نیترات نقره: خواص، کاربرد، خطرات و نکات ایمنی

نیترات نقره (Silver Nitrate) یکی از ترکیبات شیمیایی پرکاربرد در صنایع مختلف است که به دلیل خواص منحصر به فرد خود در حوزه‌های پزشکی، عکاسی، صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی استفاده می‌شود. این ماده به عنوان یک عامل اکسیدکننده قوی، در فرآیندهای گوناگون از جمله تولید آینه، تصفیه آب، ساخت داروها و تولید فیلم‌های عکاسی نقش اساسی ایفا می‌کند.

با توجه به اهمیت نیترات نقره در صنایع مختلف، انتخاب محصولی با کیفیت بالا و خلوص مناسب امری ضروری است. هنگام خرید نیترات نقره، باید به عواملی همچون خلوص، بسته‌بندی استاندارد، و نگهداری صحیح توجه ویژه‌ای داشت.

در ادامه، به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها، و نکات مهم پیرامون خرید نیترات نقره می‌پردازیم تا شما را در انتخاب بهترین محصول متناسب با نیازهای صنعتی یا آزمایشگاهی خود یاری کنیم.

نیترات نقره چیست؟

نیترات نقره (AgNO₃) یک ترکیب معدنی است که از یون‌های نقره و نیترات تشکیل شده است. این ماده به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خاص خود، در زمینه‌های مختلفی از جمله پزشکی، عکاسی، صنایع شیمیایی و کاربردهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، خواص و کاربردهای نیترات نقره پرداخته خواهد شد.

تاریخچه نیترات نقره

نیترات نقره در طول تاریخ به عنوان یک ماده شیمیایی مهم شناخته شده است. در قرون وسطی، کیمیاگران این ترکیب را “سوزاننده قمری” می‌نامیدند، زیرا نقره را با ماه ارتباط می‌دادند و آن را “لونا” می‌نامیدند. در قرن نوزدهم، نیترات نقره به عنوان ماده‌ای اساسی در فرآیند عکاسی استفاده شد و به تدریج کاربردهای دیگری نیز پیدا کرد.

خواص فیزیکی و شیمیایی

نیترات نقره در مقادیر زیاد با حل کردن نقره در اسید نیتریک ساخته می‌شود. این ماده به صورت صفحات شفاف کریستالیزه می‌شود که در دمای ۲۱۲ درجه سانتی‌گراد (۴۱۴ درجه فارنهایت) ذوب می‌شوند. محلولیت آن در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد (۶۸ درجه فارنهایت) ۲۲۲ گرم در ۱۰۰ گرم آب است. این ماده به طور متوسط در الکل‌های متیل و اتیل حل می‌شود و به مقدار کمتری در سایر حلال‌های آلی محلول است. زمانی که تا حدود ۳۲۰ درجه سانتی‌گراد (۶۰۸ درجه فارنهایت) گرم شود، نیترات نقره اکسیژن را از دست می‌دهد و نیتریت نقره تشکیل می‌دهد. در دمای قرمز گرم، نقره تشکیل می‌شود.

بلعیدن نیترات نقره باعث دردهای شدید شکمی، استفراغ و اسهال می‌شود و باعث ایجاد گاستروانتریت می‌شود. درمان شامل تجویز خوراکی محلول‌های نمک معمولی، شیر (یا سفید تخم‌مرغ و آب) و صابون در آب برای محافظت از غشاهای مخاطی مری و معده و رسوب دادن یون‌های نقره آزاد به عنوان کلرید نقره است.

 

کاربرد نیترات نقره

پیش‌ساز دیگر ترکیبات نقره

نیترات نقره ارزان‌ترین نمک نقره است؛ همچنین چندین مزیت دیگر نیز دارد. این ماده غیر جاذب رطوبت است، برخلاف فلوروبورات نقره و پرکلرات نقره. علاوه بر این، نسبتاً به نور پایدار است و در حلال‌های مختلف، از جمله آب حل می‌شود. نیترات می‌تواند به راحتی با لیگاندهای دیگر جایگزین شود، که AgNO3 را به ماده‌ای چند منظوره تبدیل می‌کند. درمان با محلول‌های یون‌های هالید باعث تشکیل رسوب AgX (X = Cl، Br، I) می‌شود.

