سامانه ثبت درخواست مهریه

سامانه ثبت درخواست مهریه به مجموعه ابزارهای الکترونیکی و مراحل قانونی اطلاق می شود که امکان پیگیری و مطالبه مهریه را برای زوجه فراهم می آورد. این فرآیند با توجه به بخشنامه های جدید قوه قضائیه، ابتدا از طریق اداره ثبت اسناد و املاک آغاز شده و در صورت عدم وصول یا وجود شرایط خاص، به مراجع قضایی (دادگاه خانواده) ارجاع داده می شود. شناخت دقیق این سامانه ها و مراحل، برای زوجه در جهت احقاق حقوق مالی خود ضروری است.

حقوق مالی زوجه، به ویژه مهریه، جایگاه ویژه ای در نظام حقوقی ایران دارد. این حق، که با انعقاد عقد نکاح بر ذمه زوج مستقر می شود، می تواند در هر زمانی توسط زوجه مطالبه گردد. اما رویه های مطالبه و وصول مهریه در سال های اخیر دستخوش تغییراتی شده که آگاهی از آنها برای هر ذی نفعی حیاتی است. این تغییرات بیشتر با هدف تسهیل، تسریع و تمرکززدایی از فرآیندهای قضایی و اداری صورت گرفته و نقش سامانه های الکترونیکی را پررنگ تر کرده است.

تغییر رویه از مراجعه مستقیم به دادگاه به اولویت بخشی به اداره ثبت، گام مهمی در مسیر اجرایی مهریه تلقی می شود. در گذشته، زوجه می توانست به انتخاب خود، برای مطالبه مهریه به دادگاه یا اداره ثبت مراجعه کند، اما اکنون، بخشنامه های جدید قوه قضائیه، مراجعه اولیه به اداره ثبت را الزامی کرده است. این مقاله به تفصیل به بررسی سامانه ثبت درخواست مهریه، مراحل قانونی، مراجع ذی صلاح، و نحوه پیگیری الکترونیکی آن خواهد پرداخت تا راهنمایی جامع و دقیقی برای متقاضیان فراهم آورد.

مهریه چیست؟ تبیین مفاهیم بنیادی و انواع آن

مهریه به مالی اطلاق می شود که در زمان عقد نکاح، زوج به زوجه خود پرداخت آن را تعهد می کند. این حق مالی، از لحظه انعقاد عقد به مالکیت زن درمی آید و او می تواند هرگونه تصرفی در آن داشته باشد. ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران صراحتاً بیان می دارد: به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. این ماده، مبنای قانونی اصلی برای مطالبه مهریه محسوب می شود و به زوجه اختیار می دهد که در هر زمان پس از عقد، آن را مطالبه کند.

انواع مهریه: عندالمطالبه و عندالاستطاعه

مهریه بر اساس نحوه پرداخت، به دو نوع اصلی تقسیم می شود که هر کدام آثار حقوقی و اجرایی متفاوتی دارند:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه، متداول ترین شکل مهریه در ایران است. به این معنا که زوجه به محض مطالبه، حق دریافت آن را دارد و زوج موظف به پرداخت آن است، بدون اینکه شرطی برای تمکن مالی زوج وجود داشته باشد. در صورت عدم پرداخت، زوجه می تواند از طریق مراجع قانونی برای وصول آن اقدام کند و مرد مکلف به پرداخت آن است.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، پرداخت مهریه منوط به توانایی مالی زوج است. به عبارت دیگر، زوجه زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود زوج از تمکن مالی لازم برای پرداخت آن برخوردار است. اثبات استطاعت مالی زوج، بر عهده زوجه است و فرآیند مطالبه را پیچیده تر می کند. در این نوع مهریه، امکان درخواست جلب و ممنوع الخروجی مرد به سادگی عندالمطالبه نیست، زیرا اصل بر عدم استطاعت مالی است مگر خلاف آن ثابت شود.

شروط صحت مهریه و ماهیت حقوقی آن

برای اینکه مهریه از نظر قانونی صحیح و قابل مطالبه باشد، باید دارای شرایطی باشد. مهم ترین شرط آن این است که مهریه باید مالیت داشته باشد و قابلیت تملک و تصرف را دارا باشد. به این معنی که می تواند شامل پول نقد، سکه، طلا، ملک، سهام، یا هر شیء باارزش دیگری باشد که از نظر عرف و قانون، ارزش مالی محسوب شود و قابلیت نقل و انتقال داشته باشد. تعیین مهریه به اموال عمومی یا مواردی که فاقد ارزش مالی یا قابلیت تملک شخصی هستند، از نظر قانونی صحیح نیست.

