آیا سکه از مهریه حذف شد

خیر، سکه به عنوان مهریه از قوانین کشور حذف نشده است و همچنان می تواند به عنوان یک تعهد مالی در عقد نکاح تعیین گردد. شایعات پیرامون حذف سکه یا محدودیت شدید آن، بیشتر ناشی از سوءتفاهم ها درباره طرح های پیشنهادی برای تعدیل سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه است که هنوز به قانون تبدیل نشده اند.

مهریه به عنوان یک حق مالی شرعی و قانونی، جایگاه ویژه ای در نهاد خانواده و روابط زوجین در ایران دارد. این حق، که با وقوع عقد نکاح برای زوجه تثبیت می شود، می تواند به اشکال مختلفی از جمله سکه طلا، وجه نقد، اموال غیرمنقول یا منافع تعیین گردد. با این حال، در سال های اخیر، همگام با تغییرات اقتصادی و اجتماعی، بحث هایی پیرامون ماهیت، میزان و چگونگی مطالبه مهریه مطرح شده است که بعضاً به شایعات و تصورات نادرست در جامعه دامن زده است.

یکی از این ابهامات رایج، پرسش درباره حذف سکه از مهریه یا اعمال محدودیت های شدید بر آن است. این موضوع به ویژه با طرح های پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی مبنی بر کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به تعداد مشخصی سکه (مانند ۱۴ سکه) اوج گرفته است. لازم است تا با بررسی دقیق قوانین و رویه های قضایی جاری، واقعیت امر به صورت شفاف تبیین شود تا از سردرگمی افراد جلوگیری گردد.

جایگاه سکه به عنوان مهریه در حقوق ایران

مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زن در عقد دائم، دارای پشتوانه های شرعی و قانونی مستحکمی است. از منظر شرع اسلام و به تبع آن قانون مدنی ایران، مهریه مال متعلق به زوجه است که به محض وقوع عقد، مالکیت آن به او منتقل می شود و می تواند هرگونه تصرفی در آن بنماید. این حق مالی، نه تنها نشان دهنده تعهد مرد نسبت به همسر خود است، بلکه به نوعی استقلال مالی زن را نیز تضمین می کند.

تعریف ماهیت مهریه

مهریه در ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی تعریف نشده است، اما ماده ۱۰۷۸ همین قانون مقرر می دارد: هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می توان مهریه قرار داد. بر این اساس، مهریه می تواند شامل هر مال دارای ارزش مالی و شرعی باشد؛ از جمله وجه نقد، اموال منقول مانند خودرو و طلا (سکه طلا)، اموال غیرمنقول مانند خانه و زمین، یا حتی انجام یک کار و آموزش مهارت. آنچه اهمیت دارد، مالیت داشتن و قابلیت تملک آن است. سکه طلا به دلیل ارزش ثابت نسبی، قابلیت نقدشوندگی بالا و سهولت در نگهداری، همواره یکی از رایج ترین و معتبرترین انواع مهریه در ایران بوده است.

عدم تغییر در ماهیت و امکان تعیین مهریه سکه

تا به امروز، هیچ قانون مصوب و لازم الاجرایی در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده که تعیین سکه به عنوان مهریه را ممنوع یا از اساس آن را از فهرست اقلام مهریه حذف کرده باشد. بنابراین، زوجین کماکان می توانند در زمان عقد نکاح، هر تعداد سکه طلا را که مورد توافقشان است، به عنوان مهریه تعیین نمایند. آنچه گاهی اوقات به اشتباه به عنوان حذف سکه از مهریه تلقی می شود، در واقع به بحث ها و طرح های پیشنهادی پیرامون تعدیل سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه بازمی گردد که به کلی با اصل تعیین مهریه و ماهیت آن متفاوت است. این تمایز بنیادین، نقطه محوری در رفع بسیاری از سوءتفاهمات است.

سکه طلا همچنان یک مال معتبر و قانونی برای تعیین مهریه در ایران است و هیچ مصوبه قانونی برای حذف یا ممنوعیت آن وجود ندارد.

