نمونه دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه

دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه، در شرایطی که ارزش اقساط مهریه به دلیل عواملی همچون تورم یا بهبود وضعیت مالی زوج کاهش یافته باشد، به زوجه این امکان را می دهد که با استناد به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، از دادگاه درخواست افزایش میزان این اقساط را داشته باشد.

مهریه به عنوان یک حق مالی قانونی و شرعی، تضمین کننده بخشی از حقوق زن در زندگی مشترک و پس از آن است. با این حال، نوسانات اقتصادی و به ویژه نرخ تورم افسارگسیخته در سالیان اخیر، می تواند ارزش واقعی اقساط مهریه ای را که در گذشته تعیین شده اند، به شدت کاهش دهد. این وضعیت، لزوم بازنگری و تعدیل این اقساط را برای حفظ قدرت خرید و عدالت مالی ضروری می سازد. از سوی دیگر، تغییر در وضعیت مالی زوج و افزایش توانایی پرداخت او نیز می تواند دلیلی منطقی برای درخواست افزایش اقساط مهریه باشد. در این مقاله، به بررسی جامع ابعاد حقوقی و اجرایی تعدیل افزایش اقساط مهریه، از جمله مبانی قانونی، شرایط طرح دعوا، مراحل رسیدگی و ارائه یک نمونه دادخواست کاربردی خواهیم پرداخت.

تعدیل افزایش اقساط مهریه چیست و چرا مطرح می شود؟

تعدیل اقساط مهریه به معنای تغییر میزان اقساط تعیین شده برای پرداخت مهریه توسط دادگاه است. این تغییر می تواند به درخواست زوج (کاهش اقساط) یا زوجه (افزایش اقساط) صورت گیرد. تمرکز ما در این مقاله بر جنبه افزایش اقساط است که معمولاً به دلیل کاهش ارزش پول و تورم، یا بهبود وضعیت مالی زوج مطرح می شود.

تأثیر تورم بر ارزش مهریه

یکی از اصلی ترین دلایل درخواست افزایش اقساط مهریه، کاهش مستمر و شدید ارزش پول ملی و به تبع آن، قدرت خرید اقساطی است که در گذشته و با یک نرخ ثابت تعیین شده اند. مهریه، با وجود اینکه یک دین است، اما ماهیتی متفاوت از سایر دیون عادی دارد. اقساطی که سال ها پیش مثلاً مبلغ معینی ریالی یا تعدادی سکه تعیین شده اند، ممکن است امروزه بخش ناچیزی از هزینه های زندگی را پوشش دهند. دادگاه با در نظر گرفتن نرخ تورم اعلامی از سوی مراجع رسمی، می تواند به بازگرداندن ارزش واقعی این اقساط کمک کند. هدف از این تعدیل، نه جریمه زوج، بلکه حفظ عدالت و جلوگیری از تضییع حق زوجه در مواجهه با واقعیت های اقتصادی است.

افزایش توان مالی زوج

دلیل دیگر برای تعدیل افزایش اقساط مهریه، تغییر و بهبود قابل ملاحظه وضعیت مالی و درآمدی زوج (محکوم علیه) پس از صدور حکم تقسیط اولیه است. ممکن است در زمان صدور حکم اعسار و تقسیط، زوج توانایی مالی محدودی داشته و بر اساس آن، اقساط ناچیزی برای او تعیین شده باشد. اما با گذشت زمان، شغل او ارتقا یافته، دارایی های جدیدی کسب کرده یا به هر نحو دیگری وضعیت اقتصادی اش بهبود یافته باشد. در چنین حالتی، زوجه می تواند با اثبات این تغییرات، از دادگاه درخواست کند تا میزان اقساط مهریه را متناسب با توانایی مالی جدید زوج افزایش دهد. اثبات این امر می تواند از طریق ارائه فیش حقوقی جدید، اسناد مالکیت اموال، صورتحساب های بانکی، یا حتی استشهادیه محلی صورت گیرد.

