبل از اینکه با یه شرکت لوله بازکنی یا تخلیه چاه قرارداد ببندیم از چند تا شرکت مختلف قیمت بگیریم و قیمت ها رو با هم مقایسه کنیم.
• استفاده از خدمات شهرداری (در صورت امکان) : اگه شهرداری خدمات لوله بازکنی و تخلیه چاه ارائه میده قیمتشون معمولاً از شرکت های خصوصی کمتره.
• بیمه مسئولیت مدنی : بعضی از بیمه های مسئولیت مدنی خسارت های ناشی از حوادث فاضلاب رو هم پوشش میدن. میتونین با شرکت بیمه مدرسه مشورت کنین و ببینین آیا این پوشش رو دارن یا نه.

شما بگید! تجربه های شما از فاضلاب مدرسه چیه؟

دوست دارم بدونم شما هم تجربه ای از مشکلات فاضلاب مدرسه دارین یا نه؟ شاید شما هم راهکارهای دیگه ای برای پیشگیری از این مشکلات بلد باشین. لطفاً تجربه ها و نظراتتون رو تو بخش نظرات با ما به اشتراک بذارین. مطمئنم که تجربه های شما میتونه برای بقیه مدارس هم مفید باشه. بیاییم با همفکری و تبادل اطلاعات مشکلات فاضلاب مدارس رو کم کنیم و محیط بهداشتی تری برای بچه هامون فراهم کنیم.

سوالات رایج درباره فاضلاب مدارس (و جواب های کاربردی!)

سوال ۱ : بهترین زمان برای تخلیه چاه فاضلاب مدرسه چه موقعیه؟

جواب : بهترین زمان برای تخلیه چاه فاضلاب مدرسه قبل از شروع فصل بارندگی و قبل از شروع سال تحصیلی جدیده. با تخلیه چاه قبل از بارندگی از پر شدن سریع چاه به دلیل ورود آب باران جلوگیری میشه. تخلیه چاه قبل از شروع سال تحصیلی هم باعث میشه که مدرسه با خیال راحت و بدون نگرانی از مشکلات فاضلاب سال تحصیلی رو شروع کنه.

سوال ۲ : آیا استفاده از مواد شیمیایی لوله بازکنی برای لوله های فاضلاب مدرسه ضرر داره؟

جواب : استفاده بیش از حد و غیراصولی از مواد شیمیایی لوله بازکنی میتونه به لوله های فاضلاب آسیب برسونه و باعث خوردگی و فرسودگی لوله ها بشه. بهتره تا حد امکان از روش های مکانیکی لوله بازکنی مثل فنر لوله بازکنی استفاده بشه. اگه مجبور به استفاده از مواد شیمیایی هستین حتماً از مواد استاندارد و با کیفیت استفاده کنین و دستورالعمل های استفاده رو به دقت رعایت کنین. همچنین تهویه مناسب محیط رو هم فراموش نکنین.

سوال ۳ : آیا میشه از پمپ لجن کش برای تخلیه چاه فاضلاب مدرسه استفاده کرد؟

جواب : بله در بعضی موارد میشه از پمپ لجن کش برای تخلیه چاه فاضلاب مدرسه استفاده کرد. پمپ لجن کش برای تخلیه فاضلاب های غلیظ و حاوی مواد جامد مناسبه. ولی باید توجه داشته باشین که استفاده از پمپ لجن کش نیاز به تخصص داره و باید توسط افراد ماهر انجام بشه. همچنین قبل از استفاده از پمپ لجن کش باید مطمئن بشین که چاه فاضلاب مدرسه برای استفاده از این نوع پمپ مناسبه. در بسیاری از موارد استفاده از تانکرهای مکنده مخصوص تخلیه چاه روش ایمن تر و کارآمدتریه.

نتیجه گیری : فاضلاب مدرسه رو جدی بگیریم!

مشکلات فاضلاب مدارس یه موضوع پیش پا افتاده نیست. اگه بهش بی توجهی کنیم میتونه عواقب جدی ای برای سلامتی بچه ها بهداشت محیط مدرسه و هزینه های مدرسه داشته باشه. با انجام اقدامات پیشگیرانه بررسی دوره ای و اقدام به موقع میتونیم از خیلی از این مشکلات جلوگیری کنیم و محیطی سالم و بهداشتی رو برای دانش آموزان و پرسنل مدرسه فراهم کنیم. یادمون باشه که بهداشت محیط مدرسه به اندازه آموزش و پرورش اهمیت داره و سرمایه گذاری در این زمینه سرمایه گذاری برای آینده بچه هامونه. پس بیاییم همه با هم دست به دست هم بدیم و فاضلاب مدرسه رو جدی بگیریم!