بررسی جامع طرح ۱۴ سکه و شفاف سازی ابهامات

در سال های اخیر، به دلیل افزایش چشمگیر قیمت سکه و افزایش پرونده های مطالبه مهریه، مباحث متعددی پیرامون تعدیل قوانین مربوط به آن شکل گرفته است. یکی از مهم ترین این مباحث، طرحی است که به نام طرح ۱۴ سکه معروف شده و منشأ بسیاری از ابهامات و شایعات در جامعه است.

تبیین مفهوم طرح ۱۴ سکه

«طرح ۱۴ سکه» به پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی اشاره دارد که هدف آن، کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه تمام بهار آزادی است. نکته اساسی که باید به آن توجه شود، این است که این طرح به معنای حذف کلی سکه از مهریه یا محدود کردن تعداد سکه در عقد نکاح نیست. بلکه، تنها سقف مهریه ای را مشخص می کند که در صورت عدم پرداخت آن، امکان اعمال مجازات حبس برای زوج وجود دارد. به عبارت دیگر، اگر مهریه بیش از ۱۴ سکه باشد، برای مبالغ مازاد، زوجه تنها می تواند از طریق روش های حقوقی و با اثبات تمکن مالی زوج برای وصول آن اقدام کند و امکان جلب یا حبس زوج صرفاً برای مازاد بر این تعداد وجود نخواهد داشت (در صورت تصویب این طرح).

اهداف و دلایل پیشنهادی طرح

هدف اصلی از طرح پیشنهادی ۱۴ سکه، کاهش جمعیت زندانیان مهریه و کاستن از فشار بر سیستم قضایی کشور عنوان شده است. آمار بالای زندانیان مهریه، به خصوص با نوسانات قیمت سکه، نگرانی های اجتماعی و اقتصادی زیادی را به همراه داشته است. همچنین، این طرح به دنبال تعدیل مهریه های سنگین و نامتعارف است که گاهی اوقات نه به قصد تعهد، بلکه بر پایه چشم و هم چشمی تعیین می شوند و می توانند در آینده منجر به مشکلات جدی در زندگی زوجین و جامعه گردند. حامیان این طرح معتقدند که کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری، می تواند ازدواج را آسان تر کرده و مردان را از ترس تعهدات مالی سنگین که ممکن است توان پرداخت آن را نداشته باشند، رها سازد.

وضعیت حقوقی و اجرایی فعلی طرح

با وجود بحث های گسترده و اهداف مطرح شده، بسیار مهم است که بدانیم طرح ۱۴ سکه تا به امروز به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده و به عنوان قانون ابلاغ نشده است. این طرح همچنان در مراحل بررسی و کارشناسی قرار دارد و ممکن است در فرآیند قانون گذاری دچار تغییراتی شود و یا حتی به تصویب نرسد. لذا، در حال حاضر، هیچ تغییری در قوانین مربوط به مهریه اعمال نشده است و قانون ۱۱۰ سکه بهار آزادی، کماکان معتبر و قابل اجراست. هرگونه خبری مبنی بر اجرایی شدن قانون ۱۴ سکه، تا زمان ابلاغ رسمی مصوبه مجلس و تأیید شورای نگهبان، فاقد اعتبار حقوقی است.

قوانین جاری مهریه در جمهوری اسلامی ایران (سال ۱۴۰۴)

همانطور که پیش تر اشاره شد، با وجود گمانه زنی ها و طرح های پیشنهادی، قوانین مهریه در ایران در سال ۱۴۰۴ کماکان بر اساس اصول و مواد قانونی سابق، به ویژه ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده و تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، استوار است. درک صحیح این قوانین برای زوجین و خانواده ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

قانون ۱۱۰ سکه بهار آزادی

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، مهم ترین رکن در تعیین سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه است. این ماده مقرر می دارد: هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.

این بدان معناست که:

• اگر مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه یا معادل آن باشد، زوج مکلف به پرداخت آن است و در صورت عدم توانایی در پرداخت و عدم اثبات اعسار، می تواند مشمول ضمانت اجرای کیفری (مانند حبس) شود. البته رویه قضایی جدید تمایل به حبس زدایی دارد و بیشتر به سمت تقسیط پیش می رود، اما در صورت عدم رعایت اقساط یا عدم اثبات اعسار، همچنان امکان جلب و حبس وجود دارد.
• اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، برای مطالبه مازاد بر این تعداد، زوجه باید تمکن مالی زوج را اثبات کند. به عبارت دیگر، مرد تنها در صورتی ملزم به پرداخت مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه است که زن بتواند در دادگاه ثابت کند که مرد توانایی مالی پرداخت آن را دارد. در غیر این صورت، برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، هیچ ضمانت اجرای کیفری (مانند حبس) وجود نخواهد داشت.

