یک ایران غرق در سوگ سقای کربلا/ مردم برای یار وفادار حضرت سیدالشهدا(ع) به سر و سینه زدند

خبرگزاری علم و فناوری دانش نامه؛ امروز غرق در ماتم و عزا بود، روز تاسوعای حسینی که به یوم العباس معروف شده، روزی که علاوه بر مسلمانان ارمنی‌ها هم روزی خاص را تجربه کرده و در ارادت به حضرت ابوالفضل علیه‌السلام به سر و سینه زدند، انگار فرزند عزیزشان را از دست داده‌اند.

امروز سراسر ایران اسلامی غرق در ماتم و عزا بود و مردم از کودک و نوجوان، دختر و پسر، پیر و جوان در مساجد، حسینیه‌ها و در قالب دسته‌های عزاداری به خیابان‌ها آمدند و ی کردند.

مشهدالرضا در عزای سقای کربلا خون گریست

صاحب عزای اصلی این سرزمین برای باوفادارترین بردار تاریخ، آقا علی‌بن‌موسی الرضا(ع)؛ سلطان خراسان و ولی نعمت ایران اسلامی است. در حرم مطهر امام هشتم که از ابتدای محرم سیاهپوش شده و مراسم حزین روضه و نوحه‌خوانی در آن برپاست، از شب گذشته حال و هوای پرسوز و گداز دیگری برپاست. گویا که در و دیوار متبرک حرم مطهر نیز برای سقای کربلا گریانند. آقا امام رضا (ع) در سوگ شهادت جگرسوز عموی باوفا به سوگ نشسته‌اند و گرداگردشان خادمان و زائران در روضه‌های پرسوز و گداز، آیین عزا را برپا داشته‌اند.

دسته‌های عزا که از سراسر ایران خود را به مشهدالرضا رسانده‌اند؛ با قومیت‌هایی از ترک و کرد و عرب و فارس و بلوچ؛ از روز گذشته و چون رودی جاری با ورود به صحن‌های حرم مطهر، عرض سلام و ادب و تسلیت به مولا دارند و با خواندن روضه و نوحه‌ای سنگین و فریاد لبیک یا اباالفضل حرم را سرشار از عطر سقای کربلا کرده‌اند. 

شهر قم در تاسوعای حسینی عزادار بود

حال و هوای شهر قم هم از شب گذشته سقایی شده است؛ بوی خون و آب و مشک و کویر انگار در سرزمین بانوی کرامت هم پیچیده است. دسته‌های عزاداری پرجمیعیت‌تر، روضه‌ها سنگین‌تر، نوحه‌ها پرسوزتر شده است؛‌ واژه برادر و عمو و وفا و مشک و آب؛ واژه‌های دردناک و پرتکرار روضه‌ها و نوحه‌های دسته‌های عزا شده است؛ دسته‌هایی که در خیابان‌های قم جاری شده‌اند و از شب گذشته به سمت دریای حرم حضرت معصومه (ع) روان هستند.

در دریای حرم اما شور و حال و سوز و گداز دیگری برپاست؛ چراکه بانوی مطهر و بهشتی این سرزمین اسلامی سیاهپوش عموی خود شده است و هزاران هزار فرشته نگهبان حرمش نیز سیاهپوش و گریانند و مجاوران حرمش؛ از زن و مرد و پیر و کودک و جوان دسته دسته سیاهپوش و ماتم‌زده برای عرض تسلیت چون پروانه گرد او می‌گردند.

بیوت مراجع عظام تقلید در شهر قم نیز از شب گذشته میزبان شیفتگان سقای کربلا و بانی روضه‌خوانی برای چشمان سرخ و پرخون و هوشبرش بودند.

قم شهر مسلمانان خارجیِ پناه آورده به بانوی مطهر این سرزمین هم هست؛ مسلمانانی که همراه و هم‌گریه با ایرانیان سوگوار، پیش چشم حضرت معصومه (س)، برای عموی تشنه کامش عزاداری کردند. 

خادمیاران نوجوان این حرم مطهر نیز در کنار سایر عزاداران خیمه عزایی برپا کرده‌اند؛ خیمه‌ای با عنوان محفل دختران بهشتی؛ دختران بهشتی هم امروز در سوگ عمو عزادارند.    