در تهیه فیلم عکاسی، نیترات نقره با نمک‌های هالید سدیم یا پتاسیم به منظور تشکیل هالید نقره نامحلول در امولسیون ژلاتین عکاسی، که سپس به نوارهای تری‌استات یا پلی‌استر اعمال می‌شود، پردازش می‌شود. به‌طور مشابه، نیترات نقره برای تهیه برخی از مواد منفجره مبتنی بر نقره مانند فولمینات، آزید یا استیلید از طریق واکنش رسوبی استفاده می‌شود.

درمان نیترات نقره با باز

نیترات نقره با باز واکنش داده و اکسید نقره خاکستری تیره تولید می‌کند:
2 AgNO3 + 2 NaOH → Ag2O + 2 NaNO3 + H2O

تجزیه هالید

کاتیون نقره (Ag+) با منابع هالید به سرعت واکنش می‌دهد تا هالید نقره نامحلول تولید کند، که در صورت استفاده از Br− رسوب کرمی، در صورت استفاده از Cl− رسوب سفید و در صورت استفاده از I− رسوب زرد تشکیل می‌دهد. این واکنش در شیمی معدنی برای تجزیه هالیدها استفاده می‌شود:
Ag+(aq) + X−(aq) → AgX(s)
جایی که X− = Cl−، Br−، یا I− است.

نمک‌های دیگر نقره با آنیون‌های غیر هم‌پوشاننده، مانند ترافلوئوروبورات نقره و هگزا فلوئوروفسفات نقره برای کاربردهای بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سنتز آلی

نیترات نقره به روش‌های مختلفی در سنتز آلی استفاده می‌شود، مثلاً برای از بین بردن حفاظت و اکسیداسیون. Ag+ به آلکن‌ها به طور برگشت‌پذیری می‌پیوندد و نیترات نقره برای جداسازی مخلوط‌های آلکن از طریق جذب انتخابی استفاده شده است. محلول حاصل می‌تواند با آمونیاک تجزیه شود تا آلکن آزاد شود. نیترات نقره در آب بسیار محلول است، اما در بیشتر حلال‌های آلی ضعیف محلول است، به جز استونیتریل.

زیست‌شناسی

در هیستولوژی، نیترات نقره برای رنگ‌آمیزی نقره‌ای به منظور نشان دادن الیاف رتیکولار، پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک استفاده می‌شود. به همین دلیل نیز برای نشان دادن پروتئین‌ها در ژل‌های PAGE استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند به عنوان لکه در میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شود.

جلوگیری از پیری گل‌های بریده شده

ساقه‌های گل بریده شده می‌توانند در محلول نیترات نقره قرار داده شوند، که از تولید اتیلن جلوگیری می‌کند. این فرآیند باعث تأخیر در پیری گل می‌شود.

جوهر ناپاک‌شدنی

نیترات نقره وقتی روی پوست اعمال می‌شود، لکه طولانی مدت ایجاد می‌کند و یکی از مواد تشکیل دهنده جوهر ناپاک‌شدنی است. لکه انتخاباتی از این ویژگی برای علامت گذاری انگشتان افراد رای‌دهنده در انتخابات استفاده می‌کند تا شناسایی آسان و جلوگیری از رای‌دهی مجدد فراهم شود.

پزشکی

نیترات نقره به عنوان عامل سوزاننده، ضدعفونی کننده و قابض استفاده می‌شود. در سال 1881، کرِدِه روشی را معرفی کرد که با استفاده از محلول‌های رقیق (2٪) نیترات نقره در چشمان نوزادان تازه متولد شده برای جلوگیری از ابتلا به سوزاک از مادر که می‌تواند باعث نابینایی از طریق ورم چشم نوزادان شود، استفاده می‌کرد. (امروزه آنتی‌بیوتیک‌های مدرن به جای آن استفاده می‌شوند.)

