مروری بر مبحث امنیت شبکه

در این مقاله از مقالات آموزش هک و امنیت قصد داریم به موضوع امنیت شبکه بپردازیم. با ما همراه باشید.

امنیت شبکه چیست؟

امنیت شبکه شامل تمام اقداماتی است که برای محافظت از یکپارچگی یک شبکهٔ رایانه ای و داده های موجود در آن انجام می شود. امنیت شبکه مهم است زیرا داده های حساس را از حملات سایبری محافظت می کند و اطمینان می دهد که شبکه قابل استفاده و قابل اعتماد باقی می ماند. راهبردهای موفق امنیت شبکه از چندین راهکار امنیتی برای محافظت از کاربران و سازمان ها در برابر بدافزارها و حملات سایبری، مانند حملات توزیع شدهٔ منع سرویس (DDoS)، استفاده می کنند.

یک شبکه از دستگاه های به هم پیوسته تشکیل شده است، مانند رایانه ها، سرورها و شبکه های بی سیم. بسیاری از این دستگاه ها در برابر مهاجمان احتمالی آسیب پذیر هستند. امنیت شبکه شامل استفاده از مجموعه ای متنوع از ابزارهای نرم افزاری و سخت افزاری در یک شبکه یا به صورت نرم افزار به عنوان خدمت (SaaS) است. با پیچیده تر شدن شبکه ها و وابستگی بیشتر سازمان ها به شبکه ها و داده ها برای انجام کسب وکار، اهمیت امنیت افزایش می یابد. روش های امنیتی نیز باید همگام با ایجاد روش های جدید حمله توسط عوامل تهدید در این شبکه های پیچیده تر، تکامل یابند.

صرف نظر از روش خاص یا راهبرد امنیتی سازمان، امنیت معمولاً به عنوان مسئولیت همه تلقی می شود، زیرا هر کاربر در شبکه می تواند یک نقطهٔ آسیب پذیر بالقوه در آن شبکه باشد.

چرا امنیت شبکه مهم است؟

امنیت شبکه حیاتی است زیرا مانع از دسترسی مجرمان سایبری به داده های ارزشمند و اطلاعات حساس می شود. وقتی هکرها به چنین داده هایی دست پیدا کنند، می توانند مشکلات مختلفی ایجاد کنند، از جمله سرقت هویت، سرقت دارایی ها و آسیب به اعتبار.

چهار دلیل مهم برای اینکه چرا حفاظت از شبکه ها و داده های آن ها اهمیت دارد عبارت اند از:

1. ریسک های عملیاتی: سازمانی که امنیت شبکه کافی نداشته باشد، در معرض خطر اختلال در عملیات خود قرار می گیرد. کسب وکارها و شبکه های شخصی به دستگاه ها و نرم افزاری وابسته اند که در صورت آلوده شدن به ویروس ها، بدافزارها و حملات سایبری، نمی توانند به طور مؤثر عمل کنند. همچنین کسب وکارها برای بیشتر ارتباطات داخلی و خارجی خود به شبکه ها وابسته اند.
2. ریسک های مالی در صورت افشای اطلاعات شخصی قابل شناسایی (PII): نقض داده ها هم برای افراد و هم برای کسب وکارها هزینه بر است. سازمان هایی که با PII کار می کنند، مانند شماره های تأمین اجتماعی و گذرواژه ها، موظف اند آن را ایمن نگه دارند. افشای این اطلاعات می تواند هزینه هایی برای قربانیان به همراه داشته باشد، از جمله جریمه، غرامت و تعمیر دستگاه های آسیب دیده. همچنین، نقض داده می تواند اعتبار یک شرکت را نابود کرده و آن را در معرض دعاوی قضایی قرار دهد. طبق گزارش هزینه نقض داده ۲۰۲۲ شرکت IBM که توسط مؤسسه Ponemon انجام شد، میانگین هزینه یک نقض داده از ۴.۲۴ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ به ۴.۳۵ میلیون دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت.
3. ریسک مالی ناشی از سرقت مالکیت معنوی: سازمان ها همچنین ممکن است مالکیت معنوی خود را از دست بدهند که این امر پرهزینه است. از دست دادن ایده ها، اختراعات و محصولات یک شرکت می تواند منجر به از دست رفتن کسب وکار و مزیت های رقابتی شود.
4. مسائل قانونی: بسیاری از دولت ها از کسب وکارها می خواهند که با مقررات امنیت داده که شامل جنبه هایی از امنیت شبکه است، مطابقت داشته باشند. برای مثال، سازمان های پزشکی در ایالات متحده باید با مقررات قانون قابلیت حمل و پاسخگویی بیمه سلامت (HIPAA) سازگار باشند و سازمان هایی در اتحادیه اروپا که با داده های شهروندان سروکار دارند، باید از مقررات عمومی حفاظت از داده ها (GDPR) پیروی کنند. نقض این مقررات می تواند منجر به جریمه، ممنوعیت و حتی زندان شود.