ایلام غرق در عزا و سوگواری

مگر می‌شود ایلام در شب و روز تاسوعا قیامت نباشد؛ ایلامی که مرز مهران را در دل خود دارد؛ مرز ورود به کربلای حسین و عباس را؛ مرزی که این روزها جای سوزن انداختن در آن نیست و کرور کرور جمعیت شیدا در حال عبور از آن هستند و تاکنون بیش از 120 هزار نفر از آن گذر کرده‌اند تا دل‌های بی‌تابشان را به دریای آرام بین الحرمین برسانند.

مردم میهمان‌نواز ایلام از شب و روز گذشته تا همین امروز در میدان 22 بهمن شهر ایلام و خیابان‌های منتهی به این میدان در دسته های سینه‌زنی و نوحه‌خوانی به عزای ساقی کربلا نشسته‌اند.

میهمان‌نوازان ایلامی که از همین حالا آماده پذیرایی از زائران اربعین شده‌ و درِ خانه‌هایشان را به رسم هر ساله به روی عزاداران اربعینی سیدالشهدا گشوده‌اند، بر سردر منازل خود پرچم‌های سیاه عزا برافراشته و سوگوار شهدای کربلا هستند و امروز بیش از هر روزی سوگوار ساقی عطشان کربلا.

زنجانی‌هایی که امروز بر سر و سینه زدند

دومین قربانگاه جهان اسلام؛ زنجان پرشور؛ زنجان اسلامی و انقلابی؛ زنجان اباالفضلی؛ زنجان عزیز که یکپارچه شیدای سقای دشت کربلاست؛ دیروز؛ هشتم محرم و به رسم هرساله حماسه آفرید؛ حماسه‌ای به رنگ حماسه جگرسوز عباس(ع)…

 زنجانی‌های شیدای عباس بن علی(ع) دیروز با حضور پرشورشان در دسته بزرگ حسینیه اعظم، ارادت قلبی‌شان را به ابوالفضل عباس (ع) نشان دادند.

دیروز در زنجان روز عباس بود؛ یوم‌العباس(ع) بود؛ یوم العباس زنجانی‌ها که به رسم هرساله با آیینی باشکوه و پرآه و اشک و با حضور خیل جمیعت ده‌ها هزار نفری از ظل آفتاب در ظهر هشتم محرم از مسجد حسینیه اعظم زنجان برگزار می‌شود و تا نماز مغرب و عشا ادامه پیدا می‌کند.

آیینی با نوا و طنین پرسوز و پرتکرار نام زیبای عباس و رجزهای کلامی زنجانی همچون “یل یاتار، طوفان یاتار، یاتماز حسینین پرچمی” که زنجان را به لرزه درآورده بود.

آیینی پر از نام دلچسب عباس و بوی اسپند و قدم قدم قربانی‌هایی که زیر پای عزاداران نذر اجابت می‌شوند.

دیروز نوحه‌های فارسی‌ و ترکی حاج مهدی رسولی، روضه‌های سیدیوسف شبیری حال عزاداران را دگرگون کرده بود و فضا فضای عزاداری و خدمت بود؛ هر کسی در این دسته عزای باشکوه درصدد خدمتی بود به عزاداران؛ یکی با واکس زدن کفش‌های عزاداران حسینی و یکی با پخش چایی و شربت نذری و …

4 هزار خادم افتخاری حسینیه نیز مسئولیت برگزاری این دسته باشکوه را برعهده داشتند.

زنجانی‌ها که تمام دیروز عباس عباس گفتند و گریستند امروز در تاسوعای عباس نیز در دسته‌های کوچک و بزرگ در حسینیه‌ها و تکایا و خیابان‌ها با عزاداری خود گره به زلف پسر حیدر کرار زده‌اند.