همچنین، مقدار مهریه باید مشخص و معین باشد. اگرچه در قانون سقف یا کفی برای میزان مهریه تعیین نشده است، اما ارکان عقد ازدواج ایجاب می کند که مهریه با توافق زوجین تعیین شود. با این حال، در صورت تعیین مهریه بیش از ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن)، ضمانت اجرای حبس برای زوج صرفاً تا این سقف اعمال می شود و مازاد بر آن، صرفاً یک دین مدنی است و نه کیفری.

مراجع قانونی مطالبه مهریه در ایران

مطالبه مهریه در ایران از طریق دو مرجع اصلی قانونی پیگیری می شود: اداره ثبت اسناد و املاک و دادگاه خانواده. هر یک از این مراجع نقش و صلاحیت های متفاوتی دارند و بر اساس بخشنامه های جدید قوه قضائیه، ترتیب مراجعه به آن ها تغییر کرده است.

اولویت اداره ثبت اسناد و املاک (اجرای ثبت)

بر اساس بخشنامه شماره ۱۰۰/۹۳/۱۱۶۰۹/۱۰۰ مورخ ۱۳۹۳/۰۲/۲۷ رئیس قوه قضائیه و بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه پنجم توسعه، زوجه برای مطالبه مهریه خود، ابتدا باید به اداره ثبت اسناد و املاک (دفتر اجرای مهریه) مراجعه کند. هدف از این بخشنامه، کاهش ورودی پرونده ها به دادگاه ها و تسریع در روند وصول مهریه در مواردی است که امکان توقیف اموال از طریق اداره ثبت وجود دارد.

برای شروع فرآیند، زوجه باید به دفترخانه ازدواجی که عقد نکاح در آن ثبت شده است، مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه مهریه را بنماید. پس از صدور اجراییه توسط دفترخانه، زوجه باید اجراییه را به اداره ثبت محل اقامت زوج یا محل وقوع اموال وی، تحویل دهد. اداره ثبت در این مرحله خدمات زیر را ارائه می دهد:

1. صدور اجراییه: بر اساس سند رسمی عقدنامه، اداره ثبت اقدام به صدور برگ اجراییه می کند.
2. توقیف اموال: زوجه می تواند با معرفی اموال منقول و غیرمنقول زوج (مانند حساب های بانکی، خودرو، ملک، سهام) درخواست توقیف آن ها را داشته باشد. اداره ثبت از مراجع ذی صلاح مانند بانک مرکزی، سازمان ثبت اسناد و املاک، اداره راهور و سازمان بورس برای شناسایی و استعلام اموال زوج استعلام می کند.
3. ممنوع الخروجی: در صورت درخواست زوجه و وجود شرایط قانونی، اداره ثبت می تواند حکم ممنوع الخروجی زوج را صادر کند تا از خروج وی از کشور جلوگیری شود. این اقدام تا زمان پرداخت مهریه یا تعیین تکلیف آن پابرجا خواهد بود.

مراجعه به اداره ثبت، از نظر سرعت و هزینه های دادرسی، معمولاً مقرون به صرفه تر از مراجعه به دادگاه است. همچنین، در این مرحله نیازی به اثبات اعسار زوج نیست و توقیف اموال سریع تر صورت می گیرد.

صلاحیت دادگاه خانواده و شورای حل اختلاف

دادگاه خانواده مرجع ثانویه برای رسیدگی به درخواست های مطالبه مهریه است. زوجه تنها در صورتی می تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند که:

1. پس از مراجعه به اداره ثبت، ظرف مدت ۶ ماه مالی از زوج شناسایی و توقیف نشده باشد. در این صورت، اداره ثبت گواهی عدم امکان وصول مهریه از طریق ثبت را صادر می کند و زوجه می تواند با ارائه این گواهی به دادگاه مراجعه کند.
2. مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد و زوجه بخواهد اعسار زوج را در دادگاه اثبات کند.
3. مهریه در عقدنامه به صورت مالی غیر از سکه یا وجه نقد باشد که نیاز به تعیین قیمت توسط کارشناس و سپس اجرای قضایی دارد.

