“زمان طلایی” برای پزشکیان محدود است

در آن هنگام که دیر نیست، پزشکیان با موجی از مطالبات مردم، حاکمیت سیاسی، جریان‌ها و طیف‌های هم‌سو و رقیب روبرو می‌شود. در این زمان است که رئیس‌جمهور منتخب به راستی خود را در محک آزمون قرار می‌گیرد؛ آیا رویکرد پزشکیان و تیم همراهش برخاسته از نیات و مطالباتی است که رأی دهندگان به او در انتخابشان دنبال کرده‌اند؟ یا بی‌توجه _ و شاید کم‌توجه _ به پایگاه انتخاباتی خود، به ورطه عمل‌گرایی در اندازه ایفای نقش “صلح‌کل” می‌افتد؟ وضعی که کم و بیش رئیسان جمهور سلف او چنین شدند و به سرعت زیر تیغ منتقدان رفتند.
مثلی است میان سیاستمداران که «هر دستاورد بزرگ تا محقق نشده، یک رویاست”. حال رئیس جمهور پزشکیان بدون اکتفای صرف به ابتکارش برای ایجاد اصلاح در امور، لازم است “شجاعت” اجرای آن را در عمل نشان دهد. در واقع شجاعت سیاسی در عمل کردن به وعده‌هایی است که به مردم داده می‌شود.

رئیس جمهور پزشکیان به پشتوانه سابقه حضورش در دولت و دستگاه مقننه، نیک می‌داند که به قول “دنگ شیائوپینگ” _معمار چین نو _ عبور از رودخانه با احساس کردن سنگ‌ها شروع می‌شود. لازم است پزشکیان برای حفظ خاستگاه انتخاباتی خود به همان اندازه در مسند ریاست قوه مجریه آراستگی خود را حفظ کند که در دوران رقابت‌های انتخاباتی، مقابل رقیبانش قدرتمند و قاطع دیده شد. فضیلت، وفاداری به وعده‌ها و شجاعت در عمل به آنهاست. رئیس جمهور منتخب در همین زمان که دوران ماه عسل اوست، لازم است تشخیص خود را در قبال امور “کلیدی” از “امر معمول” با انتخاب تیم متعهد به هرآنچه آرمان دولت چهاردهم خوانده شده، بروز داده و حمایت‌های مردم را در سبد هزینه‌ها و فایده‌های این رویکرد پشتوانه عمل خود حفظ کند.

سیاست خارجی یکی از اصلی‌ وکلیدی‌ترین‌ها در بزنگاهی است که کشور را درچاله مشکلات هزارتو فرو برده است. مشکل درباره سیاست خارجی میان نحله‌های فکری و سیاسی رقیب، درک ناقص از مفهوم آن است. صاحبان این درک مفهومی ناقص که خود را “آرمانگرا” می‌خوانند بر سر راه هر رویکرد اصلاحی در سیاست خارجی سنگ اندازی کرده‌اند. آنان تفاوتی معنایی میان سیاست خارجی و روابط خارجی قائل نبوده و در تصوری خام‌اندیشانه، ایجاد روابط با برخی دولت‌های دور و نزدیک را عین سیاست خارجی می‌خوانند.

این درحالی است که سیاست خارجی تابعی از نگاه راهبردی برخاسته از منافع ملی است که در وهله نخست، هوّیت ملی هر کشور را در نظام آنارشی جهانی تعیین و تعریف می‌کند. از همین رو در جامعه جهانی و به رغم تغییر دولت‌ها، سیاست‌های ملی کشورها نه تنها تغییر نمی‌کند، بلکه هریک از دولت‌ها مدعی تعقیب اهداف ملی در دو سطح منافع و امنیت برای مردمان خود هستند. تقلیل مفهوم سیاست خارجی به روابط خارجی، خطری است که منافع کشور را به مثابه جمع کردن همه تخم مرغ‌ها در یک سبد، با تهدید روبرو می‌کند. این همان اختلاف در درک مفهوم سیاست خارجی است که مسببان آن کشور را با مشکلات مختلف در تأمین منابع اعم از مالی و تجاری و در این حال بنیه اقتصادی داخلی و بی‌ثباتی روبرو کرده است.

رئیس جمهور پزشکیان در رقابت‌های انتخاباتی به درستی در برابر صاحبان رویکرد تقلیل یافته مفهوم سیاست خارجی ایستادگی کرد؛ اگرچه چارچوب‌های نظری لازم در این باره را تا هنوز ارائه نکرده است. عبور از تصور روابط خارجی به جای سیاست خارجی؛ آن هم در تقابل با جریان‌های نهادینه شده در سپهر سیاسی کشور، کاری سترگ خواهد بود که پزشکیان در وفاداری به انتخاب‌کنندگانش باید میزان شجاعت و صداقت خود را در این باره بروز دهد.
یک ضرب‌المثل رومی می‌گوید: “بخت همیشه سراغ شجاعان می‌رود.” شجاعت، صراحت و صداقت، دستمایه پزشکیان در رقابت با حلقه سخت رقیبانش در انتخابات بود. فضیلت اما هنگامی معنای کامل خواهد یافت که وفاداری به همه آنچه گفته شده، نزد عموم باور پذیر شود.
زمان طلایی برای رئیس جمهور پزشکیان به سرعت سپری می‌شود. سیاست تنها امر ممکن نیست، بلکه امر اراده است.