مردم کردستان در عزای سقای کربلا

کردستان؛ پاره تن ایران اسلامی است؛ از زیباترین و مقاوم‌ترین و باوفاترین‌ و ایرانی‌ترین استان‌های این سرزمین باستانی است. مردمانش؛ مردمان کوهستان هستند؛ همانقدر ستبر و باصلابت و مقاوم؛ همانقدر حامی و پشتیبان؛ همانقدر صبور و دوست‌داشتنی؛ مرام و وفا در وجود آنها موج می‌زند؛ کردهای سلحشور کردستان عزیز سالها جوانمردانه و وفادارانه به پای این سرزمین اسلامی سرو دست و جان دادند؛ فرزند و مادر و پدر و برادر دادند؛ همین است که از شب گذشته تا به امروز، خون کردستان به جوش آمده و در سوگ باوفاترین و حامی‌ترین برادر و عموی تاریخ گریان است. کردستانی‌های عزیز داغ فقدان برادر را بهتر از هر کسی می‌فهمند؛ کمرشان بارها در جنگ تحمیلی و در هجوم منافقین داخل و خارج خم شده و شکسته است، اما هیچگاه در مقابل دژخیم و منافق سرخم نکرده‌اند. کردستانی‌های باصلابت از دیروز و دیشب؛ نه از هجمه دشمن، که در سوگ عباس بن علی(ع)؛ ساقی در خون غلتیده و برادر قطعه‌قطعه شده سالار شهدای کربلا فروریخته‌اند.  

بوشهر دریایی از غم و اندوه

بوشهر شهر دریاست؛‌ دل دریایی دارد؛ خونگرم است؛ پرمهر است؛ دانش نامه عزیز در رگ‌هایش هست؛ دانش نامه خانواده؛ دانش نامه برادر؛… بوشهر و بوشهری‌های خونگرم و عزیز، داغ فروریختن برادر پیش چشم برادر را تا عمق استخوان می‌فهمند؛‌ این داغ سنگین؛ این داغ پرسوز، قرن‌ها و سال‌هاست که در موسیقی بوشهری‌ها جاری است؛ در سنج و دمام‌شان؛ در دسته‌جات و حلقه‌های سینه‌زنی‌شان؛ آنجا که چون برادر؛ پشت به پشت و دست در کمر یکدگر، سراپای وجودشان یکپارچه عزا می‌شود و اشک و آه

بوشهرِ عزادار از دیشب یکپارچه “عباس” شده است؛ سیاهپوش و سوگوار برادر؛ عزادار عباس بن علی (ع) و این داغ و سوگ و عزا را با سوز سنج و زنجیر و دمام در سراسر پهنه ساحلی و دریایی خود طنین‌انداز کرده است.

بوشهری‌های خونگرم از روز گذشته در دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی به پای عباسِ حسین گریسته‌اند و این گریستن و سوگواری کردن همچنان تا به امروز ادامه دارد.

بخشی دیگر از مردم پرمِهر بوشهر نیز با برپایی ایستگاه‌های صلواتی، موکب‌های خدمات‌رسان و پخت نذری و توزیع میان عزاداران و مردم سوگوار اباعبدالله الحسین (ع)، شریک در این سوگواره عباسی شده‌اند.

سرزمین هامون خون گریست

سیستان و بلوچستان؛‌ سرزمین آفتاب؛‌ سرزمین دریای هامون؛ سرزمین دل‌های روشن و آفتابی؛ دل‌های دریایی؛ سیستان و بلوچستان سرزمین رنگها؛ سرزمین زیبایی‌ها؛ سرزمین خشکی‌ها سرزمین کویر؛ سرزمین فارس‌ها و بلوچ‌های ایرانی‌تبارِ عاشق علی (ع) و زهرا(س) … مردمان این سرزمین دلهایشان دریایی است؛ مثل دریای پاک و آبی چابهار و در این دلهای دریایی مِهر علی و زهرا و فرزندانشان موج می‌زند؛ دانش نامه حسین(ع)؛ دانش نامه عباس(ع) … و امروز روز عباس است؛ روز مهرورزی؛ روزی وفا؛ روز سقایی که مردمان این دیار هامون‌خشکیده آن را خوب می‌فهمند که سقایی بخشی از زندگی آنهاست…

سیستان و بلوچستانی‌ها عزیز در ایام محرم بویژه در شب و روز تاسوعا با آیین‌های مختلف از جمله «شنَسٌتَکا» به سوگ عباس‌بن‌علی (ع) نشستند.

«شنَسٌتَکا»؛ گویش محلی سینه‌زنی نشسته است که از قرن‌ها پیش در میان مردم سیستان در ایام محرم رواج داشته و مورد توجه جوانان هم قرار گرفته است.