شورای حل اختلاف نیز برای رسیدگی به دعاوی مطالبه مهریه با سقف معین، صلاحیت دارد. بر اساس قانون، اگر مبلغ مهریه تا ۲۰ میلیون تومان باشد (این سقف ممکن است با توجه به قوانین جدید تغییر کند)، شورای حل اختلاف مرجع صالح برای رسیدگی به آن است. در صورتی که مبلغ مهریه بیش از این مقدار باشد، دادگاه خانواده صالح به رسیدگی خواهد بود. در هر دو حالت، پس از مراجعه به اداره ثبت و دریافت گواهی عدم امکان وصول از طریق ثبت، می توان به این مراجع رجوع کرد.

نقش دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نقش حیاتی به عنوان واسطه بین مردم و قوه قضائیه را ایفا می کنند. کلیه اقداماتی که نیاز به ثبت دادخواست یا شکواییه در مراجع قضایی دارند، از جمله مطالبه مهریه در دادگاه، باید ابتدا از طریق این دفاتر صورت گیرد. از جمله خدمات این دفاتر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ثبت نام در سامانه ثنا و احراز هویت.
• تنظیم و ثبت دادخواست های حقوقی از جمله دادخواست مطالبه مهریه.
• ارسال لوایح و ضمائم پرونده به مراجع قضایی.
• دریافت ابلاغیه های الکترونیکی.

این دفاتر با فراهم آوردن بستری برای مکاتبات و پیگیری های الکترونیکی، بخش عمده ای از مراجعات حضوری به دادگاه ها را کاهش داده و فرآیند دادرسی را تسریع بخشیده اند.

مراحل گام به گام ثبت و پیگیری درخواست مهریه

فرآیند ثبت درخواست و پیگیری مهریه، از دفتر ازدواج آغاز شده و در صورت نیاز، به اداره ثبت و سپس به دادگاه خانواده ختم می شود. در ادامه به تفصیل این مراحل تشریح می شود.

مرحله اول: درخواست صدور اجراییه از دفتر ازدواج

نخستین گام برای مطالبه مهریه، مراجعه به دفتر ازدواجی است که عقد نکاح در آن ثبت شده است. این دفترخانه، مرجع صالح برای صدور اجراییه مهریه است. زوجه یا وکیل قانونی او با در دست داشتن مدارک شناسایی و اصل سند ازدواج، می تواند درخواست صدور اجراییه را مطرح کند. دفترخانه پس از بررسی مدارک و اطمینان از صحت درخواست، اقدام به صدور برگ اجراییه مهریه می کند. این برگ اجراییه، سند رسمی است که به زوجه امکان می دهد برای وصول مهریه خود به اداره ثبت مراجعه کند.

مدارک لازم در این مرحله عبارتند از:

• اصل و کپی سند ازدواج.
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه.
• در صورت وجود وکیل، وکالت نامه رسمی.

مرحله دوم: تشکیل پرونده در اداره ثبت اسناد و املاک

پس از دریافت اجراییه از دفتر ازدواج، گام بعدی مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک، بخش اجرای اسناد رسمی است. زوجه باید اجراییه صادره را به همراه مدارک شناسایی خود به این اداره تحویل دهد تا پرونده اجرایی تشکیل شود. اداره ثبت، پس از تشکیل پرونده، اخطاریه ای برای زوج ارسال می کند تا ظرف مهلت ۱۰ روز نسبت به پرداخت مهریه یا معرفی مال اقدام کند.

شفاف سازی درباره سامانه ثبت درخواست مستقیم در اداره ثبت: در حال حاضر، هیچ سامانه کاملاً آنلاینی برای ثبت مستقیم درخواست اجراییه مهریه از صفر تا صد در اداره ثبت اسناد و املاک وجود ندارد که زوجه بتواند بدون مراجعه حضوری، کل فرآیند را از طریق آن انجام دهد. سامانه ای مانند th.ssaa.ir که برخی رقبا به آن اشاره کرده اند، بیشتر برای نوبت دهی و اطلاع رسانی اولیه کاربرد دارد و امکان ثبت کامل پرونده اجرایی مهریه را بدون حضور فیزیکی در دفاتر و ارائه مدارک اصلی، فراهم نمی آورد. بنابراین، مراحل اولیه تشکیل پرونده در اداره ثبت همچنان نیازمند مراجعه حضوری است، اما بخش های پیگیری و استعلامات پس از تشکیل پرونده می تواند از طریق سامانه های الکترونیکی صورت گیرد.