تغییر نیازهای معیشتی زوجه

در برخی موارد، تغییر در نیازهای معیشتی و شرایط زندگی زوجه نیز می تواند به عنوان یکی از دلایل درخواست تعدیل اقساط مهریه مطرح شود. هرچند این دلیل به اندازه تورم یا افزایش درآمد زوج، مبنای قوی و مستند قانونی مشخصی ندارد، اما در چارچوب کلی ملاحظه وضعیت معیشتی طرفین توسط دادگاه، قابل طرح و بررسی است. به عنوان مثال، اگر زوجه به دلیل بیماری، از دست دادن شغل، یا افزایش هزینه های زندگی خود و فرزندان تحت تکفلش با شرایط مالی دشواری روبرو شده باشد، می تواند این موضوع را به دادگاه ارائه دهد. البته اثبات این تغییرات و ارتباط آن با افزایش اقساط، نیازمند ارائه مستندات قوی و قانع کننده به دادگاه است و دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت کلی هر دو طرف، تصمیم مقتضی را اتخاذ خواهد کرد.

مبنای قانونی: تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

اساس حقوقی درخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه، در ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب سال ۱۳۹۴ و به ویژه تبصره ۲ آن نهفته است. این ماده قانونی، راهکاری برای مواجهه با تغییرات اقتصادی و مالی در طول زمان فراهم می آورد تا عدالت در پرداخت دیون، به ویژه مهریه، حفظ شود.

متن کامل ماده ۱۱ و به ویژه تبصره ۲ آن

ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: در صورت ثبوت اعسار، چنانچه مدیون متمکن از پرداخت به نحو اقساط شناخته شود، دادگاه ضمن صدور حکم اعسار با ملاحظه وضعیت او مهلت مناسبی برای پرداخت می دهد یا حکم تقسیط بدهی را صادر می کند. در تعیین اقساط باید میزان درآمد مدیون و معیشت ضروری او لحاظ شده و به نحوی باشد که او توانایی پرداخت آن را داشته باشد.

تبصره ۱: صدور حکم تقسیط محکومٌ به یا دادن مهلت به مدیون، مانع استیفای بخش اجرا نشده آن از اموالی که از محکومٌ علیه به دست می آید یا مطالبات وی نیست.

تبصره ۲: هر یک از محکومٌ له یا محکومٌ علیه می توانند با تقدیم دادخواست، تعدیل اقساط را از دادگاه بخواهند. دادگاه با عنایت به نرخ تورم براساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکومٌ علیه نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام می کند.

تحلیل حقوقی تبصره ۲ ماده ۱۱

تبصره ۲ ماده ۱۱ به وضوح بیان می دارد که هم محکومٌ له (طلبکار، در اینجا زوجه) و هم محکومٌ علیه (بدهکار، در اینجا زوج) حق دارند با تقدیم دادخواست، از دادگاه درخواست تعدیل اقساط را داشته باشند. این قابلیت تعدیل، نشان دهنده پویایی قانون در مواجهه با تغییرات شرایط است. تحلیل دقیق این تبصره به شرح زیر است:

صلاحیت خواهان و خوانده در درخواست تعدیل

بر اساس این تبصره، هر یک از طرفین دعوا که وضعیت مالی یا معیشتی اش دستخوش تغییر شده یا تورم بر ارزش دین تأثیر گذاشته است، می تواند تقاضای تعدیل را مطرح کند. زوجه (محکومٌ له) در صورتی که ارزش اقساط مهریه به دلیل تورم کاهش یافته یا توان مالی زوج افزایش یافته باشد، و زوج (محکومٌ علیه) در صورتی که توان مالی او کاهش یافته باشد، می توانند از این حق استفاده کنند.