امنیت شبکه آن قدر اهمیت دارد که چندین سازمان به توسعه و اشتراک گذاری راهبردهایی برای انطباق با تهدیدات مدرن اختصاص یافته اند. سازمان هایی مانند Mitre ATT&CK، مؤسسه ملی استاندارد و فناوری (NIST) و مرکز امنیت اینترنت (CIS) چارچوب ها و پایگاه های دانش امنیتی رایگان و غیرانحصاری ارائه می دهند تا اطلاعات مربوط به تهدیدات سایبری را به اشتراک بگذارند و به کسب وکارها و سازمان ها کمک کنند تا روش های امنیت شبکه خود را ارزیابی کنند.

چگونه امنیت شبکه کار می کند؟

امنیت شبکه با استفاده از ترکیبی از ابزارهای سخت افزاری و نرم افزاری اجرا می شود. هدف اصلی امنیت شبکه جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به بخش های مختلف شبکه یا بین بخش های مختلف آن است.

یک مسئول یا تیم امنیتی، راهبردها و سیاست هایی را تعیین می کند که شبکه سازمان را ایمن نگه می دارد و کمک می کند با استانداردها و مقررات امنیتی مطابقت داشته باشد. همه افرادی که در شبکه فعالیت دارند باید از این سیاست های امنیتی پیروی کنند. هر نقطه ای در شبکه که یک کاربر مجاز بتواند به داده ها دسترسی داشته باشد، نقطه ای است که داده ها ممکن است یا توسط یک عامل مخرب یا به دلیل بی احتیاطی یا اشتباه کاربر به خطر بیفتد.

انواع نرم افزارها و ابزارهای امنیت شبکه

انتخاب سیاست ها و ابزارهای امنیتی از یک شبکه به شبکه دیگر متفاوت است و با گذر زمان تغییر می کند. امنیت قوی اغلب شامل استفاده از رویکردهای متعدد است که به آن امنیت لایه ای یا دفاع در عمق گفته می شود تا سازمان ها بیشترین کنترل های امنیتی ممکن را در اختیار داشته باشند. در ادامه، برخی از انواع رایج ابزارها و نرم افزارهای امنیت شبکه معرفی می شوند:

• کنترل دسترسی (Access control): این روش دسترسی به برنامه ها و سیستم های شبکه را به یک گروه مشخص از کاربران و دستگاه ها محدود می کند. این سیستم ها به کاربران و دستگاه هایی که قبلاً مجاز نشده اند، اجازه دسترسی نمی دهند.
• آنتی ویروس و ضدبدافزار (Antivirus and antimalware): نرم افزارهایی که برای شناسایی، حذف یا جلوگیری از ورود ویروس ها و بدافزارها (مانند تروجان، باج افزار و جاسوس افزار) به یک رایانه و در نتیجه یک شبکه طراحی شده اند.
• امنیت برنامه (Application security): پایش و محافظت از برنامه هایی که سازمان ها برای اجرای کسب وکار خود استفاده می کنند ضروری است، چه این برنامه ها توسط خود سازمان ساخته شده باشند و چه خریداری شده باشند. این اهمیت به ویژه به دلیل تهدیدات بدافزاری مدرن که کدهای متن باز و کانتینرهایی را که برای ساخت نرم افزار و برنامه ها استفاده می شوند، هدف قرار می دهند، بیشتر می شود.
• تحلیل رفتاری (Behavioral analytics): این روش رفتار شبکه را تحلیل کرده و به طور خودکار فعالیت های غیرعادی را شناسایی کرده و به سازمان ها هشدار می دهد.
• امنیت ابری (Cloud security): ارائه دهندگان خدمات ابری اغلب ابزارهای امنیت ابری تکمیلی را عرضه می کنند که قابلیت های امنیتی در فضای ابری را فراهم می سازد. ارائه دهنده ابر، امنیت زیرساخت کلی خود را مدیریت کرده و ابزارهایی را برای کاربران ارائه می دهد تا از نمونه های خود درون این زیرساخت ابری محافظت کنند. برای مثال، سرویس Amazon Web Services (AWS) گروه های امنیتی ارائه می دهد که ترافیک ورودی و خروجی مرتبط با یک برنامه یا منبع را کنترل می کند.

جلوگیری از از دست رفتن داده ها (Data Loss Prevention – DLP)

این ابزارها داده های در حال استفاده، در حال انتقال و در حالت ذخیره شده را پایش می کنند تا از نقض داده ها جلوگیری کنند. DLP اغلب مهم ترین و در معرض خطرترین داده ها را دسته بندی کرده و کارکنان را در بهترین شیوه های حفاظت از آن داده ها آموزش می دهد. برای مثال، ارسال نکردن فایل های مهم به عنوان پیوست در ایمیل یکی از این شیوه هاست.

امنیت ایمیل (Email Security)

ایمیل یکی از آسیب پذیرترین نقاط در یک شبکه است. کارکنان زمانی قربانی حملات فیشینگ و بدافزاری می شوند که روی لینک های ایمیلی کلیک می کنند که به طور پنهانی نرم افزار مخرب دانلود می کند. ایمیل همچنین روشی ناامن برای ارسال فایل ها و داده های حساس است که کارکنان ناخواسته از آن استفاده می کنند.

فایروال (Firewall)

نرم افزار یا میان افزاری که ترافیک ورودی و خروجی را بازرسی می کند تا از دسترسی غیرمجاز به شبکه جلوگیری کند. فایروال ها از رایج ترین ابزارهای امنیتی هستند و در نقاط مختلف شبکه قرار داده می شوند. فایروال های نسل جدید حفاظت بیشتری در برابر حملات در لایهٔ برنامه و دفاع پیشرفته در برابر بدافزار با استفاده از بازرسی عمیق بسته ها (DPI) ارائه می دهند.

سامانه تشخیص نفوذ (Intrusion Detection System – IDS)

IDS تلاش های دسترسی غیرمجاز را شناسایی و به عنوان موارد بالقوه خطرناک علامت گذاری می کند اما آن ها را مسدود یا حذف نمی کند. IDS و سامانه پیشگیری از نفوذ (IPS) اغلب در ترکیب با فایروال استفاده می شوند.

سامانه پیشگیری از نفوذ (Intrusion Prevention System – IPS)

IPS برای جلوگیری از نفوذ طراحی شده و با شناسایی و مسدود کردن تلاش های غیرمجاز برای دسترسی به شبکه عمل می کند.

امنیت دستگاه های همراه (Mobile Device Security)

برنامه های تجاری برای تلفن های هوشمند و دستگاه های همراه دیگر، این دستگاه ها را به بخش مهمی از امنیت شبکه تبدیل کرده اند. پایش و کنترل دستگاه های همراهی که به شبکه دسترسی پیدا می کنند و فعالیت آن ها پس از اتصال به شبکه، برای امنیت شبکه مدرن ضروری است.

احراز هویت چندمرحله ای (Multifactor Authentication – MFA)

MFA یک راهکار امنیت شبکه آسان و رو به رشد است که نیازمند دو یا چند عامل برای تأیید هویت کاربر است. نمونه ای از آن Google Authenticator است که کدهای امنیتی منحصربه فرد تولید می کند و کاربر آن را همراه با گذرواژه وارد می کند تا هویت خود را تأیید کند.

