مطالبه جدی دانشجویان تئاتر از وزارت علوم/احیای جشنواره تئاتر دانشگاهی

به گزارش خبرگزاری دانش نامه، نرگس نیک سیرت و امیر ساعتچی دو تن از دانش آموختگان تئاتر هستند که در دوره بیست و یکم جشنواره تئاتر دانشگاهی با نمایش «هار» در این رویداد حضور داشتند؛ نمایشی که چندین جایزه را از این جشنواره دریافت کرد.

به گزارش دانش نامه، این نمایش که جزو برگزیدگان جشنواره دانشگاهی بود، در دو مقطع گوناگون در سال‌های ۹۷ و ۱۴۰۰ به عنوان کاری از گروه تئاتر «پاپتی‌ها» اجرا شد و حالا برای سومین بار در کاخ هنر روی صحنه است.

به انگیزه اجرای چند باره این اثر نمایشی با دو تن از اعضای گروه اجرایی آن که از ابتدا در کنار این پروژه بوده‌اند و حالا به عنوان مشاور و بازیگر با اجرای آن همکاری دارند، گفتگو کردیم.

آنها در این  گفتگو بیش از هر چیزی از جایگاه مهم جشنواره تئاتر دانشگاهی در رشد و ارتقای سطح کلی تئاتر کشور گفتند و ابراز تاسف کردند که در چند سال اخیر سلیقه تماشاگران تئاتر تغییر محسوسی داشته است.

نرگس نیک سیرت، بازیگر و مشاور این نمایش با تاکید بر اینکه نبود جشنواره تئاتر دانشگاهی به کلیت تئاتر ضربه زده است، افزود: این جشنواره موقعیتی استثنایی برای جوانانی فراهم می‌کرد که با اشتیاق فراوان گروهی را تشکیل می‌دادند و برای خلق یک اثر نمایشی انگیزه بالایی داشتند اما در حال حاضر چنین امکانی برای دانشجویان فعلی وجود ندارد.

او با اشاره به روند برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی ادامه داد: از میان متقاضیان شرکت در جشنواره، تعدادی از بهترین‌ها به این رویداد راه پیدا می‌کردند و از میان آنها نیز برترین آثار به عنوان برگزیده معرفی می‌شدند و این امکان را پیدا می‌کردند که در سالنی معتبر نوبت اجرای عمومی بگیرند ولی هم‌اکنون این موقعیت از دانشجویان تئاتر گرفته شده است.

نیک سیرت، جشنواره دانشگاهی را فرصتی طلایی برای دانشجویان برشمرد و اضافه کرد: جشنواره نه تنها برای دانشجویان فرصتی ویژه بود، بلکه باعث شده بود تا سطح کیفی تئاتر کشور بالا برود.

او خاطرنشان کرد: دانشجو، نگران گیشه و فروش نمایش خود نیست بلکه جسور است و دغدغه هنر دارد. به همین دلیل در آثار دانشگاهی، همواره تنوع فکر و ایده دیده می‌شود و در سال‌های گذشته، همین سبب می‌شد تا این تنوع به بدنه تئاتر کشور هم راه یابد. تا همین چند سال پیش که جشنواره برگزار می‌شد، تنوع کارهای روی صحنه قابل قبول بود ولی در چند سال اخیر، تعطیلی جشنواره دانشگاهی و وقوع برخی اتفاقات دیگر در تئاتر سبب شد تا طیف تماشاگران تغییر کند.

این دانش‌آموخته تئاتر تاکید کرد: مجموعه این شرایط باعث شد از اجرای دوباره نمایش «هار» استقبال کنم چراکه این نمایش نشان‌دهنده فضایی است که در جهان امروز حاکم است. بنابراین با اینکه دو سال از صحنه دور بودم و حتی در این مدت تئاتر ندیده بودم، فکر کردم نمایش «هار» ارزشش را دارد که دوباره روی صحنه بروم.

نیک سیرت درباره تفاوت وضعیت تئاتر در دو سه سال اخیر نسبت به گذشته توضیح داد: شرایط خیلی تفاوت کرده. متاسفانه بسیاری را می‌شناسم مانند خودم که بر نیاز خود برای کار کردن، سرپوش گذاشتند چون تئاتر برای ما یک نیاز کاملا جدی است. تا اینکه با خودم فکر کردم کار نکردن من چه کمکی به تئاتر می‌کند.

