مکتب هنر رضوی از بُن‌مایه‌های معرفتی هنر به وجود آمد

محمدجواد استادی در گفت‌وگو با دانش نامه در خصوص جزئیات انعقاد تفاهم‌نامه دائم همکاری و قرارداد یک‌ساله طرح‌های پژوهشی مکتب هنر رضوی، اظهار کرد: موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی حدود ۳ سال گذشته برای خود مبنی بر اینکه سازمان را به صورت مسئله محور و هدفمند پیش ببرد مسئله مرکزی تعریف کرد و سرانجام این اقدام، آغاز انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی با مراکز پژوهشی شد.

وی افزود: مهم‌ترین مسئله‌ای که در موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی وجود داشت این بود که چگونه می‌توان از زبان هنر برای تبدیل مفاهیم و معارف رضوی به فرم‌های مخصوص استفاده کرد. همچنین چگونه می‌توان با زبان هنر به نوعی امتداد اجتماعی زیارت را در زیست توده‌های مردم فراهم آورد.

مدیر پروژه مکتب هنر رضوی اضافه کرد: مکتب هنر رضوی ایده‌ای است که با بازخوانی بیش از ۸۰۰ سال آثار درخشان هنر اسلامی در حرم مطهر امام رضا(ع) که از زمان دفن امام رضا(ع) استمرار داشته و همچنان هم ادامه دارد، تولید شده و هنرمندان آثار هنری زیادی آفریدند. نکته دوم تنوع آثار هنری است که تقریبا از تمامی هنرها در حرم مطهر وجود دارد.

وی ادامه داد: تمامی این هنرها بُن‌مایه‌های معرفتی دارند و این امر باعث شد تا ایده مکتب هنر رضوی مطرح شود و موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی هم از آن حمایت کند. در این خصوص یک بُعد بسیار مهم افعال نظری و پژوهشی وجود دارد که باعث شد بتوانیم یک مکتب را تعریف کنیم. 

استادی خاطرنشان کرد: موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در راستای انسجام و توسعه این ایده، همکاری‌های خود را با نهادهای مهم پژوهشی کشور آغاز کرد و تا به امروز هم با مهم‌ترین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تفاهم‌نامه‌هایی را منعقد کرده است که اولین مرکز، دانشگاه هنر به عنوان دانشگاه مادر و مرجع در آموزش‌های هنری کشور بود. تفاهم‌نامه میان ۲ مجموعه به مدت ۳ سال امضا شد که طی آن همکاری‌های خوبی صورت گرفت.

وی بیان کرد: طی این تفاهم‌نامه نزدیک به ۵ طرح پژوهشی کلان انجام شد که اکنون در قالب ۵ کتاب نیز قابل انتشار است. طی این مدت برنامه‌ها و همایش‌های مختلفی مانند کنگره بین‌المللی مکتب هنر رضوی، اردوهای دانشجویی در مشهد، کرسی‌ها و نشست‌های مختلف برگزار شد.

مدیر پروژه مکتب هنر رضوی تصریح کرد: در اواخر تفاهم‌نامه ۳ ساله، ۲ مجموعه عملکرد خود را طی این مدت بررسی کردند و تصمیم گرفتند با توجه به تجربه خوبی که از تفاهم‌نامه پیشین داشتند، تفاهم‌نامه جدیدی را بدون محدودیت زمان نیز انجام دهند. در این تفاهم‌نامه محدودیت زمانی وجود ندارد و این تفاهم‌نامه به صورت دائم میان ۲ مجموعه برقرار شده و همچنین اهداف متمرکزی در خصوص مکتب هنر رضوی نیز در نظر گرفته شده است.

وی عنوان کرد: تفاهم‌نامه اول میان این ۲ مجموعه از لحاظ هدف‌گذاری برنامه‌های اجرایی به طور کلی تبیین شده بود اما پس از این تجربه، اکنون اهداف در توسعه ایده مکتب هنر رضوی در قالب‌های مختلف متمرکز شده و یک برنامه منسجمی برای این مورد نیز طراحی شده است. این قرارداد دائم فضا را میان ۲ مجموعه باز می‌کند تا بتوانند کارهای مشترک بیشتری انجام دهند.

استادی گفت: اولین اقدام اجرایی که ذیل این تفاهم‌نامه صورت گرفت عقد یک قرارداد میان موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی و دانشگاه هنر بود که به نظر می‌رسد شاید در فضای پژوهشی در موضوعات هنر اسلامی با چنین رویکردهایی کم نظیر باشد.

اعتباری بالغ بر ۶ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای حمایت از پژوهش‌های مکتب هنر رضوی

وی ادامه داد: تفاهم‌نامه‌ای که میان این دو مجموعه منعقد شد، به لحاظ ریالی ۵ میلیارد تومان سهم دانشگاه هنر و یک میلیارد تومان هم سهم موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی است که مجموع ۶ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای حمایت از پژوهش‌ها در حوزه مکتب هنر رضوی نیز صورت گرفته است.