نیترات نقره ذوب شده، به شکل چوب، به طور سنتی “سوزاندن قمری” نامیده می‌شد. این ماده به عنوان عامل سوزاننده برای مثال برای از بین بردن بافت گرانوله اطراف استوما استفاده می‌شود.

 

نیترات ضد عفونی کننده

نیترات نقره، ترکیب شیمیایی سوزاننده‌ای است که به عنوان یک ضد عفونی کننده مهم است و در تهیه صنعتی سایر نمک‌های نقره و به عنوان یک واکنش‌گر در شیمی تجزیه کاربرد دارد. فرمول شیمیایی آن AgNO3 است. نیترات نقره زمانی که به پوست و غشاهای مخاطی اعمال می‌شود، به دو شکل چوب سوزان (یا مداد سوزان) و محلول‌های 0.01 درصد تا 10 درصد نیترات نقره در آب استفاده می‌شود. چوب سوزان برای از بین بردن زگیل‌ها و بافت‌های گرانولاسیون و برای سوزاندن زخم‌ها و زخمی‌ها استفاده می‌شود. محلول‌های بسیار رقیق نیترات نقره قابض و به طور ملایم ضد عفونی کننده هستند. یک محلول 1 درصد یا 2 درصد در مقابل باکتری‌های گونوکوکال موثر است و می‌تواند به چشمان نوزادان تازه متولد شده اعمال شود تا از کوری ناشی از سوزاک جلوگیری کند.
تحقیقات بسیاری در ارزیابی توانایی یون نقره در غیرفعال کردن Escherichia coli انجام شده است. فعالیت ضد میکروبی نقره قبل از کشف آنتی‌بیوتیک‌های مدرن کاربردهای زیادی داشت، اما با ظهور گزینه‌های جایگزین، به طور تقریبی از استفاده عمومی خارج شد.

ضد زگیل

استفاده روزانه از نیترات نقره می‌تواند به تخریب کافی زگیل‌های پوستی منجر شود، اما گاهی اوقات لکه‌های رنگی ممکن است ایجاد شود. در یک مطالعه کنترل شده با دارونما، نیترات نقره در طی نه روز منجر به پاکسازی کامل زگیل‌ها در 43٪ و بهبود زگیل‌ها در 26٪ یک ماه پس از درمان شد، در مقابل 11٪ و 14٪ در گروه دارونما.

سایر کاربرد ها

 در صنعت، نیترات نقره برای آبکاری الکتریکی نقره بر سطح نیکل، به عنوان معرف تولنس برای ایجاد سطح آینه‌ای، و در تولید رنگ‌ها و جوهرهای دائمی به کار می‌رود. همچنین در تولید مواد منفجره مانند فولمینات نقره و استیلید نقره نقش دارد. استفاده از تیمول و اسانس نعناع فلفلی و رزماری به جای نیترات نقره مایع، برای افزایش عمر گل‌های بریده مانند ژربرا نیز موثر است.

خطرات نیترات نقره

نیترات نقره به عنوان یک اکسیدکننده قوی، باید به درستی از ترکیبات آلی دور نگه داشته شود، زیرا با اتانول به صورت انفجاری واکنش می‌دهد. این ماده در غلظت‌های پایین برای جلوگیری از سوزاک و کنترل خونریزی بینی استفاده می‌شود، اما بسیار سمی و خورنده است.

عوارض کوتاه‌مدت: تماس کوتاه‌مدت می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های بنفش، قهوه‌ای یا سیاه روی پوست شود. تماس مداوم با غلظت‌های بالا ممکن است به سوختگی منجر شود.