معیارهای دادگاه برای تعدیل

دادگاه برای تصمیم گیری در مورد تعدیل اقساط، دو معیار اصلی را مدنظر قرار می دهد:

1. نرخ تورم بر اساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور: این معیار به دادگاه اجازه می دهد تا با استناد به آمارهای رسمی (مانند بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران)، تأثیر کاهش ارزش پول را بر اقساط مهریه ارزیابی و جبران کند. این امر به ویژه برای حفظ ارزش واقعی مهریه در بلندمدت اهمیت زیادی دارد.
2. تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکومٌ علیه: اگر زوج به دلیل پیشرفت شغلی، افزایش دارایی ها، یا هر عامل دیگری، از نظر مالی متمکن تر شده باشد، دادگاه می تواند با در نظر گرفتن این تغییر، میزان اقساط را افزایش دهد. اثبات این تغییرات بر عهده خواهان است.

قابلیت تعدیل توافقات و احکام دادگاه

نکته حائز اهمیت آن است که تبصره ۲ ماده ۱۱، تفاوتی بین اقساطی که بر اساس حکم قطعی دادگاه تعیین شده اند و اقساطی که با توافق طرفین صورت گرفته اند، قائل نیست. در هر دو صورت، چنانچه شرایط مندرج در تبصره ۲ محقق شود، امکان درخواست تعدیل وجود دارد. این بدان معناست که حتی اگر زوجین در گذشته بر سر میزان و نحوه پرداخت اقساط مهریه به توافق رسیده باشند، با تغییر عمده در شرایط اقتصادی یا مالی، این توافق نیز از سوی دادگاه قابل بازنگری و تعدیل خواهد بود.

زمان و مراحل تقدیم دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه

تقدیم دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه نیازمند آگاهی از زمان بندی مناسب و طی کردن مراحل قانونی مشخصی است. بی توجهی به هر یک از این موارد می تواند روند پرونده را طولانی و پیچیده کند.

زمان مناسب برای طرح دعوا

دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه معمولاً پس از صدور حکم قطعی اعسار و تقسیط مهریه یا توافق رسمی و مکتوب بین زوجین بر سر نحوه پرداخت اقساط مهریه مطرح می شود. مهمترین نکته این است که برای طرح این دادخواست، باید یک تغییر عمده در شرایط اقتصادی (مانند افزایش نرخ تورم) یا وضعیت مالی زوج (مانند افزایش درآمد) رخ داده باشد. اگر بلافاصله پس از صدور حکم تقسیط یا توافق، بدون هیچ تغییر معناداری در شرایط، اقدام به طرح دادخواست تعدیل شود، احتمال رد شدن آن بالا خواهد بود. بنابراین، زوجه باید در زمان مناسبی که این تغییرات قابل اثبات هستند، اقدام کند.

گام های اجرایی تقدیم دادخواست

برای طرح موفقیت آمیز دادخواست افزایش اقساط مهریه، طی کردن مراحل زیر ضروری است:

1. جمع آوری دلایل و مستندات قوی: این مرحله اساسی ترین گام است. زوجه باید مدارکی دال بر کاهش ارزش ریالی مهریه (مانور بر نرخ تورم اعلامی مراجع رسمی) یا افزایش توان مالی زوج (مانند فیش حقوقی جدید، اسناد معاملات ملکی یا خودرو، گزارش های بانکی و…) تهیه کند. همچنین، مدارکی دال بر نیازهای معیشتی فزاینده خود نیز می تواند مفید باشد.
2. مشاوره حقوقی تخصصی: قبل از هر اقدامی، توصیه می شود با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت شود. وکیل می تواند بهترین راهبرد را بر اساس شرایط خاص پرونده، جمع آوری مستندات لازم، و پیش بینی چالش های احتمالی ارائه دهد.
3. تنظیم دقیق دادخواست: دادخواست باید مطابق با فرمت های قضایی و با ذکر دقیق مشخصات خواهان (زوجه) و خوانده (زوج)، خواسته (تعدیل و افزایش اقساط مهریه)، دلایل و مستندات و شرح جامع درخواست تنظیم شود. استفاده از نمونه دادخواست می تواند راهگشا باشد، اما باید با توجه به جزئیات هر پرونده شخصی سازی شود.
4. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: پس از تنظیم دادخواست و پیوست کردن مدارک، باید آن را از طریق یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت رساند. در این مرحله، هزینه های دادرسی نیز پرداخت می شود.
5. پیگیری قضایی: پس از ثبت دادخواست، پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده ارجاع می شود. زوجه باید با پیگیری مستمر، از روند پرونده، زمان جلسات دادرسی و ابلاغیه ها مطلع باشد.

