عوامل موثر بر موفقیت تحصیلی نسل زد 

در گفت‌وگوی تفصیلی با دانش نامه مطرح شد؛

ابراهیم صالحی عمران رئیس انجمن آموزش عالی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری دانش نامه، در پاسخ به این سوال که برای موفقیت تحصیلی نسل زد چه می‌توان کرد؟، اظهار کرد: نسل زد معمولا رده سنی کمتر از ۲۰ سال را شامل می‌شود که جوان هستند. 

وی افزود: همیشه، یافته‌های روانشناسی و رشد تعلیم و تربیت نشان داده که هر سیستم آموزشی یادگیرنده‌های دارد و نسل‌های متفاوتی با آنها سرو کار دارند که یکی از مهم‌ترین نسل‌ها را کودکان و نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند. 

با توجه به اینکه نسل زد با بحران‌هایی رو به رو شده و با فضای دیجیتال رشد کرده و تمام فعالیت‌های خود را متناسب با این دنیا انجام می‌دهد، پس طبیعی است که به شخصیت دیگری تبدیل می‌شود؛ بنابراین نظام‌های آموزشی و جامعه باید آن را درک کنند و برنامه ریزی‌های خود را متناسب با آن فضا انجام دهند

صالحی عمران با بیان اینکه همیشه به معلمان و مربیان توصیه می‌شود که معیار‌های آموزش باید متناسب با ویژگی‌های کودکان، نوجوانان و جوانان باشد؛ تاکید کرد: این مورد همیشه وجود داشته واگر بدون توجه به آنها برنامه درسی و آموزشی تنظیم شود، قطعا ایجاد و انگیزه و رغبت و میل در یادگیرنده‌ها کاهش خواهد یافت. 

رئیس انجمن آموزش عالی ایران گفت: طبیعی است که وقتی از ویژگی‌های رشد یاد می‌کنیم، دارای ابعاد مختلف عاطفی، اجتماعی و … است؛ بنابراین آموزش نسل جدید با سال‌های گذشته متفاوت بوده و شرایط خاص خود را دارد. هم اکنون، در دنیای دیگری زندگی می‌کنیم و نمی‌شود از این ویژگی چشم پوشی کرد. 

صالحی عمران بیان کرد: فضای جدید، دنیای اینترنت و تکنولوژی با نام «نسل زد» شناخته می‌شود و با وجود اینکه در دنیای جدید به وجود آمده، پس با چالش‌ها و ویژگی‌ها مواجهه شده است. مثلا نسل زد متوجه نابودی محیط زیست شده که نسل قدیم در چنین مسئله‌ای تامل نکرده بود. همچنین، نسل زد بحران‌های اقتصادی و گرفتاری‌های مالی و کارکردن‌های پدر و مادر و شبکه‌های اجتماعی را شاهد بوده است که همین عوامل نگرانی آنها نسبت به آینده را در حرفه و مشاغل و از دست دادن موقعیت‌های شغلی بیشتر می‌کند. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: با توجه به اینکه نسل زد با بحران‌هایی رو به رو شده و با فضای دیجیتال رشد کرده و تمام فعالیت‌های خود را متناسب با این دنیا انجام می‌دهد، پس طبیعی است که به شخصیت دیگری تبدیل می‌شود؛ بنابراین نظام‌های آموزشی و جامعه باید آن را درک کنند و برنامه ریزی‌های خود را متناسب با آن فضا انجام دهند. 

صالحی عمران افزود: اگر، معلمان نسل‌های قدیمی‌تر ویژگی‌های نسل جدید را درک نکنند و متناسب با آنها قدم برندارند، نمی‌توانند مواجهه خوبی با این نسل داشته باشند. 