این بازیگر یادآوری کرد: در دو سه سال اخیر بسیاری از هنرمندان خوش‌فکر تئاتر که برای این رشته زحمت کشیده‌اند، کناره‌گیری کرده‌اند و غیبت آنان به تئاتر آسیب جدی وارد کرده چون سبب شده کسانی روی صحنه بروند که تنها معیار انتخاب‌شان، داشتن فالوور در شبکه‌های اجتماعی است و عجیب اینکه این افراد نقش اصلی هم بازی می‌کنند! و غم‌انگیزتر اینکه این کارها فروش خوبی هم دارد. یعنی تماشاگرانی این کارها را می‌بینند که طیف دیگری از مخاطبان هستند و با تماشاگران همیشگی تئاتر تفاوت دارند.

او با ابراز تاسف از مهجور بودن تئاتر در کشورمان افزود: تئاتر همواره مهجور بوده و با کوچک‌ترین اتفاقی تعطیل شده است. خود ما هم با کناره‌گیری‌مان، فضا را برای کسانی باز می‌کنیم که به روش‌های نادرستی کار می‌کنند و به این شیوه، سلیقه تماشاگران را هم تغییر می‌دهند.

نیک سیرت در عین حال از استقبال تماشاگران از نمایش «هار» ابراز خوشنودی کرد و گفت: اجرای ما تازه شروع شده و طبعا نمی‌توان ارزیابی دقیقی داشت ولی خوشبختانه بازخوردی که از تماشاگران گرفتیم، مثبت بوده و این دلگرم‌کننده و امیدوارکننده است که هنوز هم چنین تماشاگرانی داریم.    

اما امیر ساعتچی، دیگر مشاور این نمایش که خود با نمایش «وحشی» در بیست و دومین جشنواره تئاتر دانشگاهی حضور داشته، با اشاره به روند شکل‌گیری نمایش «هار» توضیح داد: سال ۹۶ که این پروژه را شروع کردیم، همه به خاطر جشنواره تئاتر دانشگاهی گرد هم آمدیم. تعداد اعضای گروه و بازیگران زیاد بود و اگر انگیزه‌ای به قدرت جشنواره تئاتر دانشگاهی نبود، نمی‌توانستیم مدتی طولانی کنار هم بمانیم. مهم‌ترین انگیزه ما شرکت در جشنواره دانشگاهی بود.

او ادامه داد: با موفقیت در جشنواره بود که توانستیم سالن اجرا بگیریم و کارمان را به مخاطبان و جامعه تئاتر ارایه کنیم. ضمن اینکه حضور و موفقیت در جشنواره خودش تبلیغ مهمی برای نمایش ما بود که تماشاگران را به دیدن آن کنجکاو می‌کرد.

ساعتچی با تاکید بر نقش مهم جشنواره دانشگاهی در معرفی استعدادهای جوان افزود: پیش از شرکت در جشنواره دانشگاهی، ما یک گروه جوان و ناشناخته بودیم که نه سالنی تحویل‌مان می‌گرفت و نوبت اجرا به ما می‌داد و حتی اگر موفق می‌شدیم با پرداخت اجاره‌های بالا در یک سالن خصوصی نوبت اجرا بگیریم، تماشاگری ما را نمی‌شناخت و حاضر نمی‌شد برای دیدن نمایش ما ریسک کند. بنابراین ما مدیون جشنواره تئاتر دانشگاهی هستیم.

او با ابراز تاسف از شرایط تئاتر در چند سال اخیر یادآوری کرد: چند اتفاق پیاپی موجب شد که تئاتر ما به وضعیت فعلی برسد؛ اول که به خاطر کرونا، تئاتر تعطیل شد و بعد هم به دلیل مسایلی دیگر، تعدادی از هنرمندان تئاتر از حضور روی صحنه کناره‌گیری کردند که این موضوع دلایل گوناگونی دارد ولی در هر حال همه این اتفاقات سبب شد که سلیقه تماشاگر ما تغییر کند.

