حفظ محیط زیست در روز طبیعت نیازمند مشارکت جمعی است

روز طبیعت یا سیزده بدر فرصتی برای تجدید ارتباط با زمین و طبیعتی است که ما را در آغوش خود پرورش می دهد. در این روز درختان شکوفا می شوند گل ها می رویند و طبیعت با زیبایی های بی پایان خود دوباره جان می گیرد. اما این شکوفایی و سرسبزی نیازمند مراقبت است. محیط زیست ما نه تنها به عنوان مکانی برای زندگی بلکه به عنوان رگ حیات برای تمامی موجودات زمین باید حفظ و مراقبت شود.

درختان این نگهبانان خاموش طبیعت در روز طبیعت نه تنها زیبایی های طبیعی را به ما هدیه می دهند بلکه نقشی حیاتی در تأمین اکسیژن حفظ تنوع زیستی و مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا می کنند. روز طبیعت به ما یادآوری می کند که زمین نیاز به مراقبت و توجه مستمر دارد. این روز به ویژه برای ما فرصتی است تا از تخریب محیط زیست جلوگیری کنیم و با رفتارهایی آگاهانه از سلامت طبیعت و منابع آن حفاظت کنیم.

در این روز هر قدمی که در دل طبیعت برداریم باید با احترام به خاک گیاهان و موجودات زنده همراه باشد. بی توجهی به طبیعت در سیزده بدر می تواند پیامدهای جدی برای آینده این کره خاکی و نسل های آینده داشته باشد. بنابراین سیزده بدر نه تنها روزی برای جشن گرفتن و شاد بودن است بلکه لحظه ای است برای تعهد دوباره به حفظ محیط زیست و درک ارزش طبیعی که برای زندگی سالم به آن نیاز داریم؛ در این راستا علی محمدپور معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان به اهمیت حفظ محیط زیست در روز طبیعت می پردازد.

علی محمدپور در گفت وگو با خبرنگار دانش نامه با اشاره به تاثیر تغییرات اقلیمی بر رفتارهای محیط زیستی مردم در تعطیلات اظهار کرد: تغییرات اقلیمی تأثیرات قابل توجهی بر رفتارهای محیط زیستی مردم در تعطیلات گذاشته است. با افزایش آگاهی از پیامدهای تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی آتش سوزی های جنگلی و کاهش منابع آب بسیاری از افراد تمایل به اتخاذ رفتارهای مسئولانه تر پیدا کرده اند. برای مثال برخی گردشگران سعی می کنند از مصرف پلاستیک یک بار مصرف خودداری کنند و سفرهایی با کربن کمتر مانند استفاده از حمل ونقل عمومی را ترجیح دهند.

وی افزود: با این حال استرس های ناشی از تغییرات اقلیمی گاهی موجب بی تفاوتی یا رفتارهای مخرب مانند افزایش مصرف آب در مناطق خشک می شود. در این زمینه آموزش و اطلاع رسانی می تواند نقش مهمی در تقویت رفتارهای مثبت ایفا کند.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه برای مدیریت گردشگری در طبیعت در ایام تعطیلات خصوصا سیزده بدر چندین راهکار مؤثر وجود دارد تصریح کرد: از جمله این راهکارها می توان به تعیین سقف تعداد بازدیدکنندگان در مناطق حساس با استفاده از سیستم رزرواسیون آموزش گردشگران پیش از سفر از طریق رسانه ها و شبکه های اجتماعی افزایش امکانات مانند سطل های زباله تفکیک شده و سرویس های بهداشتی موقت در مناطق پرتردد و جلوگیری از ورود خودروها به مراتع با ایجاد پارکینگ های دور از مناطق طبیعی اشاره کرد. همچنین همکاری با جوامع محلی از طریق استفاده از راهنمایان محلی نیز می تواند به نظارت و آموزش گردشگران کمک کند.

وی با بیان اینکه آلودگی پلاستیکی آسیب های زیادی به محیط زیست وارد می کند افزود: پلاستیک ها تا هزاران سال در طبیعت باقی می مانند و به ذرات ریز(میکروپلاستیک) تبدیل می شوند که وارد خاک آب های زیرزمینی و زنجیره غذایی انسان و حیوانات می شوند. علاوه بر این حیوانات ممکن است پلاستیک ها را با غذا اشتباه بگیرند که باعث انسداد روده خفگی یا مسمومیت آن ها می شود. هم چنین پلاستیک ها با کاهش نفوذپذیری خاک رشد گیاهان را مختل کرده و باعث آلودگی بصری می شوند که به کاهش جذابیت طبیعت و تأثیر منفی بر صنعت گردشگری منجر می شود.