در این مرحله، زوجه می تواند درخواست های متعددی را برای توقیف اموال زوج مطرح کند:

1. درخواست استعلام اموال: زوجه می تواند از اداره ثبت درخواست کند تا برای شناسایی اموال زوج، از مراجع مختلف استعلام به عمل آورد. این استعلامات می تواند شامل موارد زیر باشد:
   • بانک مرکزی: برای شناسایی حساب های بانکی و موجودی آن ها.
   • اداره راهور: برای شناسایی خودروهای به نام زوج.
   • سازمان بورس و اوراق بهادار: برای شناسایی سهام و اوراق بهادار.
   • اداره مالیات: برای شناسایی درآمدهای مشمول مالیات.
   • سازمان ثبت اسناد و املاک: برای شناسایی املاک و مستغلات.
2. درخواست توقیف اموال: پس از شناسایی اموال، زوجه می تواند درخواست توقیف اموال منقول و غیرمنقول زوج را ارائه دهد. این توقیف تا زمان پرداخت مهریه یا تعیین تکلیف قانونی پابرجا خواهد ماند.
3. درخواست ممنوع الخروجی: در صورت عدم پرداخت مهریه و درخواست زوجه، اداره ثبت می تواند حکم ممنوع الخروجی زوج را صادر کند.

بر اساس رویه کنونی و بخشنامه های قوه قضائیه، آغاز فرآیند مطالبه مهریه با مراجعه به دفتر ازدواج و سپس اداره ثبت، یک الزام است و امکان ثبت کامل و آنلاین اجراییه مهریه از ابتدا بدون حضور فیزیکی وجود ندارد.

مرحله سوم: اقدامات پس از ثبت در اداره ثبت

پس از تشکیل پرونده اجرایی و درخواست های زوجه، مراحل بعدی به شرح زیر خواهد بود:

1. ابلاغ اجراییه به زوج: اداره ثبت، اجراییه را به صورت رسمی به زوج ابلاغ می کند. زوج از تاریخ ابلاغ، ۱۰ روز مهلت دارد تا مهریه را پرداخت کرده یا مالی را برای پرداخت آن معرفی کند.
2. فرآیند توقیف، ارزیابی و مزایده اموال: در صورت عدم پرداخت یا معرفی مال توسط زوج، و وجود اموال توقیف شده، اداره ثبت اقدام به ارزیابی کارشناسانه اموال می کند. پس از ارزیابی، اموال توقیف شده به مزایده گذاشته می شوند تا از محل فروش آن ها، مهریه زوجه پرداخت شود. زوج می تواند نسبت به ارزیابی یا مزایده اعتراض کند که این اعتراض در مراجع مربوطه بررسی خواهد شد.
3. شرایط صدور گواهی عدم امکان وصول از طریق ثبت: اگر پس از گذشت مدت معین (معمولاً ۶ ماه) و انجام تمامی مراحل توسط اداره ثبت، مالی از زوج شناسایی و توقیف نشود یا امکان وصول مهریه از طریق ثبت میسر نگردد، اداره ثبت گواهی عدم امکان وصول مهریه از طریق ثبت را صادر می کند. با دریافت این گواهی، زوجه می تواند برای مطالبه مهریه خود به دادگاه خانواده مراجعه کند. این گواهی به نوعی مجوز ورود پرونده به مرحله قضایی است.

ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خانواده

همان طور که ذکر شد، مراجعه به دادگاه خانواده برای مطالبه مهریه، پس از طی مراحل اولیه در اداره ثبت و دریافت گواهی عدم امکان وصول از آن مرجع امکان پذیر است. این رویه، به منظور کاهش حجم پرونده های ورودی به دادگستری و استفاده بهینه از ظرفیت های اجرایی ثبت است.

شرایط و زمان مراجعه به دادگاه

زوجه زمانی می تواند دادخواست مطالبه مهریه را در دادگاه خانواده ثبت کند که:

• اداره ثبت، گواهی عدم امکان وصول مهریه از طریق ثبت را صادر کرده باشد. این گواهی نشان دهنده این است که با وجود تلاش های اداره ثبت، مالی برای توقیف و پرداخت مهریه از زوج یافت نشده است.
• مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد و زوجه بخواهد تمکن مالی زوج را از طریق دادگاه اثبات کند.
• در موارد خاصی که اجرای ثبت به دلیل پیچیدگی های ماهیتی یا قانونی نتواند به پرونده رسیدگی کند (که البته کمتر اتفاق می افتد).