انواع مهریه و تمایزات حقوقی

مهریه با توجه به نحوه مطالبه و پرداخت، به دو نوع اصلی تقسیم می شود:

1. مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه به معنای آن است که زوجه هر زمان که بخواهد، می تواند تمام مهریه خود را از زوج مطالبه کند. در این حالت، نیازی به اثبات توانایی مالی زوج نیست و مرد مکلف به پرداخت آن است. مطالبه مهریه عندالمطالبه می تواند از طریق دفترخانه (صدور اجرائیه ثبتی) یا از طریق دادگاه خانواده (تقدیم دادخواست) صورت گیرد. این رایج ترین نوع مهریه است.
2. مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت آن منوط به اثبات توانایی مالی زوج توسط زوجه است. به عبارت دیگر، زن باید در دادگاه ثابت کند که شوهرش از لحاظ مالی توانایی پرداخت مهریه را دارد. این نوع مهریه معمولاً در مواردی تعیین می شود که زوجین قصد دارند بار مالی سنگین مهریه را از دوش مرد برداشته و پرداخت آن را به تمکن مالی واقعی او گره بزنند. مطالبه مهریه عندالاستطاعه فقط از طریق دادگاه خانواده امکان پذیر است.

چگونگی محاسبه مهریه به نرخ روز

تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به صراحت چگونگی محاسبه مهریه وجه رایج را بیان کرده است. بر اساس این تبصره، چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد. این قانون تضمین می کند که ارزش مهریه، که غالباً در سال های دور تعیین شده، با گذر زمان و تورم، کاهش پیدا نکند و ارزش واقعی خود را حفظ کند. حتی برای مهریه هایی که به صورت سکه تعیین شده اند، در صورت عدم پرداخت و نیاز به تبدیل به وجه رایج، قیمت روز سکه ملاک قرار می گیرد تا حق زوجه تضییع نشود.

رویه های قانونی مطالبه و وصول مهریه

مطالبه مهریه یک فرآیند حقوقی است که مراحل مشخصی دارد. آگاهی از این مراحل برای زوجین، به ویژه زوجه ای که قصد مطالبه مهریه را دارد، ضروری است.

مراحل مطالبه از طریق اجرای ثبت

یکی از راه های سریع تر و کم هزینه تر برای مطالبه مهریه، اقدام از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی است. این روش زمانی کاربرد دارد که عقدنامه ازدواج رسمی باشد و مهریه نیز به صورت مشخص و معین (مانند سکه یا وجه نقد) در آن قید شده باشد.

1. مراجعه به دفترخانه ازدواج: زوجه با در دست داشتن اصل سند ازدواج به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده است، مراجعه می کند.
2. تقاضای صدور اجرائیه: زوجه فرم تقاضای صدور اجرائیه مهریه را تکمیل و ارائه می دهد. دفترخانه پس از بررسی، اجرائیه را صادر می کند.
3. ابلاغ اجرائیه به زوج: اجرائیه به زوج ابلاغ می شود و او معمولاً ۱۰ روز مهلت دارد تا مهریه را پرداخت کند یا ترتیبی برای پرداخت آن بدهد.
4. معرفی اموال و توقیف: در صورت عدم پرداخت یا عدم توافق در مهلت مقرر، زوجه می تواند اموال منقول و غیرمنقول زوج را (به غیر از مستثنیات دین) به اجرای ثبت معرفی کند تا توقیف و از طریق مزایده، مهریه از محل آن وصول شود. توقیف حقوق، حساب بانکی، سهام و غیره نیز امکان پذیر است.