مدیر پروژه مکتب هنر رضوی خاطرنشان کرد: مکانیزم اجرایی این قرارداد به این صورت است که کارگروه مشترک شورای سیاست‌گذاری و علمی میان این دو مجموعه شکل گرفت که متولی تدوین و انتخاب موضوعات پژوهشی و تایید مواردی است که دبیرخانه مکتب هنر رضوی دریافت می‌کند تا به یک قرارداد تبدیل شود.

وی افزود: دانشگاه هنر در این قرارداد بازوی اجرایی ما نیز محسوب می‌شود که امور اجرایی در حوزه عقد قراردادها و پیگیری آن‌ها در دانشگاه هنر نیز اتفاق می‌افتد. فرآیندی که برای آن طراحی شده به این صورت است که به زودی یک فراخوان عمومی در سراسر کشور منتشر خواهد شد و محورهای آن نیز اعلام می‌شود.

استادی اظهار کرد: با وجود تفاهم‌نامه‌ای که میان دانشگاه هنر و موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی وجود دارد، اما فعالیت‌ها محدود به این دو مجموعه نیست و علاقه‌مندان و پژوهشگران از سراسر کشور می‌توانند پس از انتشار فراخوان در محورهای پیشنهادی موضوعات خود را به دبیرخانه مکتب هنر رضوی ارسال کنند تا مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت طرح‌ها و ایده‌های برگزیده به قرارداد تبدیل و روند اجرایی آن‌ها نیز آغاز می‌شود. امیدواریم پس از انجام این امور خروجی‌های این قرارداد را هم به صورت مکتوب منتشر کنیم.

وی بیان کرد: قرارداد میان دو مجموعه به گونه‌ای است که تنها به انجام طرح‌های پژوهشی اکتفا نکرده و قالب‌های متعددی مانند انجام طرح‌های پژوهشی، تالیف و ترجمه کتاب، برگزاری همایش و … در نظر گرفته شده است. اما محوریت فراخوان انجام طرح‌های پژوهشی تالیف کتاب و ترجمه نیز است.

مدیر پروژه مکتب هنر رضوی خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۸ محور کلان موضوعی ذیل ایده مکتب هنر رضوی پیش‌بینی شده که در فراخوان نیز اعلام می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند موارد مورد نظر را از طریق وب‌سایت یا ارسال مستقیم به دبیرخانه مکتب هنر رضوی ارسال کنند تا پس از بررسی‌های تخصصی نتیجه این موضوعات ارسالی نیز اعلام شود.

وی عنوان کرد: پیش‌بینی می‌شود که در اواخر پاییز گزارشی از تعداد طرح‌های ارسالی در مرحله ابتدایی و مواردی که قطعی شده را اعلام کنیم. یک کار کلان پژوهشی که در مشهد و در حوزه هنر رضوی با اعتبار قابل توجه انجام می‌شود بسیار ارزشمند است، زیرا نزدیک به ۲ سال شاهد ایجاد انبوهی از پژوهش‌ها در حوزه هنر رضوی هستیم.

حوزه هنر رضوی در عرصه پژوهش فقیر است

استادی تصریح کرد: با توجه به اتفاقات خوبی که رخ داده اما همچنان در حوزه هنر رضوی و در عرصه پژوهشی بسیار فقیر هستیم و با وجود اینکه هنر رضوی از ظرفیت بین‌المللی برخوردار است و می‌تواند یک تحول در حوزه هنر اسلامی ایجاد کند. این قرارداد میان دو مجموعه منجر به این می‌شود که نهضتی در سطح ملی به وجود آید تا پژوهشگران به سمت هنر رضوی انگیزه پیدا کنند.

وی بیان کرد: تجربه همکاری دانشگاه هنر و موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی نشان می‌دهد که اگر مراکز اجرایی و عملیاتی به ویژه در حوزه هنر بتوانند پیوند قوی، قدرتمند و منطقی با نهادهای پژوهش و اندیشه‌ورز برقرار کنند منجربه استمرار تعاملات بیشتر می‌شود تا تحول جدی در حوزه‌های عملیاتی صورت گیرد.

مدیر پروژه مکتب هنر رضوی گفت: پژوهش‌هایی که در حال حاضر از سوی موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی دنبال می‌شود ناظر به خروجی محور بودن است و این پژوهش‌ها صرفا در کتابخانه قرار نمی‌گیرد و حتما ناظر به این است که خروجی داشته باشد و در قالب هدایت و جریان‌بخشی با تولید آثار هنری خود را نیز نشان دهد.

پایان خبر دانش نامه