یادگیری کودکان کم توان ذهنی

که بتوانند آموزش مهارتهای سازشی لازم برای کاهش وابستگی فرد کم توان ذهنی را در برگرفته و موجب افزایش فرتهایی برای شرکت فعال کودک کم توان ذهنی در مدرسه و جامعه شوند. کودکان بهنجار نیاز به یادگیری این مهارتها به طور رسمی ندارند زیرا آنها می توانند این مهارتها را از طریق تجربه های روزمره به دست آورند. در حالیکه اگر مهارتهای سازشی را به کودکان کم توان ذهنی از طریق برنامه های آموزشی رسمی آموزش ندهیم، در آن صورت آنها قادر به یادگیری این مهارتها نخواهند بود. از این رو، لزوم برنامه ریزی آموزشی جهت آموزش مهارتهای سازشی، از اجرای مهم یک برنامه ی جامع و کارآمد برای کودکان کم توان ذهنی است.

نارسایی های مرتبط با عقب ماندگی ذهنی به شرح زیر است :

1-     نارسایی در مهارتهای اجتماعی

2-     محدود بودن موفقیت فرد در مهارتهای شناختی کاربردی

3-     نارسایی در مهارتهای زبانی- کلامی

4-     ضعف در مهارتهای حرکتی

5-     کم توانی در فعالیتهای روزمره زندگی (خودیاری)

6-     تاخیر در رشد تحصیلی

همانطور که می دانید قوت یا ضعف در هر کدام از حیطه های فوق می تواند در تطابق یا عدم تطابق کودک با محیط مدرسه نقش داشته باشد. بنابراین محتوای آموزشی مهارتهای سازشی برای کودکان کم توان ذهنی در سطح سنی مدارس ابتدایی می تواند شامل مهارتهای اجتماعی، حرکتی، فعالیتهای روزمره ی زندگی (خودیاری)، شناختی، زبانی- کلامی و تحصیلی کاربردی باشد. هالک بچه گانه معمولاً شامل رنگ های سبز و بنفش می شود که این دو رنگ به طور معمول با هالک شناخته می شوند. رنگ سبز به عنوان نماد قدرت و انرژی استفاده می شود و با شخصیت هالک که به صورت دایمی با این رنگ مشخص شده است همخوانی دارد

روند طبیعی اکتساب زبان در کودکان بدون هیچ گونه آموزش رسمی صورت می گیرد. کودک از همان بدو تولد با سپری کردن توالی رشد طبیعی، توانایی هایی را به می آورد که زمینه را برای اکتساب زبان فراهم می کنند. از سوی دیگر کودکانی وجود دارند که دارای اختلالات زبانی بوده و بالطبع برای اکتساب زان یناز به کمک تخصصی از جانب متخصصان مختلف مانند آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر)روانشناس و مربیان آموزش ویژه دارند. چه، وجود هرگونه اختلالی در زبان، می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم مانع دستیابی فرد به پیشرفتهایی در زمینه های فردی، اجتماعی و تحصیلی شود.

رشد رفتار و زبانی می تواند روند طبیعی خود را طی کند که عوامل درگیر و دخیل در این روند عملکرد مناسبی را داشته باشند. عوامل دخیل در اکتساب زبان عبارتند از: سلامت اندامهای حسی خصوصا بینایی و شنوایی، سلامت حرکتی و فیزیکی مربوط به تمام اندامها، بویژه اندامهای گفتاری، رشد شناختی، عوامل اجتماعی و عاطفی. عوامل فوق موجب رشد گفتار و زبان می شوند. افزون بر این رشد مناسب گفتار وزبان می تواند وسیله ای برای آغاز و تسهیل رشد زبانی در جنبه های مکتوب آن یعنی خواندن و نوشتن باشد.

بنابراین زمانی کودک می تواند از تحصیل و تجربیات آموزشی بهترین نتیجه را بگیرد که وی از نظر گفتاری و زبانی به بالاترین حد پیشرفت، با توجه به توانایی ها و محدودیتهایش رسیده باشد.

آموزش رسمی مبتنی بر دو هدف عمده است: هدف اول عبارت است از سوادآموزی که در آن دانش آموز یاد می گیرد که چگونه هر حرف یا کلمه ی نوشته شده را رمزگردانی کند و آن را با صداهای موجود در زبانش که آنها را از مدتها پیش به شکل گفتار به کار می برده، ارتباط دهد و آنرا بخواند. همچنین می آموزد که چگونه صداها و کلمه های موجود در زبان گفتاری خود را رمزگردانی کرده و به صورت نمادهای مکتوب بنویسد.