سیستان یعنی شهرستان‌های زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز؛ همان سرزمینی که در شمال سیستان و بلوچستان واقع شده و روزگاری به برکت دریای هامون سرزمینی سرسبز و بهشتی بود و امروز با خشکیدگی هامون، لبانش تشنه و جانش سوخته است؛ همسایگانِ تشنه هامونِ خشکیده، سقایی را خوب می‌فهمند و برای همین در رثای سقای کربلا خوب می‌گریند و جانسوز به سوگ می‌نشینند. آنها در صف‌های منظم می‌نشینند، مداح اشعار و مرثیه‌هایی معروف به «بحر طویل»؛ حاوی مضامین حماسی و مذهبی در بزرگی و جنگاوری و برحقی لشکر فرزند پیامبر(ص) و یارانش را نوحه‌خوانی می‌کند و عزاداران نشسته با سبک ویژه‌ای سینه‌زنی می‌کنند.

سیستانی‌ها امروز نیز در هوای داغ و خشک آن خطه کویری، دسته دسته به مصلای المهدی زابل وارد شدند و ساعت ها برای عباس برادر باوفای سالار شهدای کربلا عزاداری کردند.

بلوچستانی‌های شیفته اهل بیت (ع) در جنوب سیستان و بلوچستان هم کم‌ارادت به عباس بن علی (ع) نیستند و از دیروز با پای ارادت راهی مساجد، حسینیه‌ها و خیابان‌ها و معابر شده‌اند و پرچم‌های سیاه عزا را افراشته‌تر کرده‌اند و غمگنانه‌تر در سوگ ساقی باوفای کربلا نشسته‌اند.

یزد در سوگ عباس علی

یزد؛ گوهر باستانی ایرانیان؛ سرزمین شهرهای جهانی؛ شهرها و روستاهای باستانی؛ سرزمین آیین‌های کهن؛ آیین‌های سوگ سیاووش و نخل‌گردانی و علم‌بندانی تاریخی؛ این روزها سیاهپوش است و عزادار…عزادار در هر شهر؛ هر روستا؛ هر کوی و برزن …پرچم‌های سبز و سیاه عزا در بافت‌های تاریخی شهرهای یزد؛ چون نگینی تابان روی دیوارهای خشتی آفتاب خورده می‌درخشد … یزدی‌ها به قدمت تاریخی که دارند؛ شیفته خاندان اهل بیت هستند؛ حسینی‌اند و عشق عباس در رگ‌هایشان جاری است. سوز و گداز عزاداری یزدی‌ها از روز گذشته؛ از شب تاسوعای حسینی؛ از شب علمدار کربلا بیشتر شده است؛ دسته‌های عزاداری با عَلَم‌های تاریخی آذین‌شده در خیابان‌ها و معابر ندای “یا عباس” از زبانشان نمی‌افتد و صدای سینه‌زنی و زنجیرزنی‌شان در تاریخ یزد می‌پیچد.

از سنت‌های زیبای یزد نوحه‌خوانی آهنگین با اشعار پرمغز و پرمحتوا در تکایا و حسینیه‌هاست که با همراهی و همخوانیِ مردم عزادار در ردیف‌های مرتب، با سینه‌زنی یک‌دست و هماهنگ به صورت زیبایی به اجرا درمی‌آید و شور و شعور را همزمان به نمایش می‌گذارد. عزاداری هیئت نینوای صفائیه یزد در مسجد حظیره و سینه‌زنی باشکوه هیئت فرات در خیابان حضرت مهدی(عج)، دراین خصوص زبانزد هستند و مخاطبان پرشماری دارند.

یزدی‌ها این روزها دو گروه شده‌اند؛ یک گروه در حال عزاداری و گروهی دیگر در حال خدمت‌رسانی و پذیرایی با چای و قهوه یزدی …

دریای خلیج فارس تشنه‌ لب کربلا

هرمزگان؛ استان جزایری ایران؛‌ استان قشم و کیش زیبا؛ استان ابوموسی و هنگام و هرمز؛ استان سواحل بکر؛ دریای همیشه خلیج فارس؛ استان گرم و شرجی ایران که خونگرمی مردمانش مثال زدنی است؛ مثل هوای هرمزگان…

هرمزگانی‌ها محرم که می‌شود، در هر شهر و روستا، با آیین‌های محلی و تاریخی، با موسیقی سنتی و با شور و حرارتی که طعنه به آفتاب جنوب می‌زند، در سورهای عزا می‌دمند. عزاداری‌شان از دیروز به اوج رسیده؛ از دیروز که در هُرم این روزهای هرمزگان مفهوم آب و تشنگی را بیش از هرکسی تا عمق جان می‌چشند.