نمونه دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه (از جانب زوجه)

تنظیم یک دادخواست حقوقی دقیق و کامل، نقشی حیاتی در موفقیت پرونده دارد. در این بخش، یک نمونه دادخواست تعدیل و افزایش اقساط مهریه ارائه شده که می توانید آن را با اطلاعات و شرایط خاص پرونده خود تکمیل و ویرایش کنید.

راهنمای تکمیل بخش های دادخواست

در تکمیل هر بخش از دادخواست، به نکات زیر توجه داشته باشید:

• عنوان: باید صریح و روشن بیانگر خواسته باشد.
• مشخصات خواهان و خوانده: اطلاعات فردی شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کدملی، شغل و اقامتگاه باید با دقت کامل و بر اساس مدارک شناسایی رسمی درج شود.
• خواسته: به طور دقیق مشخص کنید که چه میزان تعدیل و افزایشی را درخواست دارید و به کدام دادنامه یا توافق قبلی اشاره دارد.
• دلایل و مستندات: تمامی مدارک و مستنداتی که ادعای شما را ثابت می کنند، باید به صورت مصدق (کپی برابر اصل شده) پیوست و در این بخش نام برده شوند.
• شرح دادخواست: این بخش اصلی ترین قسمت دادخواست است که باید با زبانی حقوقی و مستدل، تاریخچه پرونده، دلایل و مستندات، و استنادات قانونی خود را تشریح کنید.

به نام خداوند بخشنده و مهربان

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [نام شهرستان]

عنوان: دادخواست تعدیل و افزایش اقساط مهریه

مشخصات خواهان: (زوجه)

نام: [نام خواهان]

نام خانوادگی: [نام خانوادگی خواهان]

نام پدر: [نام پدر خواهان]

کد ملی: [کد ملی خواهان]

شغل: [شغل خواهان]

اقامتگاه: [آدرس کامل و دقیق محل سکونت خواهان]

شماره تماس: [شماره تماس خواهان]

مشخصات خوانده: (زوج)

نام: [نام خوانده]

نام خانوادگی: [نام خانوادگی خوانده]

نام پدر: [نام پدر خوانده]

کد ملی: [کد ملی خوانده]

شغل: [شغل خوانده]

اقامتگاه: [آدرس کامل و دقیق محل سکونت خوانده]

شماره تماس: [شماره تماس خوانده]

خواسته:

تقاضای تعدیل و افزایش میزان اقساط مهریه به شرح [مثلاً: هر سه ماه یک عدد سکه تمام بهار آزادی یا مبلغ X ریال به جای ماهیانه Y ریال/سکه] مطابق دادنامه شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه صادرکننده حکم اعسار] مورخ [تاریخ دادنامه] یا توافق نامه رسمی مورخ [تاریخ توافق نامه] شماره [شماره توافق نامه].

دلایل و مستندات:

1. رونوشت مصدق سند ازدواج رسمی شماره [شماره سند ازدواج] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه ازدواج].
2. رونوشت مصدق دادنامه شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] مورخ [تاریخ دادنامه] در خصوص اعسار و تقسیط مهریه.
3. (در صورت لزوم) رونوشت مصدق طلاق نامه شماره [شماره طلاق نامه] مورخ [تاریخ طلاق نامه].
4. گزارش رسمی نرخ تورم از مراجع ذیصلاح (مانند بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا مرکز آمار ایران) برای سال های [ذکر سال های مربوطه] (به منظور اثبات کاهش ارزش پول).
5. مستندات اثبات افزایش توان مالی خوانده (زوج)، از قبیل:
   • کپی فیش حقوقی جدید یا گواهی حقوقی صادره از محل کار (در صورت افزایش حقوق).
   • اسناد مالکیت جدید اموال منقول یا غیرمنقول (در صورت خرید ملک، خودرو و…).
   • پرینت حساب های بانکی (در صورت امکان ارائه و دلالت بر افزایش موجودی یا گردش مالی).
   • استشهادیه محلی (در صورت تغییر شغل یا وضعیت اقتصادی مشهود).
   • اظهارنامه مالیاتی (در صورت فعالیت اقتصادی و امکان دسترسی).
6. شهادت شهود (در صورت وجود)
7. سایر ادله و مدارک مثبت ادعا [مثلاً: گواهی عدم سابقه بیمه تامین اجتماعی یا سایر اسناد مرتبط].