دستیابی به هدف اول کودک را با گستره ی عظیمی از مطالب کلامی مکتوب آشنا می سازد. در این جا است که هدف دوم آموزش رسمی جلوه می نماید و آن عبارت است: “استفاده از خواندن و نوشتن برای یادگیری بیشتر.” کودک هر آنچه را که می خواند، با اتکای به دانش زبانی خود یعنی درک معنی کلمه ها و جمله ها و نیز با اتکا به دانش خود از دنیای پیرامون و تجربیاتی که در این زمینه داشته است، درک می کند و اطلاعات جدیدی به دست می آورد که بالطبع باعث گسترش شناخت وی از دنیای پیرامون می شود. از سوی دیگر وی آنچه را که تجربه کرده و یا آنچه را که تصور می کند، می تواند به شکل یک اثر مکتوب بنویسد و ثبت کند.

دستیابی به مهارتهای تحصیلی و نیز کاربردی کردن این مهارتها نه تنها موجب گسترش دانش و آگاهی فرد از محیط پیرامونش می گردد بلکه باعث می شود تا فرد بتواند عنصر فعالی در جامعه شده و از امکانات مختلف موجود در آن استفاده کند. برای تضمین موفقیت یک برنامه ی آموزشی برای کودکان کم توان ذهنی، ابتدا باید مهارتهای پایه (مهارتهای زبانی- کلامی و مهارتهای شناختی) برای دستیابی به مهارتهای تحصیلی، را در قالب برنامه های جامع در این دانش آموزان ایجاد یا تقویت کرد.

هر بخش از محتوای آموزشی، برای سهولت اجرا، در چند مقوله تحت عناوین، هدف، ابزار آموزشی و روش آموزشی آمده است. در قسمت هدف به ارایه هدف رفتاری نهایی که در پایان آموزش آن بخش باید به آن دست یافت، پرداخته ایم. در قسمت “ابزارآموزشی”، ابزار لازم برای آموزش معرفی شده است.

بدیهی است آموزش پاره ای از تمرینها صرفا کلامی بوده و نیاز به ابزار خاصی ندارند. در بخش “روش آموزش” نیز نحوه ی اجرای این تمرینها با ذکر مراحل کار همراه با مثالهایی طرح شده است. برای انسجام و جلوگیری از طولانی و حجیم شدن آنها، فقط شیوه های محدودی مطرح شده اند و واضح است که هر فرد می تواند با توجه به ذوق و خلاقیت خود از موقعیتها و شرایط مختلفی برای تصمیم همه چیز در مورد کودکان کم توان ذهنی و روش های مواجهه با کودکان کم توان ذهنی موضوع این مطلب آموزشی است پس هوش نیک مرکز تخصصی و کودکان در این مقاله سعی دارد تا در این خصوص به شما اطلاعاتی را ارایه دهد.

تعریف کودک کم توان توان ذهنی

کودک کم توان ذهنی کودکیست با رفتار و اعمال متداول عام ، بهره هوشی که به گونه ای قابل توجه و زیادی پایین تر از میزان نرمال و میانگین بوده همراه با نقص ها و کاستی هایی در کنش های انطباقی که در دوره ی رشد نمایان و ظاهر گردیده است.

شرایط و ویژگی های کودکان کم توان ذهنی

به طور کلی کودکان کم توان ذهنی بیشتر از 90 درصد از حیث وضعیت جسمی و ظاهری تمایز آشکاری با سایر همسالان خویش ندارند و شناسایی آنان با یک دید گذرا ممکن نمی باشد. اما تقریباً 10 درصد از کودکان کم توان ذهنی از نشانه های کلینیکی و ظاهری برخوردار هستند نظیر کودکان مبتلا به میکروسفالی ، نشانگان داون ، فنیل کتونوریا ، هیدروسفالی ، کریتینیسم و غیره.