مفهوم و نحوه محاسبه حق ثبت مهریه

«حق ثبت مهریه» هزینه ای است که در زمان مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، زوجه مکلف به پرداخت آن است. این هزینه به منظور ثبت رسمی درخواست و آغاز فرآیند اجرایی دریافت می شود. حق ثبت مهریه برای مهریه های تا ۱۱۰ سکه، بر اساس درصدی از ارزش کل مهریه (معمولاً ۱.۵ تا ۳ درصد) محاسبه می گردد. این درصد بر پایه قیمت روز سکه در زمان ثبت درخواست تعیین می شود. پرداخت این حق، برای به جریان افتادن پرونده در اداره ثبت اسناد ضروری است و پس از آن، اجرائیه صادر و مراحل بعدی طی خواهد شد.

مطالبه از طریق دادگاه خانواده

در صورتی که سند ازدواج رسمی نباشد یا زوجه ترجیح دهد از ابتدا از طریق دادگاه اقدام کند، یا در مواردی که اموال قابل توقیف از طریق اجرای ثبت به راحتی قابل شناسایی نباشند، زوجه می تواند از طریق دادگاه خانواده مهریه خود را مطالبه کند.

1. تقدیم دادخواست: زوجه باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم و تقدیم دادگاه خانواده کند.
2. برگزاری جلسات رسیدگی: پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع شده و جلسات رسیدگی با حضور طرفین یا وکلایشان برگزار می شود.
3. صدور حکم و اجرای آن: پس از بررسی دلایل و مدارک، دادگاه رأی مقتضی را صادر می کند. در صورت محکومیت زوج به پرداخت مهریه، رأی قطعی شده و از طریق واحد اجرای احکام دادگستری قابلیت اجرا خواهد داشت.

اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن

«اعسار» به معنای عدم توانایی مالی فرد برای پرداخت بدهی های خود است. در دعاوی مهریه، اگر زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند. این دادخواست می تواند همزمان با دادخواست مطالبه مهریه توسط زوجه یا پس از آن مطرح شود.

• شرایط اثبات اعسار: زوج باید با ارائه مدارک و دلایل کافی، مانند شهادت شهود، صورت حساب های بانکی، عدم وجود اموال مازاد بر مستثنیات دین و عدم داشتن شغل ثابت یا درآمد مکفی، اعسار خود را ثابت کند.
• نقش اعسار در حبس زدایی: با توجه به رویه قضایی جدید و در راستای حبس زدایی، اگر اعسار زوج ثابت شود، دادگاه مهریه را به صورت تقسیطی تعیین می کند. این به معنای تعیین یک پیش پرداخت (یک یا چند سکه) و سپس اقساط ماهانه برای پرداخت مابقی مهریه است. با تقسیط مهریه، حکم حبس برای زوج صادر نمی شود، مگر اینکه زوج در پرداخت اقساط کوتاهی کند.
• نحوه تقسیط: دادگاه با توجه به وضعیت مالی و درآمد زوج، تعداد سکه های پیش پرداخت و میزان اقساط ماهانه (مثلاً هر چند ماه یک سکه) را تعیین می کند.

توقیف اموال و مستثنیات دین

در فرآیند مطالبه مهریه، زوجه می تواند برای تضمین وصول طلب خود، اقدام به توقیف اموال زوج کند. این اموال می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حقوق و دستمزد: تا یک سوم حقوق کارمندان و کارگران در صورتی که زوج متأهل و دارای فرزند باشد، و تا یک چهارم در صورت نداشتن فرزند، و در صورت جدایی و عدم ازدواج مجدد مرد، تا یک دوم قابل توقیف است.
• حساب های بانکی: موجودی حساب های بانکی زوج قابل توقیف است.
• اموال منقول: خودرو، طلا، سهام، اوراق بهادار و سایر اموال منقول.
• اموال غیرمنقول: ملک، زمین، آپارتمان و سایر اموال غیرمنقول.

با این حال، قانون مواردی را به عنوان «مستثنیات دین» برشمرده است که حتی برای پرداخت مهریه نیز قابل توقیف نیستند. این موارد برای حفظ حداقل زندگی آبرومندانه برای زوج و خانواده اش در نظر گرفته شده اند و شامل:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن مدیون باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوایج ضروری مدیون و خانواده اش لازم است.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج مدیون و افراد تحت تکفل او برای مدتی متعارف.
• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها.
• ابزار و وسایل کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاصی که برای امرار معاش ضروری آنها است.