شرح دادخواست:

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و عرض ادب و احترام،

به استحضار عالی می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان]، به موجب سند ازدواج رسمی شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ ازدواج] صادره از دفترخانه ازدواج شماره [شماره دفترخانه]، همسر قانونی خوانده محترم آقای [نام و نام خانوادگی خوانده] می باشم (یا قبلاً همسر ایشان بوده ام). مهریه اینجانب طبق سند ازدواج مذکور، [تعداد و نوع مهریه، مثلاً: ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی] تعیین گردیده است.

پس از مطالبه مهریه توسط اینجانب و متعاقب آن، طرح دعوای اعسار از سوی خوانده محترم، شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] به موجب دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه]، حکم به تقسیط مهریه و پرداخت ماهیانه [میزان اقساط، مثلاً: یک عدد سکه ربع بهار آزادی یا مبلغ X ریال] توسط خوانده صادر نمود.

متاسفانه، با عنایت به شرایط اقتصادی فعلی کشور و تورم افسارگسیخته و فزاینده در سال های اخیر که بر اساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور (مانند [ذکر مراجع رسمی] در [ذکر سال ها]) به وضوح مشهود است، ارزش واقعی اقساط مهریه تعیین شده در دادنامه فوق الذکر، به شدت کاهش یافته و عملاً قدرت خرید اینجانب را به میزان قابل توجهی تحت تأثیر قرار داده است. مبلغ فعلی اقساط، کفاف حداقل های معیشتی اینجانب را نمی دهد و با هدف اصلی مهریه که حمایت از حقوق مالی زوجه است، در تضاد می باشد.

علاوه بر این (در صورت وجود)، بر اساس مستندات پیوستی و اطلاعات حاصله، وضعیت معیشتی و درآمدی خوانده محترم نیز از زمان صدور حکم تقسیط تاکنون به طرز قابل توجهی بهبود یافته است. [در این قسمت، به تفصیل به شواهد و مدارک افزایش درآمد زوج اشاره کنید، مثلاً: ایشان در [ذکر تاریخ] شغل خود را تغییر داده و در حال حاضر در [نام شرکت/سمت شغلی] با حقوق و مزایای به مراتب بیشتر مشغول به کار می باشند. یا ایشان در [ذکر تاریخ] اقدام به خرید [نوع دارایی، مثلاً: یک دستگاه خودرو/ملک] نموده و دارایی های ایشان افزایش یافته است. جزئیات مربوط به این افزایش توان مالی، از جمله فیش حقوقی جدید، اسناد مالکیت، یا هر مدرک دیگری که در بخش دلایل و مستندات ذکر شده است، باید در اینجا به طور خلاصه و مستدل بیان شود].

لذا، با استناد صریح به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و با توجه به موارد مشروحه فوق الذکر مبنی بر کاهش ارزش پول و افزایش توان مالی خوانده، از آن دادگاه محترم استدعا دارم نسبت به رسیدگی و صدور حکم مقتضی مبنی بر تعدیل و افزایش میزان اقساط مهریه اینجانب به میزانی عادلانه و متناسب با شرایط کنونی اقتصادی و توان مالی زوج، مبذول فرمایید.