محمدپور با اشاره به نقش فناوری های نوین در مدیریت محیط زیست بیان کرد: فناوری های نوین مانند سنجش از دور و داده های ماهواره ای در مدیریت محیط زیست نقش مهمی ایفا می کنند. از این فناوری ها می توان برای پایش جنگل ها و شناسایی مناطق در معرض آتش سوزی یا قطع غیرقانونی درختان استفاده کرد. همچنین استفاده از GPS و پهبادها برای ردیابی نقاط تجمع زباله در طبیعت پیش بینی تراکم جمعیت در مناطق گردشگری و برنامه ریزی برای مدیریت منابع طبیعی و ارزیابی سلامت اکوسیستم از دیگر کاربردهای این فناوری ها به شمار می آید.

وی با بیان اینکه برای حفظ تعادل میان حفاظت از طبیعت و استفاده انسانی مدل های مختلفی وجود دارد تصریح کرد: توسعه گردشگری پایدار از طریق ساخت زیرساخت های سازگار با محیط زیست و اقامتگاه های اکوتوریسم می تواند به حفظ طبیعت کمک کند.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان ادامه داد: همچنین ایجاد مناطق حفاظت شده چندمنظوره با تقسیم بندی آن ها به مناطق ممنوعه محدود و آزاد می تواند فعالیت ها را کنترل کند. مشارکت جوامع محلی در حفاظت از طبیعت و اشتغال زایی در این زمینه از دیگر مدل های مؤثر به شمار می آید. سیاست هایی همچون «آثار صفر» که الزام می کند گردشگران هیچ زباله ای برجای نگذارند می تواند به حفظ محیط زیست کمک کند.

محمدپور با بیان اینکه برای کاهش اثرات منفی گردشگری در طبیعت می توان اقدامات متعددی انجام داد گفت: آموزش گردشگران با تأکید بر شعار «خاطره بساز زباله نه» و تشویق به استفاده از انرژی های پاک مانند نصب سرویس های خورشیدی برای روشنایی و شارژ دستگاه ها از جمله این اقدامات است. ایجاد مسیرهای مشخص برای جلوگیری از ورود به مناطق شکننده و نصب تابلوها و موانع فیزیکی نیز می تواند کمک کننده باشد. علاوه بر این اعمال جریمه های سنگین برای رفتارهای مخرب مانند روشن کردن آتش در مناطق ممنوعه می تواند موجب کاهش آسیب های ناشی از گردشگری شود.

وی در خصوص توصیه هایی برای روز سیزده بدر افزود: در روز سیزده بدر برای حفظ محیط زیست می توان اقدامات ساده ای انجام داد. به جای روشن کردن آتش استفاده از غذاهای آماده یا نیمه آماده پیشنهاد می شود. همچنین گردشگران باید زباله های خود را جمع آوری کرده و حتی تا جایی که می توانند زباله های دیگران را نیز بردارند. از آزار حیات وحش خودداری کرده و از نزدیک شدن به لانه حیوانات یا شکستن شاخه درختان پرهیز کنند. حرکت در مسیرهای مشخص برای جلوگیری از فرسایش خاک و تخریب پوشش گیاهی نیز اهمیت دارد. استفاده از ظروف قابل بازیافت به جای پلاستیک نیز یک اقدام مؤثر در حفظ طبیعت است.

معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان تأکید کرد: حفظ محیط زیست در سفر و روزهای خاص مانند سیزده بدر نیازمند مشارکت و همکاری جمعی آگاهی بخشی و برنامه ریزی دقیق است. رعایت اصول ساده اما مؤثر می تواند به حفظ طبیعت و منابع طبیعی برای نسل های آینده کمک کند.

وی با تاکید بر اینکه حفظ محیط زیست در سفرهای ما یک مسئولیت جمعی است که باید آن را جدی بگیریم خاطرنشان کرد: سفر مسئولانه به این معناست که در هنگام لذت بردن از زیبایی های طبیعت به آثار زیان بار فعالیت های خود نیز توجه داشته باشیم. رعایت اصول ساده ای مانند جمع آوری زباله ها احترام به حیات وحش و عدم استفاده از ظروف یکبار مصرف می تواند تأثیر بزرگی در کاهش آسیب به محیط زیست داشته باشد. به یاد داشته باشیم که هر قدمی که در طبیعت برمی داریم باید با هدف حفظ و حفاظت از آن برای نسل های آینده باشد.

پایان خبر دانش نامه