بندرعباسی‌ها در مرکز استان نیز که شهره به شیدایی اسوه ادب و وفای سقای دشت کربلا هستند، عَلَم عباس را به اهتزاز درآورده‌ا‌ند و در سواحل خلیج همیشه فارس، با نوحه‌خوانی از وفاداری تشنه‌لب کربلا؛ لب‌های دریا را در حسرت لبان زیبای عباس بن علی (ع) نشانده‌اند.

پایتختی که دلداده و حیران شد

تهرانی‌ها و مردم پایتخت هم تاسوعای باشکوهی دارند؛ باشکوه؛ غریبانه؛ پُر اشک و پرسوز مثل سینه سوخته علمدار کربلا، به باشکوهی هیبتش و به زیبایی چشمان دلربا و نافذش …

شهرستان‌های پایتخت هر کدام با آیین و مراسمی برای ساقی کربلا سوگواری و دلبری می‌کنند، تا بلکه نگاه نافذش را برای لحظه‌ای به سمت خود بکشانند. در شهر تهران ایستگاه‌ها و خیمه‌ها در محلات بالا و پایین، شرق و غرب پرچم برافراشته و در سوگ نشسته، پذیرای سوگواران و عزاداران و رهگذران هستند. عشق عباس ارمنی‌ها را هم بیچاره کرده و برایش نذرها می‌دهند و قربانی‌ها می‌کنند؛ مسلمان‌های این دیار که جای خود دارند. 

نوای طنین‌انداز عباس ساقی دشت کربلای پایتخت، از شب گذشته تاکنون بیش از هرجا در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) شنیده می‌شود. تهرانی‌ها بویژه مردمان شهر باستانی ری از روز گذشته در اجتماع‌های پرشور و شعور در حرم سیدالکریم (ع) حاضر می‌شوند و در حالی که دلهایشان را روانه کوی عباس در کربلا کرده‌اند، چشمان‌شان اینجا برای او می‌گرید و همنوا با زلال جانبخش روضه و نوحه، جوانمردی و وفاداری‌اش را تحسین می‌کنند.

در جوار حرم سیدالکریم (ع)، آیین‌های سوگواری مردمیِ متعددی هم در سطح شهر برگزار می‌شود، مثل آیین سنتی مشعل‌گردانی و شمشیرگردانی و عزاداری سنتی عراقی‌های مقیم ایران که ساکن محله عراقی‌‎های پایتخت، در کوی دولت‌‎آباد شهرری هستند.

آیین مشعل‌گردانی را نجفی‌ها و کربلایی‌های دولت‌آباد هرساله در شب‌های هشتم، نهم و دهم محرم‎ برگزار می‌کنند.

لرستانی‌ها گریان پای عَلَم عباس

سرزمین دشت‌های سرسبز؛ سرزمین آبشارها؛‌ سرزمین جنگل‌های بلوط؛ کوهستان‌های پشت در پشت با مردمان غیور؛ جایی نیست جز لرستان زیبا؛‌ سرزمینی که دل مردمانش به لطافت سبزه‌ها و آب‌های روان، و اراده‌شان به صلابت کوهستان‌های ستبر است. مردمی از جنس ایران؛ از جنس دانش نامه؛ از جنس عشایر و لرهای رشید و غیور ایرانی‌تبار؛ از جنس نوعدوستی و برادرخواهی؛ مردمی حامی؛ همراه و عاشق؛ عاشق اهل بیت(ع)؛ عاشق حسین زهرا (س)؛ عاشق عباس بن علی(ع)؛ مردمی که از اولین روز محرم پای اهل بیت ایستاده‌اند؛ پرچم افراشته؛ سیاهپوش؛ بر سروسینه زنان؛ گریان؛ سوگوار…

مردمی که از دیروز بی‌تاب عباس بن علی (ع) هستند و بی‌قراری‌شان تا به امروز ادامه دارد.