با تقدیم احترام،

نام و نام خانوادگی خواهان (زوجه)

تاریخ: [تاریخ]

امضا:

بررسی روند رسیدگی دادگاه به دادخواست تعدیل اقساط

پس از تقدیم دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه، پرونده وارد مرحله رسیدگی قضایی می شود که شامل چندین گام اصلی است. آگاهی از این مراحل به زوجه کمک می کند تا با آمادگی بیشتری پرونده خود را پیگیری کند.

از ثبت تا صدور رای اولیه

1. ثبت دادخواست و ارجاع پرونده: پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پرداخت هزینه های دادرسی، پرونده به صورت الکترونیکی به یکی از شعب دادگاه خانواده صالح ارجاع داده می شود.
2. تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین: دادگاه پس از بررسی اولیه دادخواست، وقت رسیدگی تعیین کرده و طرفین (خواهان و خوانده) را از طریق سامانه ثنا و ابلاغ الکترونیکی یا در مواردی نادر، از طریق پست، برای حضور در جلسه دادگاه دعوت می کند.
3. جلسه دادرسی و ارائه مستندات: در جلسه دادگاه، طرفین فرصت دارند تا دفاعیات خود را مطرح کرده و دلایل و مستندات خود را به دادگاه ارائه دهند. زوجه باید توضیحات کافی در مورد کاهش ارزش اقساط، نرخ تورم و مستندات مربوط به افزایش توان مالی زوج را ارائه کند. زوج نیز فرصت دفاع و ارائه مدارک برای اثبات عدم توانایی پرداخت یا عدم تغییر وضعیت مالی خود را دارد.
4. تحقیقات و استعلامات دادگاه: دادگاه ممکن است برای روشن شدن ابعاد پرونده، اقدام به انجام تحقیقات تکمیلی کند. این تحقیقات می تواند شامل استعلام از بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران برای نرخ تورم، استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک، اداره راهنمایی و رانندگی، بانک ها، و یا سازمان تأمین اجتماعی برای بررسی وضعیت مالی و دارایی های زوج باشد. همچنین ممکن است از شهود معرفی شده از سوی طرفین تحقیق شود.
5. صدور رای: پس از تکمیل تحقیقات و استماع دفاعیات طرفین، دادگاه با در نظر گرفتن کلیه شواهد و مدارک و بر اساس صلاحدید خود، اقدام به صدور رای می کند. این رای می تواند شامل تأیید درخواست زوجه برای افزایش اقساط، رد درخواست، یا تعیین مبلغ جدیدی برای اقساط باشد که ممکن است با خواسته زوجه متفاوت باشد.

مراحل پس از صدور رای و اجرای آن

1. امکان اعتراض و تجدیدنظرخواهی: رایی که دادگاه بدوی صادر می کند، ظرف مدت ۲۰ روز (برای افراد مقیم ایران) و ۲ ماه (برای افراد مقیم خارج از ایران) از تاریخ ابلاغ، قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان است. هر یک از طرفین که به رای صادره اعتراض داشته باشند، می توانند با تقدیم دادخواست تجدیدنظر، پرونده را به مرجع بالاتر ارجاع دهند.
2. اجرای حکم نهایی: پس از قطعیت یافتن رای (چه در مرحله بدوی و عدم اعتراض و چه پس از رسیدگی در مرحله تجدیدنظر)، حکم صادره توسط واحد اجرای احکام دادگستری به مرحله اجرا در می آید. در این مرحله، زوج موظف است اقساط مهریه را بر اساس مبلغ جدید تعیین شده توسط دادگاه پرداخت کند. در صورت امتناع، زوجه می تواند از طریق اجرای احکام، اقدامات قانونی لازم برای وصول مهریه را انجام دهد.

مدارک و مستندات ضروری برای دادخواست

جمع آوری و ارائه مدارک و مستندات کامل و دقیق، سنگ بنای موفقیت در هر پرونده حقوقی، به ویژه دادخواست تعدیل افزایش اقساط مهریه است. این مدارک باید به صورت کپی مصدق (برابر اصل شده) به دادخواست پیوست شوند.