لزوم درنظر گرفتن ویژگی‌های نسل زد به عنوان اصلی مهم

وی بیان کرد: نظام‌های آموزشی موظف هستند تا ویژگی‌های نسل زد را به عنوان یک اصل مهم در نظر بگیرند؛ چرا که تفکر انتقادی در آنها زیاد است و به دنبال میانبر‌ها و خلاقیت و نوآوری هستند و مدام با فضای مجازی سروکار دارند که اگر هوش مصنوعی نباشد پاسخگوی نیاز‌های آنها نخواهیم بود. 

رئیس انجمن آموزش عالی ایران تاکید کرد: در گذشته، معلم یک سند بود و سیستم‌های آموزشی معلم محور بودند، اما هم اکنون اینگونه نیست و سندیت زیر سوال رفته و شاید نسل زد آن را نپذیرد؛ بنباراین مشارکت نسل جدید در یاددهی و یادگیری بسیار مهم است و اگر انگیزه آنها بیدار نشود درگیر یادگیری نخواهند شد. 

 سیستم سنتی؛ مانعی برای رشد نسل زد 

صالحی عمران بیان کرد: نسل زد به محیط‌های یادگیری متنوع نیازمند است و یک کلاس و سیستم سنتی پاسخگوی نیاز‌های آنها نیست.

وی با بیان اینکه توجه به خصوصیات شخصی سازی یادگیری در نسل زد بسیار مهم است؛ تاکید کرد: یکی از ویژگی‌های هوش مصنوعی این است که شخصی سازی آموزش را فراهم می‌کند که نکته بسیار مهم است و همچنین، توجه به هوش هیجانی در برنامه‌های آموزشی برای نسل زد اهمیت دارد. 

نسل زد با دنیای اینترنت و فضای دیجیتال رشد کرده است و زمانی که می‌گوییم: «هوش منصوعی در آینده سیستم‌های آموزشی به شدت مهم است» نمی‌توان تصور حذف آن را داشت؛ در صورتی که باید محتوا و سیستم‌های آموزش عالی را مدیریت کرد

رئیس انجمن آموزش عالی ایران گفت: از آنجایی که نسل زد با چالش‌های مالی مواجهه شده است، پس امنیت شغلی برای آنها دغدغه اصلی خواهد بود که در اینصورت نقش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و دروس مهارتی بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند که می‌تواند انگیزه آنها را افزایش دهد. 

صالحی عمران خطاب به ویژگی معلمان و مربیان در مواجهه با تربیت نسل زد، گفت: معلمان باید نقش هدایتگری و راهنمایی را مورد توجه قرار دهند نه اینکه به سندیت معلم محوری توجه کنند تا خودیادگیری و تاکید بر شخصی سازی یادگیری در فرایند تعلیم و تربیت نوجوانان و جوانان در نسل زد مهم تلقی شود. 

وی در پاسخ به این سوال که یکی از چالش‌های نسل زد برخورد زیاد آنها با فضای مجازی است که احتمال دارد آنها را در مواجهه با مسائل واقعی دنیای بیرونی تحت فشار قرار دهد؛ بنابراین برای حل این چالش چه باید کرد؟، اظهار کرد: نسل زد با دنیای اینترنت و فضای دیجیتال رشد کرده است و زمانی که می‌گوییم: «هوش منصوعی در آینده سیستم‌های آموزشی به شدت مهم است» نمی‌توان تصور حذف آن را داشت؛ در صورتی که باید محتوا و سیستم‌های آموزش عالی را مدیریت کرد. 

نسل باهوش زد؛ اداره کننده بهتر آینده کشور 

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آیا برنامه خاصی برای توسعه دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی نسل زد وجود دارد؟، گفت: نسل زد به روابط اجتماعی علاقه زیاد داشته و در شبکه‌های مختلف اجتماعی فعالیت دارد؛ بنابراین شخصیت منزوی برای آنها تعریف نشده است. منتهی، محتوای مناسب شبکه‌های اجتماعی مسئله‌ای است که باید به آنها توجه شود؛ چرا که نسل خلاق و باهوشی هستند که آینده مملکت را بهتر از شرایط فعلی اداره خواهند کرد.