با در دست داشتن گواهی اداره ثبت و سایر مدارک لازم، زوجه می تواند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم و ثبت نماید.

ثبت نام در سامانه ثنا و احراز هویت

برای هرگونه اقدام قضایی، از جمله ثبت دادخواست مهریه، ثبت نام در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) الزامی است. این سامانه، بستر اصلی برای پیگیری پرونده ها، دریافت ابلاغیه ها و مشاهده روند دادرسی به صورت الکترونیکی است.

1. مراحل ثبت نام اولیه: متقاضی می تواند به صورت اولیه از طریق وب سایت sana.adliran.ir اقدام به پیش ثبت نام کند.
2. احراز هویت: پس از پیش ثبت نام، متقاضی باید با در دست داشتن اصل کارت ملی و شناسنامه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و مراحل احراز هویت را تکمیل نماید. پس از احراز هویت، رمز شخصی (کد ثنا) برای فرد صادر می شود که برای ورود به سامانه های قضایی ضروری است.

بدون ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا، امکان ثبت دادخواست یا پیگیری پرونده های قضایی وجود نخواهد داشت.

تنظیم و ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از ثبت نام در سامانه ثنا، زوجه یا وکیل او باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و اقدام به تنظیم و ثبت دادخواست مطالبه مهریه نماید. نکات مهم در تنظیم دادخواست:

• مشخصات کامل خواهان و خوانده: درج دقیق نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و سایر اطلاعات شناسایی زوجه (خواهان) و زوج (خوانده) الزامی است.
• خواسته: به وضوح مطالبه مهریه و میزان آن (به تعداد سکه، وجه نقد یا هر نوع دیگر) ذکر شود.
• دلایل و مستندات: تصویر مصدق عقدنامه، گواهی عدم امکان وصول از اداره ثبت، و در صورت وجود، لیست اموال زوج و سایر مدارک مرتبط باید به پیوست دادخواست ارائه شود.
• شرح خواسته: توضیح مختصری از جریان امر و دلایل قانونی مطالبه مهریه.
• پرداخت هزینه های دادرسی: هزینه های دادرسی بر اساس تعرفه های مصوب و بر اساس مبلغ مهریه مطالبه شده، محاسبه و در همان دفتر خدمات الکترونیک قضایی پرداخت می شود. این هزینه ها شامل هزینه دادخواست، هزینه های دفتری و سایر موارد است. در صورتی که زوجه تمکن مالی برای پرداخت این هزینه ها را نداشته باشد، می تواند همزمان با دادخواست مهریه، دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را نیز مطرح کند.

پس از ثبت دادخواست و پرداخت هزینه ها، دادخواست به صورت الکترونیکی به مرجع قضایی صالح (دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف) ارسال شده و فرآیند دادرسی آغاز می گردد. زوجه می تواند روند پرونده را از طریق سامانه عدل ایران پیگیری کند.

پیگیری الکترونیکی درخواست مهریه: سامانه های عدل ایران و ثنا

پیگیری الکترونیکی پرونده های قضایی و از جمله درخواست مهریه، بخش مهمی از فرآیند مطالبه مهریه در عصر حاضر است. سامانه های قوه قضائیه، به ویژه سامانه عدل ایران (adliran.ir) و سامانه ثنا (sana.adliran.ir)، ابزارهای اصلی برای این منظور هستند.

ورود به سامانه عدل ایران (adliran.ir) و ثنا (sana.adliran.ir)

سامانه عدل ایران به نشانی www.adliran.ir پورتال اصلی خدمات الکترونیک قضایی است که شامل زیرمجموعه های متعددی از جمله سامانه ثنا می شود. برای پیگیری درخواست مهریه، مراحل زیر باید طی شود:

1. ورود به سامانه: به وب سایت sana.adliran.ir (برای ابلاغ الکترونیک) یا www.adliran.ir (برای خدمات کلی) مراجعه کنید.
2. انتخاب بخش مربوطه: در سامانه عدل ایران، از منوی اطلاع رسانی یا خدمات قضایی من گزینه اطلاع رسانی برای اشخاص را انتخاب کنید.
3. ورود با کد ملی و رمز شخصی: در صفحه جدید، کد ملی و رمز شخصی (کد ثنا) خود را که از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دریافت کرده اید، وارد کنید.
4. دریافت و وارد کردن رمز موقت: پس از وارد کردن کد ملی و رمز شخصی، یک رمز موقت به شماره تلفن همراه شما (که در سامانه ثنا ثبت کرده اید) پیامک می شود. این رمز را در کادر مربوطه وارد کرده و وارد سامانه شوید. در صورت فراموشی رمز شخصی، می توانید از گزینه بازیابی رمز عبور استفاده کنید.
5. مشاهده اطلاعات پرونده: پس از ورود موفقیت آمیز، می توانید به بخش های مختلف از جمله خلاصه پرونده، روند کار پرونده، و ابلاغیه های الکترونیکی دسترسی پیدا کنید. در این قسمت می توانید جزئیات پرونده مهریه خود، شامل تاریخ جلسات، قرارهای صادر شده، وضعیت رسیدگی و ابلاغیه های قضایی را مشاهده نمایید.

اهمیت مشاهده مستمر ابلاغیه ها: مشاهده منظم ابلاغیه های الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تمامی اطلاع رسانی ها و دعوت نامه های دادگاه از طریق این سامانه صورت می گیرد و عدم اطلاع از آنها می تواند منجر به تضییع حقوق فرد شود. تاریخ مشاهده ابلاغیه در سامانه، مبدأ محاسبه مواعد قانونی برای اعتراض یا اقدامات بعدی است.

بررسی استعلام مهریه با کد ملی در سامانه ثبت من (sabt.ssaa.ir)

سامانه ثبت من به نشانی sabt.ssaa.ir توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه اندازی شده و خدمات متنوعی از جمله خدمات دفاتر اسناد رسمی، ثبت شرکت و موسسه، و استعلامات مربوط به ازدواج و طلاق را ارائه می دهد. این سامانه به کاربران اجازه می دهد تا سوابق ازدواج و طلاق خود را مشاهده کنند.

شفاف سازی در مورد امکان استعلام مستقیم مبلغ مهریه: با وجود قابلیت های این سامانه، باید شفاف سازی شود که سامانه ثبت من یا هیچ سامانه دولتی دیگری، در حال حاضر امکان استعلام مستقیم مبلغ مهریه با کد ملی را برای عموم افراد (به غیر از مراجع قضایی یا وکلای مربوطه با مجوز قانونی) فراهم نمی آورد. این سامانه می تواند اطلاعاتی در مورد ثبت ازدواج و طلاق (مثل تاریخ و شماره ثبت) ارائه دهد، اما مبلغ مهریه به عنوان یک اطلاعات خصوصی، به صورت عمومی قابل استعلام نیست. اطلاعات هویتی و ثبت احوال با کد ملی قابل دسترسی هستند، اما این به معنای دسترسی به جزئیات مالی مانند مبلغ مهریه نیست. بنابراین، اگرچه ثبت من برای مشاهده سوابق ازدواج و طلاق مفید است، برای استعلام مستقیم مبلغ مهریه، باید به سند عقدنامه مراجعه کرد یا از طریق مراجع قضایی با دستور خاص اقدام نمود.

راهنمای استفاده از سامانه ثبت من برای خدمات مرتبط:

1. ورود به سامانه: به نشانی sabt.ssaa.ir مراجعه کنید.
2. ورود با کد ملی و رمز عبور: برای استفاده از خدمات، نیاز به ثبت نام و ایجاد حساب کاربری در این سامانه دارید.
3. مشاهده سوابق ازدواج و طلاق: در بخش مربوطه، می توانید سوابق ازدواج و طلاق خود را مشاهده کنید که شامل اطلاعاتی مانند تاریخ عقد، نام دفترخانه و شماره ثبت می شود. این اطلاعات می تواند در فرآیند مطالبه مهریه، به عنوان یک مرجع معتبر، کمک کننده باشد.

مدارک ضروری برای مطالبه مهریه

جمع آوری و آماده سازی مدارک لازم، گام اساسی در فرآیند مطالبه مهریه است. عدم ارائه مدارک کامل و صحیح می تواند به تاخیر در رسیدگی یا حتی رد درخواست منجر شود. در ادامه، لیست جامعی از مدارک مورد نیاز برای مطالبه مهریه ارائه می شود:

• اصل و کپی عقدنامه (با مهر برجسته دفترخانه): این مهم ترین مدرک است. عقدنامه سند رسمی دال بر انعقاد نکاح و تعیین مهریه است. ارائه اصل آن برای مطابقت و کپی مصدق آن برای ضمیمه پرونده ضروری است.
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه: برای احراز هویت خواهان (زوجه) و همچنین ثبت اطلاعات صحیح در پرونده، ارائه مدارک شناسایی معتبر الزامی است.
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوج (در صورت امکان و اطلاع): اگرچه اطلاعات زوج از طریق سامانه ثبت احوال قابل استعلام است، اما در صورت دسترسی زوجه به کپی مدارک شناسایی زوج، ارائه آن ها می تواند فرآیند را تسریع بخشد.
• لیست و مشخصات اموال زوج (در صورت اطلاع از دارایی های منقول و غیرمنقول): در صورتی که زوجه از وجود اموالی به نام زوج (مانند ملک، خودرو، حساب بانکی، سهام) اطلاع دارد، ارائه مشخصات دقیق آن ها (مانند شماره پلاک، کد رهگیری ملک، شماره حساب) می تواند در توقیف اموال توسط اداره ثبت یا دادگاه بسیار مؤثر باشد.
• وکالت نامه (در صورت اقدام توسط وکیل): اگر زوجه امور حقوقی خود را به وکیل سپرده باشد، اصل وکالت نامه رسمی که در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شده باشد، ضروری است. وکیل با ارائه وکالت نامه، به نمایندگی از زوجه اقدامات قانونی را انجام خواهد داد.
• هرگونه مدارک دال بر تمکن مالی زوج (مثلاً فیش حقوقی، جواز کسب، اطلاعات حساب بانکی – در صورت دسترسی): در مواردی که مهریه عندالاستطاعه است یا زوجه قصد اثبات توانایی مالی زوج را دارد، ارائه هرگونه مدرک مستدل بر تمکن مالی زوج (مانند فیش حقوقی، مدارک شغلی، اسناد مالکیت) می تواند در روند رسیدگی به پرونده تاثیرگذار باشد.
• گواهی عدم امکان وصول مهریه از اداره ثبت (در صورت مراجعه به دادگاه): همان طور که پیش تر توضیح داده شد، اگر زوجه پس از مراجعه به اداره ثبت نتواند مهریه خود را وصول کند، باید گواهی مربوطه را از اداره ثبت دریافت و برای ثبت دادخواست در دادگاه خانواده ارائه دهد.

نکات حقوقی مهم و کلیدی در فرآیند وصول مهریه

مطالبه مهریه، همانند هر فرآیند حقوقی دیگری، دارای پیچیدگی ها و نکات ظریفی است که آگاهی از آن ها برای زوجه و وکیل او ضروری است. درک این نکات می تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و به احقاق حقوق به نحو مؤثرتری کمک کند.

مستثنیات دین

یکی از مهم ترین مفاهیم در فرآیند وصول مهریه، مستثنیات دین است. مستثنیات دین به اموالی اطلاق می شود که بر اساس قانون، حتی در صورت وجود بدهی، قابل توقیف و فروش برای پرداخت دیون نیستند. هدف از این قاعده، حفظ حداقل معیشت بدهکار و خانواده اش است. این اموال شامل:

• مسکن مورد نیاز و متناسب با شأن بدهکار و خانواده اش.
• اثاثیه منزل ضروری.
• لوازم و ابزار کار (در صورت ضرورت برای کسب درآمد).
• ودیعه مسکن (در صورتی که بدهکار مستأجر باشد).
• تلفن مورد نیاز.
• مبلغی از حقوق و مزایا که برای گذران زندگی ضروری است.

شناخت مستثنیات دین از این جهت اهمیت دارد که زوجه باید توجه داشته باشد که برخی از اموال زوج، حتی در صورت شناسایی، قابل توقیف نخواهند بود و پیگیری برای توقیف آن ها زمان بر و بی نتیجه خواهد بود.

سقف ۱۱۰ سکه طلا برای ضمانت اجرای حبس

بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، ضمانت اجرای حبس (زندانی شدن) برای زوج در خصوص مهریه، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی (یا معادل آن از سایر انواع مهریه) اعمال می شود. این بدان معناست که اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، برای مازاد بر آن، زوج به زندان نخواهد رفت و این مازاد صرفاً به عنوان یک دین مدنی قابل مطالبه خواهد بود و از طریق توقیف اموال (در صورت وجود) یا اقساط قابل وصول است.

محدودیت ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای حبس، به معنای نادیده گرفتن حق زوجه برای مطالبه مهریه مازاد نیست، بلکه صرفاً محدودیت در نوع ضمانت اجرایی برای آن قسمت از مهریه است.