عوارض بلندمدت: قرار گرفتن در معرض طولانی‌مدت ممکن است به آسیب چشم منجر شود. نیترات نقره به عنوان تحریک‌کننده پوست و چشم شناخته می‌شود. اثرات سرطان‌زایی آن هنوز به‌طور کامل بررسی نشده است.

آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده تنظیمات خاصی برای نیترات نقره در منابع آبی ندارد، اما تجمع بیش از 1 گرم نقره در بدن می‌تواند آرگیریا ایجاد کند، شرایطی که در آن پوست به رنگ آبی-خاکستری تغییر می‌کند.

مطالعه برگه اطلاعات ایمنی نیترات نقره قبل از استفاده توصیه می‌شود. این ماده می‌تواند موجب سوزش شدید پوست شود و تماس مکرر با آن ممکن است حساسیت‌های پوستی و لکه‌های دائمی ایجاد کند.

نیترات نقره به چشم‌ها بسیار حساس است و می‌تواند آسیب جدی به قرنیه وارد کند. استفاده از تجهیزات محافظتی هنگام کار با این ماده ضروری است.

استنشاق گازهای نیترات نقره می‌تواند علائمی مثل سردرد، سرگیجه، اختلال تنفسی و در موارد شدید بیهوشی و حتی مرگ را به همراه داشته باشد.

بلع نیترات نقره باعث آسیب جدی به سیستم تنفسی و گوارشی می‌شود و می‌تواند کشنده باشد. این ماده می‌تواند به چشم‌ها، کبد، کلیه‌ها، ریه‌ها و بافت مغزی آسیب‌های جدی وارد کند.

به دلیل ناپایداری نیترات نقره در برابر نور، باید در ظروف تیره نگهداری شود.

MSDS و نکات ایمنی نیترات نقره

تجهیزات حفاظتی

• هنگام کار با نیترات نقره، از لباس محافظ، عینک ایمنی و دستکش استفاده کنید.

در صورت تماس با پوست

• تماس این ماده با پوست باعث سوختگی و خوردگی می‌شود.
• پس از تماس، لباس‌های آلوده را فوراً تعویض کنید و ناحیه آسیب‌دیده را به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید.

در صورت تماس با چشم

• تماس نیترات نقره با چشم می‌تواند منجر به آسیب جدی شود.
• لنزهای تماسی را خارج کرده و چشم آسیب‌دیده را به مدت 15 دقیقه با آب شستشو دهید.
• در صورت لزوم به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

در صورت بلعیدن:

• بلع نیترات نقره ممکن است منجر به استفراغ، درد شکم، خواب‌آلودگی و گیجی شود.
• دهان را با آب شستشو دهید و یک تا دو لیوان آب بنوشید.

در صورت استنشاق:

• فرد را به هوای تازه ببرید و استنشاق هوای تازه انجام دهید.

اثرات زیست‌محیطی:

• نیترات نقره برای آبزیان مضر و سمی است و اثرات طولانی‌مدت دارد.
• این ماده را نباید در محیط زیست رها کنید.

خرید نیترات نقره از شرکت سودا شیمی

نیترات نقره با کیفیت عالی از سودا شیمی، بهترین انتخاب برای نیازهای صنعتی و آزمایشگاهی شما! ما نیترات نقره مرک را با خلوص بالا و کیفیت تضمین‌شده ارائه می‌دهیم، که برای کاربردهای مختلف از جمله پزشکی، عکاسی، و تولید مواد ضدعفونی‌کننده مناسب است.

سودا شیمی به ارائه محصولات شیمیایی با ارسال به‌موقع و پشتیبانی مستمر متعهد است. با خرید نیترات نقره از ما، نه تنها از کیفیت بی‌نظیر بهره‌مند می‌شوید، بلکه اطلاعات فنی دقیق محصول نیز به همراه آن ارائه می‌شود، تا شما در تمامی مراحل استفاده از محصول، اطمینان کامل داشته باشید.

همین حالا سفارش دهید و از خدمات حرفه‌ای و مشاوره تخصصی ما بهره‌مند شوید.