لیست دقیق مدارک مورد نیاز:

1. کپی مصدق سند ازدواج رسمی: این سند، پایه و اساس وجود عقد نکاح و تعیین مهریه است و الزامی است.
2. کپی مصدق دادنامه اعسار و تقسیط مهریه: دادنامه اصلی که بر اساس آن مهریه تقسیط شده است، نشان دهنده وجود بدهی و نحوه پرداخت قبلی است.
3. کپی مصدق طلاق نامه (در صورت طلاق): اگر زوجین از یکدیگر طلاق گرفته اند، ارائه طلاق نامه برای تکمیل پرونده ضروری است.
4. گزارش رسمی نرخ تورم:
   • اهمیت: این مدرک اصلی ترین مستند برای اثبات کاهش ارزش پول و توجیه درخواست تعدیل است.
   • نحوه تهیه: می توانید این گزارش ها را از سایت های رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا مرکز آمار ایران برای سال های مورد نظر (به ویژه از زمان تقسیط مهریه تا زمان طرح دادخواست) دریافت و پرینت کنید. این گزارش ها باید نشان دهنده روند صعودی و قابل توجه تورم باشند.
5. مستندات اثبات افزایش توان مالی زوج: این بخش نیازمند تلاش بیشتر برای جمع آوری مدارک است و به طور مستقیم بر توانایی زوج در پرداخت اقساط بیشتر دلالت دارد.
   • فیش حقوقی جدید یا گواهی اشتغال به کار با ذکر حقوق و مزایا: اگر زوج کارمند یا حقوق بگیر است و حقوق او افزایش یافته است.
   • اسناد مالکیت اموال منقول و غیرمنقول: شامل سند ملک، خودرو، اوراق بهادار و… که نشان دهنده افزایش دارایی های زوج پس از تاریخ تقسیط اولیه باشد.
   • پرینت حساب های بانکی: در مواردی که امکان دسترسی وجود دارد یا با دستور دادگاه، می تواند گردش مالی و موجودی حساب های زوج را مشخص کند.
   • استشهادیه محلی: در صورتی که زوج شغل آزاد داشته و یا تغییرات معیشتی او مشهود باشد، استشهادیه کتبی از اهالی محل یا افراد مطلع می تواند مفید باشد.
   • اظهارنامه مالیاتی: برای افرادی که کسب و کار دارند، اظهارنامه مالیاتی می تواند نشان دهنده میزان درآمد و سود حاصله باشد.
6. سایر ادله و مدارک مثبت ادعا: هر مدرکی که به نحوی ادعای شما را تقویت کند، مانند فاکتورهای هزینه های درمانی سنگین، گواهی از دست دادن شغل، یا هر مدرکی که به تغییرات معیشتی زوجه مربوط باشد (اگر این مورد نیز به عنوان دلیل مطرح شده باشد).

نکات حقوقی کلیدی و ملاحظات عملی در پرونده های تعدیل مهریه

فراتر از مراحل و مدارک، درک برخی نکات حقوقی و عملی می تواند به شما در مدیریت بهتر پرونده تعدیل افزایش اقساط مهریه یاری رساند.

صلاحیت محاکم قضایی

دادگاه صالح برای رسیدگی به دادخواست تعدیل اقساط مهریه، دادگاه خانواده ای است که حکم اعسار و تقسیط اولیه مهریه را صادر کرده است. در صورتی که محل اقامت زوج و زوجه تغییر کرده باشد، معمولاً دادگاهی که ابتدا به پرونده رسیدگی کرده، همچنان صالح خواهد بود. در مواردی که تقسیط مهریه بر اساس توافق نامه رسمی بوده و حکم دادگاهی در این زمینه وجود ندارد، دادگاه خانواده محل اقامت خوانده (زوج) یا محل تنظیم توافق نامه می تواند صالح باشد.