نشانه های کودکان کم توان ذهنی

• نشانه ها و وضعیت بدنی و ظاهری
• ضعف در مهارت های حرکتی
• مشکلات دیداری و شنیداری
• ناتوانی در شناسایی لمس ، بویایی و چشایی
• تاخیر گسترده ی زبانی و گفتاری
• بهره هوشی کمتر از دیگر همسالان
• عدم تمرکز و دقت و توانایی تجزیه و تحلیل
• کمبود و نقص در تامل و تعقل ذهنی
• ناتوانی در شناسایی شرایط و وضعیت درست و مطلوب
• ناتوانی و نقص در یادگیری و منتقل کردن اطلاعات

طبقه بندی کودکان کم توان ذهنی

• توانمندی و قابلیت های ذهنی و مغزی
• کنش های سازشی
• رشد ظاهری و جسمی کودک

جهت آسان سازی شناسایی و تمییز دادن توانمندی و بهره وری کودکان کم توان ذهنی و برای عرضه و فراگیری مسایل آموزشی آن ها را به سه دسته زیر طبقه بندی می کنند:

• کودکان کم توان ذهنی تعلیم پذیر
• کودکان کم توان ذهنی تربیت پذیر
• کودکان کم توان ذهنی حمایت پذیر

آموزش سلسله ای وابسته بهم

آموزش ها ، مقاصد و فعالیت ها باید بر طبق میزان پیچیدگی و سختی آن ها برنامه ریزی و ترتیب داده شوند. از سطوح ساده آغاز نمایید و به سمت سختی و پیچیدگی زیادتر جلو بروید. اطمینان حاصل کنید که این فزونی سختی و پیچیدگی گام به گام توفیق آمیز توام با جایزه و تشویق های درخور و کافی باشد. برای سفارش لباس ونوم بچه گانه باید مجموعه معتبر و شناخته شده ای را انتخاب کنید. قیمت لباس ونوم کاملا اقتصادی و ارزان است.

آموزش جز به جز

هر قسمت از فعالیت ها و آموزش ها را به بخش های خردتر و ریزتری قسمت بندی نمایید تا بچه ها قادر باشند آن را به سادگی درک نمایند. اطمینان حاصل کنید که کودک کم توان ذهنی اغلب با پیروزی و توفیق رو به رو گردد تا ناکامی و عدم موفقیت و همچنین به صورت مستمر به آنان جایزه اعطا گردد و مورد تشویق قرار گیرند.

ارتباط و هم کنشی کافی میان کودک و فضای آموزشی

بچه های کم توان ذهنی می بایست نسبت به پیرامون و محیط خویش واقف و آشنایی داشته باشند ، چرا که ارتباط وی با پیرامون و فضای موجود مطلوب ترین ابزار جهت مسایل آموزشی به این گروه از بچه ها می باشد.

تقویت مستمر و پایدار

حمایت ، جایزه و تشویق و تکرار فعالیت ها و کارها و اعمال مناسب و صحیح در الگوی آموزشی و تربیتی و رشد توانمندی های کودکان کم توان ذهنی می بایست در جایگاه نخست قرار گیرد.

سرعت عمل کودک

ارتقا و توسعه ی آموزش ها و مسایل تربیتی می بایست هماهنگ با سرعت عمل و توانمندی و درک این بچه ها تنظیم گردد تا فعالیت ها و آموزش های زمان بندی شده مربیان و والدین.

آموزش انفرادی

آموزش ها و فعالیت ها می بایست برای هر یک از این بچه ها ویژه و تا آن جایی که امکان دارد بر طبق آموزش های فردی و شخصی تنظیم شده باشد.

بررسی پیوسته و اصلاح الگوهای آموزشی و فعالیت ها

نتایج و برآوردهای انفرادی و جمعی ، روش ها و سبک های آموزشی و تربیتی و مربیان می بایست به طور پیوسته تصحیح و بازنگری گردد.

نکاتی در مورد کودکان کم توان ذهنی

بردباری و استقامت و پایداری از مولفه های الزامی و بایسته ی آموزش به این دسته از کودکان است چرا که ترقی و پیشروی کودکان کم توان ذهنی آهسته و با تاخیر اما اغلب مثمر خواهد بود. به علاوه نامهربانی و بی توجهی و تنبیه موجب متزلزل شدن روح و روان آنان و توقف فعالیت های مغزی و به تعویق افتادن مکرر در آموزش و فراگیری مسایل و بهبود وضعیت این دسته از کودکان می شود ، در صورتی که ترغیب و پاداش و حمایت ، توانایی ها و قابلیت های نهفته این کودکان را تحریک و آشکار خواهد ساخت.

لباس شخصیت های کارتونی دختر کفشدوزکی یکی از لباس هایی است که بدون در نظر گرفتن جنسیت، تمام کودکان پوشیدن آن را دوست دارند و ما با خریدن این لباس و هدیه دادن به فرزندانمان می توانیم حس خوبی در آن ها به وجود بیاوریم.