اهمیت مهریه در زمان طلاق (انواع طلاق)

مهریه یکی از ارکان اصلی مالی در زمان طلاق است و وضعیت آن بسته به نوع طلاق متفاوت خواهد بود:

• طلاق از طرف زوج: در این نوع طلاق، زوج موظف به پرداخت کامل مهریه است، مگر اینکه در شرایط خاصی زوجه آن را ابرا یا بخشیده باشد.
• طلاق از طرف زوجه (طلاق خلع و مبارات): در این نوع طلاق ها، زوجه در ازای طلاق، بخشی یا تمام مهریه خود را به زوج می بخشد (فدیه). میزان بخشش با توافق طرفین یا نظر دادگاه تعیین می شود.
• طلاق توافقی: در طلاق توافقی، زوجین در مورد کلیه حقوق مالی و غیرمالی از جمله مهریه به توافق می رسند و این توافق در دادنامه طلاق درج می شود.

وضعیت مهریه در عقد موقت و بخشش یا ابراء مهریه

مهریه در عقد موقت نیز مانند عقد دائم، به زوجه تعلق می گیرد. اما تفاوت هایی وجود دارد؛ در عقد موقت، اگر رابطه زناشویی برقرار نشده باشد، نصف مهریه به زوجه تعلق می گیرد. در عقد دائم، به مجرد عقد، زوجه مالک تمام مهریه است و رابطه زناشویی شرط تعلق کامل مهریه نیست.

بخشش یا ابراء مهریه: زوجه می تواند در هر زمان، تمام یا بخشی از مهریه خود را به زوج ببخشد (ابراء کند) یا از مطالبه آن صرف نظر نماید. این اقدام باید با قصد و اراده آزاد زوجه صورت گیرد و نیاز به سند رسمی یا اقرار در دادگاه دارد. پس از ابراء مهریه، زوجه دیگر حق مطالبه آن را نخواهد داشت.

نقش وکیل متخصص در تسریع و بهبود فرآیند

با توجه به پیچیدگی های قانونی و اداری فرآیند مطالبه مهریه، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص خانواده و مهریه می تواند بسیار راهگشا باشد. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های جاری، می تواند:

• در تنظیم دقیق مدارک و دادخواست ها کمک کند.
• بهترین مسیر قانونی (اجرای ثبت یا دادگاه) را با توجه به شرایط موکل انتخاب کند.
• در پیگیری پرونده در مراجع مختلف، از جمله اداره ثبت و دادگاه، تسریع ایجاد کند.
• در شناسایی و توقیف اموال زوج، از تخصص و تجربه خود بهره گیرد.
• در جلسات رسیدگی، از حقوق زوجه به بهترین نحو دفاع کند.

حضور وکیل می تواند به زوجه کمک کند تا با اطمینان و آگاهی بیشتری مراحل مطالبه مهریه را طی کند و از بروز اشتباهات حقوقی یا تضییع حقوق خود جلوگیری نماید.

نتیجه گیری

سامانه ثبت درخواست مهریه، در واقع ترکیبی از مراحل اداری و قضایی است که با محوریت سامانه های الکترونیکی، روند مطالبه این حق مالی را برای زوجه تسهیل می کند. آگاهی دقیق از این فرآیندها، از مرحله مراجعه به دفتر ازدواج و اداره ثبت تا پیگیری های آنلاین در سامانه هایی نظیر عدل ایران و ثنا، برای هر متقاضی ضروری است. با توجه به اولویت بخشی به اجرای مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، زوجه باید ابتدا این مسیر را طی کند و در صورت عدم حصول نتیجه، با در دست داشتن گواهی مربوطه، به دادگاه خانواده مراجعه نماید.

شناخت دقیق مفاهیم مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، مستثنیات دین، و سقف ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای حبس، به زوجه کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و حقوقی، برای مطالبه حق خود اقدام کند. در این مسیر، جمع آوری دقیق مدارک و در صورت لزوم، بهره مندی از مشاوره و وکالت متخصصان حقوقی، می تواند به تسریع و موفقیت آمیز بودن فرآیند مطالبه مهریه کمک شایانی نماید. با این رویکرد، زوجه می تواند با اطمینان خاطر بیشتری حقوق قانونی خود را پیگیری کند و از تضییع آن ها جلوگیری به عمل آورد.