بخش بندی شبکه (Network Segmentation)

سازمان هایی با شبکه ها و ترافیک بزرگ اغلب از بخش بندی شبکه برای تقسیم آن به بخش های کوچک تر و آسان تر برای مدیریت استفاده می کنند. این رویکرد کنترل و دید بیشتری بر جریان ترافیک فراهم می کند. امنیت شبکه صنعتی شاخه ای از بخش بندی شبکه است که دید بیشتری بر سامانه های کنترل صنعتی (ICS) ایجاد می کند. ICS به دلیل افزایش یکپارچگی با فضای ابری، بیشتر در معرض تهدیدات سایبری قرار دارند.

سندباکس (Sandboxing)

این روش به سازمان ها اجازه می دهد با باز کردن یک فایل در محیطی ایزوله پیش از دسترسی آن به شبکه، وجود بدافزار را بررسی کنند. پس از باز شدن در سندباکس، سازمان می تواند مشاهده کند که آیا فایل رفتار مخرب نشان می دهد یا علائمی از بدافزار دارد یا خیر.

مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (Security Information and Event Management – SIEM)

این روش مدیریت امنیت، داده ها را از برنامه ها و سخت افزارهای شبکه ثبت کرده و برای رفتار مشکوک پایش می کند. هنگام شناسایی ناهنجاری، سیستم SIEM به سازمان هشدار داده و اقدامات مناسب دیگری انجام می دهد.

محیط پیرامونی تعریف شده با نرم افزار (Software-Defined Perimeter – SDP)

SDP روشی امنیتی است که روی شبکه مورد حفاظت قرار می گیرد و آن را از دید مهاجمان و کاربران غیرمجاز پنهان می کند. این روش با استفاده از معیارهای هویتی، دسترسی به منابع را محدود کرده و یک مرز مجازی پیرامون منابع شبکه ای ایجاد می کند.

شبکه خصوصی مجازی (Virtual Private Network – VPN)

VPN اتصال از یک نقطه پایانی به شبکه سازمان را ایمن می کند. این فناوری با استفاده از پروتکل های تونل زنی، اطلاعاتی را که از طریق یک شبکه کم امنیت تر ارسال می شود، رمزگذاری می کند. VPNهای دسترسی از راه دور به کارکنان اجازه می دهند از مکان های دور به شبکه شرکت خود متصل شوند.

امنیت وب (Web Security)

این روش استفاده کارکنان از وب را در شبکه و دستگاه های سازمان کنترل می کند، از جمله مسدود کردن برخی تهدیدها و وب سایت ها، و همچنین محافظت از یکپارچگی وب سایت های خود سازمان.

امنیت بی سیم (Wireless Security)

شبکه های بی سیم از پرریسک ترین بخش های یک شبکه هستند و نیاز به حفاظت و پایش دقیق دارند. پیروی از بهترین شیوه های امنیت بی سیم اهمیت زیادی دارد، مانند بخش بندی کاربران Wi-Fi با شناسه مجموعه خدمات (SSID) و استفاده از احراز هویت 802.1X. همچنین، ابزارهای پایش و ممیزی مناسب برای اطمینان از امنیت شبکه بی سیم ضروری هستند.

امنیت بارکاری (Workload Security)

وقتی سازمان ها بارکاری را میان چندین دستگاه در محیط های ابری و ترکیبی توزیع می کنند، سطح بالقوه حملات را افزایش می دهند. تدابیر امنیت بارکاری و متعادل کننده های بار ایمن برای حفاظت از داده های موجود در این بارکاری ها ضروری اند.

دسترسی شبکه با اعتماد صفر (Zero-Trust Network Access)

مشابه کنترل دسترسی به شبکه، این روش فقط دسترسی هایی را به کاربر می دهد که برای انجام وظایف خود لازم دارد و تمامی مجوزهای دیگر را مسدود می کند.