سوالات پرتکرار و باورهای غلط پیرامون مهریه

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و تأثیرات اجتماعی مهریه، همواره سوالات و ابهامات زیادی پیرامون آن مطرح می شود. در این بخش به برخی از پرتکرارترین آن ها می پردازیم.

تأثیر خیانت همسر بر حق مهریه

یکی از تصورات غلط رایج در جامعه، این است که اگر زوجه مرتکب خیانت شود، مهریه به او تعلق نمی گیرد یا ساقط می شود. این باور نادرست است. مهریه به محض وقوع عقد، به ملکیت زن در می آید و یک حق مالی مستقل است. ارتکاب خیانت توسط زوجه، هرچند یک جرم اخلاقی و گاهی قانونی محسوب می شود، اما مستقیماً باعث ساقط شدن حق مهریه نمی گردد. مهریه تنها در صورت طلاق خلع (که زن در ازای طلاق، قسمتی از مهریه یا تمام آن را می بخشد)، بذل مهریه توسط زن، یا اثبات عدم تمکین خاص (نپذیرفتن رابطه زناشویی) در دوران عقد (قبل از نزدیکی) ممکن است کاهش یابد یا تعلق نگیرد. در موارد دیگر، حتی با اثبات خیانت، زن کماکان مستحق دریافت مهریه خود است.

آیا مرد برای عدم پرداخت مهریه حبس می شود؟

پاسخ به این سوال نیازمند توضیح دقیق رویه قضایی فعلی است. بر اساس قانون، در صورتی که مهریه تا ۱۱۰ سکه باشد و زوج توانایی پرداخت آن را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار تقدیم کند. اگر اعسار او اثبات شود، دادگاه مهریه را تقسیط می کند و در این صورت، زوج بابت عدم پرداخت مهریه حبس نخواهد شد. اما اگر زوج دادخواست اعسار ندهد یا اعسار او در دادگاه اثبات نشود، و یا پس از تقسیط، اقساط را بدون عذر موجه پرداخت نکند، زوجه می تواند از طریق دادگاه درخواست جلب او را مطرح کند و در این شرایط امکان حبس وجود دارد. بنابراین، با رویه های کنونی، حبس به طور خودکار و فوری رخ نمی دهد، بلکه منوط به عدم رعایت قوانین و رویه ها از سوی زوج است.

انتخاب تعداد سکه مهریه مناسب

هیچ قانون مشخصی برای تعیین تعداد سکه مهریه وجود ندارد و تعیین آن به توافق زوجین بستگی دارد. اما انتخاب تعداد سکه مناسب همواره یک دغدغه بوده است. از دیدگاه عرف و شرع، توصیه بر تعیین مهریه ای است که متعادل باشد و هم توانایی زوج را در نظر بگیرد و هم پشتوانه ای برای زوجه باشد. مهریه های بسیار سنگین، در عمل ممکن است قابلیت وصول نداشته باشند و صرفاً منجر به مشکلات حقوقی و حبس شوند. برخی کارشناسان حقوقی و مذهبی، تعیین مهریه در حد عرف و توانایی زوج (مثلاً به نیت ۱۴ معصوم) را توصیه می کنند تا ضمن حفظ حقوق زن، از ایجاد تعهدات نامتعارف و غیرقابل اجرا جلوگیری شود و بنیان خانواده بر اساس محبت و تفاهم استوار گردد نه بار مالی سنگین.

تفاوت میان مهریه و نفقه

مهریه و نفقه دو حق مالی کاملاً مجزا برای زوجه هستند:

1. مهریه: یک دین مالی است که به محض وقوع عقد، زن مالک آن می شود و می تواند هر زمان آن را مطالبه کند. مهریه حتی پس از طلاق نیز به زن تعلق می گیرد (در صورت عدم بخشش).
2. نفقه: هزینه های جاری زندگی زوجه شامل خوراک، پوشاک، مسکن، اثاث منزل، درمان و … است که زوج مکلف به تأمین آن در طول زندگی مشترک و تا زمانی که زن تمکین عام و خاص را داشته باشد، می باشد. نفقه با طلاق قطع می شود و مطالبه آن مربوط به گذشته است. نفقه برخلاف مهریه، حق حال زن محسوب می شود و به آینده تعلق نمی گیرد.