تکرار درخواست تعدیل

یکی از سوالات رایج این است که آیا می توان به دفعات درخواست تعدیل اقساط مهریه را مطرح کرد؟ پاسخ مثبت است. قانون، محدودیتی برای تعداد دفعات تقدیم دادخواست تعدیل قائل نشده است. مادامی که تغییر عمده ای در شرایط (چه نرخ تورم و چه وضعیت مالی زوج) رخ دهد و این تغییر قابل اثبات باشد، زوجه می تواند مجدداً با تقدیم دادخواست، درخواست تعدیل و افزایش اقساط را داشته باشد. این امر به خصوص در اقتصادهای تورمی، برای حفظ ارزش مهریه اهمیت زیادی دارد.

نقش حیاتی وکیل متخصص خانواده

پرونده های خانواده و به ویژه مسائل مالی مانند مهریه و تعدیل آن، دارای پیچیدگی های حقوقی خاص خود هستند. لزوم جمع آوری مستندات قوی، اثبات ادعاها، تنظیم صحیح دادخواست و دفاع مستدل در دادگاه، اهمیت مشاوره و استفاده از وکیل متخصص در پرونده های خانواده را دوچندان می کند. یک وکیل مجرب می تواند با دانش و تجربه خود، مسیر پرونده را هموارتر کرده و احتمال موفقیت را به طور چشمگیری افزایش دهد.

تفاوت تعدیل افزایش با تعدیل کاهش اقساط

لازم به ذکر است که تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، علاوه بر امکان درخواست تعدیل افزایش اقساط از سوی زوجه، به زوج (محکوم علیه) نیز این حق را می دهد که در صورت کاهش توانایی مالی خود، درخواست تعدیل و کاهش اقساط مهریه را مطرح کند. دلایل این درخواست می تواند شامل از دست دادن شغل، ورشکستگی، بیماری های پرهزینه یا کاهش چشمگیر درآمد باشد. دادگاه در هر دو حالت، با ملاحظه وضعیت کلی طرفین و مستندات ارائه شده، اقدام به صدور رای مقتضی می کند.

عوامل مؤثر بر تصمیم دادگاه

دادگاه در تعیین میزان اقساط تعدیل شده، تنها به نرخ تورم یا افزایش درآمد زوج بسنده نمی کند. بلکه، وضعیت کلی زندگی و معیشت هر دو طرف، هزینه های ضروری زندگی، مسئولیت های عائله مندی (در صورت وجود فرزندان مشترک)، و سایر عوامل مرتبط را نیز مورد بررسی قرار می دهد تا یک تصمیم عادلانه و متوازن اتخاذ کند. هدف، تحمیل فشاری غیرمنطقی به هیچ یک از طرفین نیست.

بار اثبات ادعا

نکته مهم حقوقی دیگر، بار اثبات ادعا است. در پرونده تعدیل افزایش اقساط مهریه، اثبات دلایل افزایش اقساط (کاهش ارزش پول به دلیل تورم، افزایش توان مالی زوج، یا تغییر نیازهای معیشتی زوجه) بر عهده خواهان، یعنی زوجه است. زوجه باید با ارائه مستندات محکم و قانع کننده، دادگاه را متقاعد کند که شرایط برای افزایش اقساط مهریه فراهم است.

نتیجه گیری

در شرایط اقتصادی متغیر امروزی، حفظ ارزش واقعی مهریه به عنوان یک حق قانونی و مالی برای زوجه از اهمیت بالایی برخوردار است. قانونگذار با تدوین تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، این امکان را فراهم آورده تا زوجه بتواند در برابر کاهش قدرت خرید اقساط مهریه به دلیل تورم یا بهبود وضعیت مالی زوج، از حقوق قانونی خود دفاع کرده و درخواست تعدیل و افزایش اقساط را به دادگاه تقدیم کند. آگاهی از مبانی قانونی، دلایل قابل قبول برای طرح دعوا، مراحل دقیق رسیدگی و لزوم ارائه مستندات قوی، نقش محوری در موفقیت این گونه پرونده ها دارد. پیگیری دقیق، مشاوره با وکلای متخصص و استفاده از راهنمایی های حقوقی، کلید احقاق حقوق در این مسیر است.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه تعدیل اقساط مهریه و تنظیم دادخواست، هم اکنون با کارشناسان حقوقی ما تماس بگیرید.