تاثیر شکلات بر کاهش استرس و اضطراب: آیا علمی ثابت شده است؟

در دنیای پرتنش امروز، استرس و اضطراب به مشکلات رایج بسیاری از افراد تبدیل شده‌اند. روش‌های متعددی برای کاهش این احساسات ناخوشایند پیشنهاد می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به مدیتیشن، ورزش، تغذیه سالم و استفاده از مواد غذایی خاص اشاره کرد. یکی از خوراکی‌هایی که همواره مورد توجه قرار گرفته، شکلات است. بسیاری از افراد معتقدند که مصرف شکلات، به‌ویژه شکلات تلخ، می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. اما آیا این ادعا پایه و اساس علمی دارد؟ در این مقاله به بررسی تاثیر شکلات بر کاهش استرس و اضطراب بر اساس تحقیقات علمی می‌پردازیم.

تأثیر شکلات بر مغز و سیستم عصبی

۱. شکلات و ترشح هورمون‌های شادی‌آور

شکلات، به‌ویژه شکلات تلخ، حاوی ترکیباتی است که می‌توانند بر عملکرد مغز تأثیر مثبت بگذارند. برخی از مهم‌ترین این ترکیبات عبارت‌اند از:

• فلاونوئیدها: این آنتی‌اکسیدان‌ها به بهبود جریان خون در مغز کمک کرده و عملکرد شناختی را تقویت می‌کنند.
• تئوبرومین: یک آلکالوئید طبیعی موجود در شکلات که باعث ایجاد احساس آرامش می‌شود.
• فنیل‌اتیل‌آمین (PEA): ترکیبی که باعث ترشح اندورفین‌ها و افزایش حس شادی می‌شود.
• تریپتوفان: اسید آمینه‌ای که در تولید سروتونین (هورمون شادی) نقش دارد.

شکلات پینک (Pink Chocolate)، که با نام شکلات روبی (Ruby Chocolate) هم شناخته می‌شود، نوع جدیدی از شکلات است که به طور طبیعی رنگ صورتی دارد. این رنگ صورتی نه به خاطر افزودن رنگ مصنوعی یا طعم‌دهنده‌های میوه‌ای است، بلکه به دلیل نوع خاصی از دانه‌های کاکائو به نام “روبی” به وجود می‌آید.

۲. تأثیر شکلات بر کاهش سطح هورمون‌های استرس

هورمون کورتیزول یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد استرس در بدن است. مطالعات علمی نشان داده‌اند که مصرف منظم مقدار متعادلی از شکلات تلخ می‌تواند به کاهش سطح کورتیزول کمک کند. در یک مطالعه انجام‌شده توسط محققان سوئیسی، شرکت‌کنندگانی که روزانه ۴۰ گرم شکلات تلخ مصرف کردند، پس از دو هفته کاهش چشمگیری در سطح کورتیزول نشان دادند.

مطالعات علمی درباره تأثیر شکلات بر استرس و اضطراب

۱. تحقیق دانشگاه ساسکس

مطالعه‌ای که در دانشگاه ساسکس انجام شد، نشان داد که مصرف شکلات تلخ باعث کاهش قابل توجهی در ضربان قلب و افزایش احساس آرامش در شرکت‌کنندگان می‌شود.

۲. مطالعه منتشرشده در مجله “Journal of Psychopharmacology”

در این مطالعه مشخص شد افرادی که روزانه ۴۰ گرم شکلات تلخ به مدت دو هفته مصرف کردند، سطح استرس کمتری را تجربه کردند و احساس آرامش بیشتری داشتند.

۳. پژوهش محققان سوئیسی

در تحقیقی دیگر، دانشمندان سوئیسی دریافتند که مصرف شکلات تلخ باعث کاهش سطح هورمون‌های استرس و افزایش مقاومت بدن در برابر تنش‌های محیطی می‌شود.

مقایسه شکلات تلخ و شکلات شیری در کاهش استرس

۱. تفاوت در میزان فلاونوئیدها

شکلات تلخ حاوی مقدار بیشتری از فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها است که تأثیر مثبتی بر کاهش استرس دارند. در مقابل، شکلات شیری دارای مقدار بیشتری شکر و چربی بوده و از نظر تأثیرگذاری بر کاهش استرس ضعیف‌تر است.

۲. میزان قند و اثرات آن بر اضطراب

مصرف زیاد قند می‌تواند باعث نوسانات سطح قند خون شده و در برخی افراد احساس اضطراب را افزایش دهد. به همین دلیل، شکلات تلخ با حداقل ۷۰٪ کاکائو گزینه بهتری برای کاهش استرس محسوب می‌شود.

مقدار مناسب مصرف شکلات برای کاهش استرس

پزشکان و متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که برای بهره‌مندی از فواید شکلات در کاهش استرس، مصرف روزانه ۳۰ تا ۴۰ گرم شکلات تلخ (۷۰٪ به بالا) کافی است. مصرف بیش از این مقدار می‌تواند منجر به دریافت کالری اضافی و عوارضی مانند افزایش وزن شود.

آیا مصرف شکلات برای همه مناسب است؟

اگرچه شکلات تلخ دارای فواید متعددی برای کاهش استرس است، اما برخی افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند یا مشکلات گوارشی را تجربه کنند. همچنین، افرادی که به کافئین حساس هستند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.

نکته: افرادی که به بیماری‌های خاص مانند دیابت مبتلا هستند، باید قبل از مصرف شکلات با پزشک خود مشورت کنند.

نتیجه‌گیری

شکلات تلخ به دلیل ترکیبات مفیدی که دارد، می‌تواند نقش موثری در کاهش استرس و اضطراب داشته باشد. مطالعات علمی نشان داده‌اند که مصرف متعادل این ماده غذایی می‌تواند باعث افزایش ترشح هورمون‌های شادی‌آور مانند سروتونین و اندورفین شود و همچنین سطح هورمون‌های استرس‌زا مانند کورتیزول را کاهش دهد. بااین‌حال، انتخاب شکلات مناسب (ترجیحاً شکلات تلخ با حداقل ۷۰٪ کاکائو) و مصرف متعادل آن، برای بهره‌مندی از این فواید ضروری است. اگر به دنبال یک روش طبیعی برای کاهش استرس هستید، افزودن مقدار کمی شکلات تلخ به رژیم غذایی روزانه می‌تواند یک راهکار مؤثر باشد.