وضعیت مهریه در عقد موقت

در عقد موقت (صیغه)، تعیین مهریه اجباری و از ارکان صحت عقد است. اگر در عقد موقت مهریه تعیین نشود، عقد باطل است. مهریه در عقد موقت، به محض وقوع عقد به ملکیت زن در می آید و مرد مکلف به پرداخت آن است. معمولاً در عقد موقت، مهریه عندالمطالبه است و به صورت نقدی یا تعداد محدودی سکه تعیین می شود و زن می تواند در طول مدت عقد آن را مطالبه کند. در صورت پایان یافتن مدت عقد یا بذل مدت از سوی مرد، مهریه به زن تعلق می گیرد و هیچگونه ضمانت اجرای کیفری (حبس) برای عدم پرداخت مهریه در عقد موقت وجود ندارد و مطالبه آن تنها از طریق دادگاه و توقیف اموال امکان پذیر است.

امکان تغییر نوع مهریه (عندالمطالبه به عندالاستطاعه)

تغییر نوع مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه یا بالعکس، تنها با توافق و رضایت کتبی هر دو طرف (زوج و زوجه) امکان پذیر است. این توافق می تواند در قالب یک سند رسمی در دفترخانه یا یک اقرارنامه محضری صورت گیرد. بدون رضایت یکی از طرفین، دادگاه یا هیچ مرجع دیگری نمی تواند نوع مهریه را تغییر دهد، زیرا مهریه یک توافق مالی است که با اراده طرفین در زمان عقد شکل گرفته است.

به منظور روشن تر شدن تفاوت های مطالبه مهریه در شرایط مختلف، جدول زیر خلاصه ای از این وضعیت ها را ارائه می دهد:

نوع مهریه	مطالبه از طریق ثبت	مطالبه از طریق دادگاه	شرط اثبات تمکن مالی	ضمانت اجرای کیفری (حبس)	نحوه محاسبه
عندالمطالبه (تا ۱۱۰ سکه)	بله	بله	خیر	بله (با شرایط اعسار و تقسیط)	به نرخ روز
عندالمطالبه (مازاد بر ۱۱۰ سکه)	بله	بله	بله (برای مازاد)	خیر (برای مازاد)	به نرخ روز
عندالاستطاعه	خیر	بله	بله (برای کل مهریه)	خیر	به نرخ روز
عقد موقت	بله (فقط تا ۱۱۰ سکه)	بله	خیر	خیر	به نرخ روز

نتیجه گیری و توصیه های حقوقی

در جمع بندی مطالب ارائه شده، روشن است که سکه به عنوان مهریه از قوانین ایران حذف نشده و همچنان معتبر است. شایعات و ابهامات موجود، غالباً ناشی از درک نادرست طرح پیشنهادی ۱۴ سکه است که به دنبال کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه بوده و هنوز به قانون تبدیل نشده است. بنابراین، در حال حاضر، قانون ۱۱۰ سکه بهار آزادی، کماکان به قوت خود باقی است و تعیین تعداد مهریه در زمان عقد نکاح، بر اساس توافق زوجین صورت می گیرد.

مهریه یک حق مالی است که به محض وقوع عقد برای زن ثابت می شود و او مالک آن می گردد. مطالبه آن می تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده انجام شود. همچنین، اگر زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار داده و مهریه را تقسیط کند، که این امر نقش مهمی در حبس زدایی از زوجین ایفا می کند. اموال مرد به جز مستثنیات دین، برای وصول مهریه قابل توقیف هستند.

در نهایت، برای تصمیم گیری آگاهانه در مورد مهریه، چه در زمان عقد و چه در زمان مطالبه، مشورت با وکیل متخصص خانواده امری ضروری است. آگاهی از حقوق و تکالیف مربوط به مهریه می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و سوءتفاهمات در زندگی مشترک پیشگیری کرده و به حفظ بنیان خانواده کمک کند. قانونگذاری صحیح و متعادل نیز نقش بسزایی در حفظ حقوق زوجین و کاهش آسیب های اجتماعی ایفا می کند.