این کارگردان جوان توضیح داد: همیشه تئاتر بدنه داشته‌ایم که با حضور سلبریتی‌ها و چهره‌های شناخته‌شده اجرا می‌شد و مناسبات خاص خود را داشت. در کنار آن همواره تئاتر آلترناتیو هم وجود داشت که تجربه‌گرا بود. در دهه‌های گذشته، به تدریج مخاطب تئاتر بدنه هم به جمع مخاطبان تئاتر آلترناتیو اضافه شد و عمده این تئاتر از دل جشنواره تئاتر دانشگاهی بیرون می‌آمد. بنابراین جشنواره تئاتر دانشگاهی بر کلیت تئاتر ما تاثیرگذار بوده است.

ساعتچی با اشاره به تفاوت وضعیت تئاتر در سال‌های اخیر در قیاس با سال‌های قبل‌تر افزود: در چند سال اخیر با تعطیلی تئاتر دانشگاهی و کمرنگ شدن جریان تئاتر آلترناتیو، تمام داشته‌هایمان را از دست دادیم و تنها خوراکی که برای مخاطب امروز وجود دارد، تئاتر بدنه است. بنابراین متاسفانه در تئاتر هم مانند دیگر حوزه‌ها، دچار پسرفت شدیم.

این فارغ‌التحصیل تئاتر ادامه داد: یکی از دلایلی که مرا به اجرای دوباره نمایش «هار» علاقه‌مند کرد، این بود که آدم‌ها در هر فضایی گاه به خودشان رحم نمی‌کنند و به خود آسیب می‌زنند و این اتفاقی است که در سراسر جهان رخ می‌دهد و به ضرر همگان است.

او با تاکید بر نقش موثر جشنواره تئاتر دانشگاهی در معرفی چهره‌های توانمند تئاتر ادامه داد: این جشنواره مهم‌ترین مجرای تنفس تئاتر ما بود؛ جایی که بیشتر چهره‌های مستعد هنرهای نمایشی را معرفی کرد که بعدها نه تنها تئاتر بلکه سینما و حالا نمایش خانگی هم از حضور آنان تغذیه می‌کند. بنابراین تعطیلی جشنواره تئاتر دانشگاهی، به تمام این حوزه‌ها آسیب وارد می‌کند.

ساعتچی بر ضرورت احیای جشنواره تئاتر دانشگاهی تاکید کرد و گفت: اگر خودم را جای یک جوان ۲۰ ساله دانشجو بگذارم که می‌خواهد وارد فضای کار شود، هیچ راهی پیش روی خود نمی‌بینم. سالن دولتی که به جوان دانشجوی ناشناس، نوبت اجرا نمی‌دهد. برای اجرا در سالن خصوصی هم باید اجاره بالا داد تا در بدترین ساعت و کمترین امکانات نوبت اجرا گرفت و تازه بعد از این همه دردسر، مخاطب ندارند و سرخورده می‌شوند.

این دانش‌آموخته تئاتر، احیای جشنواره تئاتر دانشگاهی را مطالبه جدی دانشجویان از وزارت علوم دانست و اضافه کرد: با تغییراتی که در فضای کشور ایجاد شده، از وزارت علوم می‌خواهیم که جشنواره تئاتر دانشگاهی را دوباره راه‌اندازی کند. این جشنواره با پشتوانه و پیشینه‌ای که دارد، به سرعت می‌تواند نقش موثر خود را در بهبود وضعیت هنرهای نمایشی کشور ایفا کند.

گفتنی است نمایش «هار» به کارگردانی حسین پوریانی‌فر با بازی سپندار ‌اعلم، میلاد ‌افواج، علی اصغر حسینی، شهاب ‌رحمانی، اکبر سلمانی اله دادی، محمد مهدی قربانی، جواد کارگر، پدرام ‌مهری، محمدصادق ‌یزدانی، نرگس ‌نیک ‌سیرت اجرا می‌شود.

این اثر نمایشی هر شب ساعت۲۱ و به مدت یک ساعت در کاخ هنر به نشانی: ضلع شرقی چهارراه ولیعصر (تئاترشهر)، خیابان رازی، نبش کوچه زندوکیل، پلاک ۵۰ (خیابان حافظ، خیابان نوفل‌لوشاتو، خیابان رازی، نبش کوچه زندوکیل، پلاک ۵۰) به صحنه می‌رود.

۲۴۳۵۷